اصلاحات به دنبال خالص‌سازی
ساناز بهروز
ظهر روز چهارشنبه نشست خبری با عنوان تحولات اجتماعی و آینده جریان ها و نیروهای سیاسی ایران در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. لازم است که بدانیم تمایزگذاری بین دوگانه هایی نظیر چپ و راست، لیبرال و محافظه کار در فضای سیاسی و اجتماعی هر کشوری انجام می شود و فراتر از نام و نشان دستگاه های تحلیلی و تبیینی هستند و باید بتوانند دو سوی حداکثری منازعه درباره حکمرانی را از همدیگر متمایز کنند و در واقع این دوگانه ها باید پاسخگو 3 سر فصل بنیادی باشند:1_تشخیص خیرهای عمومی بر مبنای نظام ترجیحی2_ تخصیص منابع مبتنی بر اولویت بندی نظام مند برای تامین خیرهای عمومی3- توزیع منافع گردش قدرت و ثروت مبتنی بر ملاک های مشخص که در واقع این دوگانه ها باید بتوانند ذیل سر فصل کلی نکات خود را بیان کنند و در عرصه سیاسی و اجتماعی یارگیری کنند و پس از منتخب شدن در انتخاب های مختلف،اهداف خود را به عرصه ی آزمون بگذارند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی گفت: موضوع نشست تحلیل سیاسی اجتماعی جریانات سیاسی و انتخابات اسفند سال جاری است. ما در رابطه با این دو عنوان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی، یک سری احزاب و تشکل‌هایی داریم که در این مورد فعالیت دارند.
به گزارش صبح امروز، مصطفی کواکبیان در نشست خبری که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد،افزود: ما ۲۰ تا ۳۰ حزب داریم که به عنوان مستقلین فعالیت دارند و تبلور آنها در مجلس است که ما علاوه بر فراکسیون اصلاح‌طلبان و اصولگرایان جریان مستقلین نیز داریم که نقش آنها مهم است زیرا اگر به سمت اصلاح‌طلبی گردش داشته باشند و مصوبه‌ای بگیرند، می‌توانند این کار را انجام دهند و اگر به سمت اصولگرایی باشند، می‌توانند این کار را انجام دهند. در داخل مجلس آقای لاریجانی رهبری جریان مستقلین را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: مجلس ما حزبی نیست، افرادی وجود دارند که نمی‌توان از آنها مواضع مشخص و شفافی انتظار داشت. فردی در شهرش راهنمای چپ می‌زند اما در مجلس ۱۸۰ درجه به سمت راست گردش پیدا می‌کند. بسیاری با ما عکس سلفی و یادگاری گرفتند اما زنبیل خود را جای دیگر گذاشتند که ما باید این موارد را در نظر بگیریم.
کواکبیان تشریح کرد: اگر بخواهیم مروری به مجموعه جریانات سیاسی داشته باشیم که می‌خواهند در انتخابات مجلس یازدهم فعال شوند، شاید بتوان به ۱۰ جریان اشاره کرد. ضمن اینکه من معتقد هستم که قبل از حوادث یکی دو هفته اخیر، فضای کشور در حال رفتن به سمت انتخاباتی شدن بود اما با این حوادث ابهاماتش نسبت به قبل افزوده‌تر شد و حال باید فکر کرد که چه اتفاقاتی ممکن است پیش رو باشد.
خصوصیت مردم ایران نیز پیش‌بینی‌ناپذیر است
وی بیان کرد: برای انتخابات مجلس یازدهم نکته مهم و اصلی میزان مشارکت مردم در انتخابات است که چگونه برخورد می‌کنند و چقدر آمادگی دارند که وارد عرصه و پای صندوق‌های انتخاباتی حاضر شوند و البته این عامل متاثر از موارد دیگر است که شاید در این مدت باقیمانده به روز انتخابات اتفاق ویژه‌ای رخ دهد که تاثیرات شگرفی را ایجاد کند، و از طرفی خصوصیت مردم ایران نیز پیش‌بینی‌ناپذیر است.
وی ادامه داد: بحث دیگر نحوه رفتار مجموعه ارکان نظام به این مساله است. این بسیار مهم بوده که از قوای سه‌گانه تا مجموعه ارکان حکومت تاثیرات مثبتی برای حضور مردم از خود بروز دهند. ماجرای بنزین نه تنها تاثیر مثبتی نداشت، بلکه تاثیرات منفی در نحوه حضور مردم در انتخابات داشت. بحث مجلس، دولت، قوه قضاییه و امثال این موارد مهم است.
کواکبیان افزود: در خصوص مجلس نیز هنوز به طرح اصلاح قانون انتخابات امیدوار هستیم. بحث تناسبی و استانی بودن را شورای نگهبان رد کرد اما بحث حزبی بودن موردی است که هنوز در دستور کار مجلس قرار دارد و ممکن است این تحول بسیار تاثیر بگذارد، یعنی مردم صرفا به اشخاص رای نمی‌دهند، بلکه به احزاب رای خواهند داد. این در میزان مشارکت مردم تاثیرگذار است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر دولت واقعا برخورد مناسبی با افکار عمومی داشته باشند و صداقت و رفتار مطلوب‌تری با مردم پیش بگیرند، حتما پاسخ مثبتی به نفع حضور مردم دریافت خواهند کرد که به این نکته باید توجه کرد. اکنون بسیاری از مردم با بنزین کاری ندارند و می‌خواهند که اینترنت را وