صنایع ما رقابت محور نیستند
ریحانه موسوی
مدیر کل دفتر ترانزیت و حمل و نقل جاده‌ای سازمان راهداری و حمل و نقل کشور گفت: آفتی که ما با آن مواجه هستیم این است که صنایع ما هنوز رقابت محور نیستند.
به گزارش ” صبح امروز” منوچهر سلمان‌زاده ظهر روز پنجشنبه در اولین همایش ملی ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی در مسیر توسعه اقتصادی در محل اتاق بازرگانی ،صنایع،معادن و کشاورزی درمشهد این پرسش را مطرح کرد: در راستای توسعه و تاثیر ترانزیت بر اقتصاد ایران و جهان باید دید ترانزیت در رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی تاثیر دارد یا نه؟
وی تاکید کرد: تولید، ایجاد ارزش افزوده و ایجاد ارزش افزوده، ایجاد ثروت می‌کند و اگر بتوان ثروت را توزیع کرد توسعه اقتصادی شکل می‌گیرد در غیر اینصورت موفقیتی حاصل نخواهد شد.
سلمان‌زاده بیان کرد: طی چهار نسل انقلاب صنعتی، ترانزیت حمل و نقل در حال رشد و توسعه است. محوریت حمل و نقل در تمام این بخش‌ها به عنوان شاخه اثرگذار مشاهده می‌شود. از انقلاب صنعتی اول تا چهارم ما در بیشتر صنایع به جز حمل و نقل کشورمان شاهد تغییرات گسترده هستیم.
در سال گذشته سهم تجارت هندوستان و روسیه حدود ۱۰۰میلیارد دلار بود اما امکانات و راه‌های ارتباطی ما با سایر کشورها بیشتر است و اگر بتوانیم در این بخش سهمی داشته باشیم می‌توانیم حدود ۳۶۰هزار شغل در سال ایجاد کنیم. صنعت حمل و نقل در سال۲۰۱۸ ، ۱ هزار و ۴۵۰ میلیارد دلار، ارزش افزوده ایجاد کرده است، واگر به این حوزه توجه شود یک درصد رشد اقتصادی و ۱۲۰هزار اشتغالزایی خواهیم داشت.
مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل جاده‌ای سازمان راهداری و حمل و نقل کشور در ادامه عنوان کرد: مرزهای جاده‌ای ما بسیار سنگین است ما با تعدد رویه روبرو هستیم به عنوان مثال در یکی از مرزهای خشکی ما، ۱۴ رویه جاری است که باعث توقف کامیون‌ها می شود ، در نتیجه کاهش تردد آنها در مسیرهای جاده‌ای ما را باعث می شود.
سلمان‌زاده متذکر شد: باید مرزهایمان را سبک کنیم و سرعت مان را بالا ببریم. ایران تنها کشوری است که زمان عبور از مرزهایش مشخص نیست.
توجه بخش دولتی و خصوصی به حوزه حمل و نقل
استاندار خراسان رضوی نیز در ادامه این مراسم گفت: موانع و مشکلات حمل و نقل برای بخش خصوصی روشن است و برای مدیران دولتی وزارت راه و شهرسازی روشن‌تر. این موضوع باید باعث شود تا هر دو بخش دولتی و خصوصی توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشند.
علیرضا رزم‌حسینی اضافه کرد: در همایش‌هایی که در این سطح برگزار می‌شود حتما باید مشکلات را در میان بگذارید. امیدوارم با پیگیری و مطالبه‌گری فعالان اقتصادی امروز دست کم یکی از مشکلات حوزه حمل و نقل حل شود.
22 دستگاه در حوزه ترانزیت تصمیم گیر هستند و یک پاسخگوی واحد وجود ندارد
رئیس اتاق بازرگانی ایران در این همایش گفت: وقتی در حوزه ترانزیت 22 دستگاه تصمیم‌گیر هستند و یک پاسخگوی واحد وجود ندارد، غایت کار چگونه خواهد بود؟ دخالت این تعداد دستگاه و متولی در کار ترانزیت، آثار نامطلوبی را به دنبال دارد. اشکال اساسی در نرسیدن به نقطه هدف چندگانی‌هاست. چرا نباید وزارت راه و شهرسازی متولی واقعی و سخنگوی واحد بخش حمل و نقل بین المللی و ترانزیت کشور باشد و 21 دستگاه دیگر هر کدام ساز خود را بزنند؟
غلامحسین شافعی افزود: یکی از مشکلات بزرگ حوزه حمل و نقل کشور، فرسودگی بالای ناوگان حمل و نقل ریلی و جاده ای است. هیچ اقدامی برای نوسازی در حوزه حمل ونقل انجام نگرفته اما با بررسی لایحه بودجه به اولویت هایی به مراتب پایین تر از این بحث برمی خوریم و همین مسئله، نوع نگاه کلان به این بخش را تبیین می کند.
وی افزود: هزینه هایی که برای بخش حمل و نقل و ترانزیت انجام بگیرد؛ یک سرمایه گذاری موثر برای کسب درآمدهای پایدار و ایجاد ارزش افزوده در این بخش است. این نوع از درآمدزایی تقریبا در اقتصاد ما ناپیداست و برای دستیابی به آن باید عرصه‌هایی همچون گردشگری و ترانزیت در صدر فعالیت های دولت قرار بگیرند. از سوی دیگر باید نسبت به ترمیم اشکالات موجود در این حوزه ها اقدام شود اما متاسفانه در بودجه به بخش حمل و نقل جفا شده است.
مجلس و دولت در عدم توجه به جاده ابریشم مقصر هستند
رئیس مجمع نمایندگان خراسان رضوی نیز که در این همایش حضور داشت گفت: مجلس و دولت هر دو در رابطه با جاده ابریشم و عدم توجه به آن مقصر هستند اما اکنون آمادگی داریم تا به حوزه حمل و نقل کمک نماییم.
نصرالله پژمانفر نماینده مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی افزود: در سراسر دنیا شاهد توجه به مسیر تولید تا مصرف یک کالا هستیم، برای ارائه خدمات با کیفیت و سرعت مطلوب در حوزه حمل ونقل، با برنامه‌ها و نگاهی که داشته‌ایم، فاصله زیادی داریم.
پژمان فر تبیین کرد: مجلس و به ویژه 18 نماینده استان این آمادگی را دارد تا در رابطه با موضوع حمل و نقل، بسته پیشنهادهایی را که می‌تواند برخی مشکلات را حل کند و مساعدت‌هایی را که نیاز به قانون‌گذاری است خواهیم داشت. امیدوارم خروجی این همایش بسته‌ای عملیاتی باشد و ما بتوانیم پیشنهادات و راهکارهای تخصصی شما را در اولویت انتخاب قرار دهیم.
وی تصریح کرد: فرصت دادن به بخش خصوصی برای ورود به این حوزه برای رقابت، انگیزه جدی ایجاد کرده و کیفیت خدمات را افزایش می‌دهد. اگر برای یک اقدام همه چیز را فراهم نکنیم فرصت‌ها نیز ممکن است از دست ما خارج شود و رقبا آن فرصت‌ها را از دست ما بگیرند که حوزه حمل و نقل یکی از آن فرصت‌ها است؛ متاسفانه در چند سال اخیر شاهد بودیم که دولت‌ها تلاششان این بوده که تمام امور را در اختیارخود داشته باشند ،متاسفانه این یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مشکلات ما بوده است.
وی بیان کرد: نگاه امروز دنیا به حفظ زنجیره از تولید تا مصرف تاکید دارد و دنیا به سمت سرعت پیش می‌رود حال آنکه با صدور بخشنامه‌های متعدد ما شاهد زمان سوزی هستیم ، گیت مرزهای ما به ساعت کار اداری محدود می‌شود در حالیکه این‌ها نه به تحریم ربطی دارد و نه به قوانین. تنها به بهانه اینکه ساعت اداری تمام شده شاهد ایجاد صف طولانی کامیون‌ها در مرزها هستیم.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی ابراز کرد: بخشی از مسائل نیازمند تدبیر خودمان است و در رابطه با نفت نیز همین مشکل را داشتیم. در مجلس بارها اعلام کردیم باید شرایطی را ایجاد کنیم که این بسته‌های نفتی را کوچکتر کنیم اما ما بسته‌های بزرگ نفتی درست کردیم و گفتیم فقط و فقط با این روش نفت صادر می‌کنیم.
حمل و نقل زیر بنای توسعه اقتصادی
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز که در این همایش حضور داشت گفت: یکی از عناصر کلیدی و زیربنای توسعه اقتصادی حمل و نقل است وامروز جایگاه حمل و نقل بر کسی پوشیده نیست. امروز آلمان شرقی به تنهایی 18 هزار کیلومتر راه و اتوبان برای تقویت حمل ونقل دارد.
محمود امتی افزود: اگر بخواهیم مشابهت‌های جغرافیایی را در نظر بگیریم، ترکیه با تدوین یک نظام جامع توانسته است رتبه اول را در بسیاری از شاخه‌های حمل و نقل و صادرات با اروپا به دست آورد چرا که شرکت‌های بخش خصوصی این کشور تقویت شده اند. ترکیه علاوه بر چین و آسیای میانه برای اروپا نیز برنامه‌ریزی کرده است و عملا به کریدور شرق و غرب از مسیرهای ریلی و جاده‌ای تبدیل شده است.
وی ابراز کرد :هدف از برگزاری این همایش گفت و شنود و بیان مشکلات همراه با ارائه راهبرد است می‌خواهیم در این همایش به بیان مسائلی بپردازیم که تا کنون جزیره‌ای به آن پرداخته شده و نتوانسته‌ایم به آنچه می‌خواهیم برسیم.
امتی خاطر نشان کرد: نقش جاده ابریشم برای توسعه اقتصادی کمرنگ شده است؛ در سایر کشورها سهم خدمات بیشتر است و یکی از این خدمات حمل و نقل است اما متاسفانه در چندین سال گذشته مسیر جاده ابریشم با وجود اینکه در مسیر کریدور بین‌المللی قرار دارد، کمرنگ شده است.
وی تشریح کرد: اهمیت و نقش ترانزیت در اقتصاد ایران و مقایسه با کشورهای همسایه، قوانین و مقررات مخل در ترانزیت و چالش‌های پیش رو، تعدد سازمان‌های دخیل و نقش متولی واحد در توسعه ترانزیت و نقش دانشگاه در توسعه ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی را از محورهای برگزاری این همایش است.
امتی اظهار کرد: امروز شاهد آن هستیم که تداخل در انجام وظایف و امور اجرایی ارگان‌ها باعث شده است که حوزه ترانزیت و حمل و نقل دچار کشمکش شود.
وی تصریح کرد: عدم ورود فعالانه دانشگاهیان و کارشناسان برای ارائه راهکار مشکلات از دیگر آسیب‌های این حوزه می باشد وامروز نداشتن دیپلماسی قوی و گران بودن ناوگان، حمل و نقل را دچار آسیب کرده است. در کنار این موارد فرسودگی ناوگان حمل و نقل مانع رشد حمل و نقل داخلی و بین‌المللی شده است که اگر راهکاری اتخاذ نشود باید ترانزیت کشور را به ناوگان خارجی بسپاریم.
اعتماد مهم ترین مولفه توسعه
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان خراسان رضوی گفت: اعتماد مهم‌ترین مؤلفه در توسعه است و تنها با ایجاد اعتماد بخش‌های دولتی و خصوصی می‌توانیم در حوزه حمل و نقل بین‌المللی ارتقا ایجاد کنیم.
ابراهیم نصری افزود: ستاد تدبیر که اخیرا در خراسان رضوی شکل گرفته و نگاه اقتصادی استاندار از فرصت‌هایی هستند که می‌توانند بحث‌های مرتبط با حمل و نقل را عملیاتی کنند تا بهتر از ظرفیت‌های استان استفاده کرد.
وی متذکر شد: ما تا امروز بسیار زمان سوزی کرده‌ایم، حرف زده‌ایم و مصوبات داشته‌ایم که اجرایی نشده است، اما امروز در این همایش باید بسته‌های عملیاتی و برنامه‌ها اجرایی شوند. مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی خاطر نشان کرد: در بحث ترانزیت و حمل و نقل در 30 سال گذشته جایگاه ویژه‌ای داشته‌ایم که البته باید برای این جایگاه رقابت کنیم.
نصری تصریح کرد: نبود امنیت در کشورهای همسایه یکی ازویژگی های مثبت برای کشورمان است و کشورهای همسایه امنیت ندارند یا از اروپا تا آسیا با بعد مسافت مواجه هستند، اگر بخواهیم به این دو ویژگی تکیه کنیم فرصت سوزی خواهد شد؛ باید از فرصت‌های موجود بهترین استفاده را برد چرا که همسایگان ما در حال استفاده از فرصت‌ها هستند و در بسیاری از موارد از ما پیشی گرفته‌اند.
وی تشریح کرد: ترانزیت می‌تواند جایگزین نفت باشد، ما اکنون جبر اقتصادی داریم و آن محدود شدن نفت است . ما در استفاده از زیر ساخت‌ها کمبود داریم وازمسیرهای ترانزیتی ما به اندازه کافی از آن استفاده نمی‌شود.
نصری مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان خراسان رضوی در پایان سخنان خود بیان کرد: دو نگاه در توسعه کشورها مهم است یکی امنیت و دیگری توسعه اقتصادی، توسعه اقتصادی امنیت پایدار را به دنبال دارد.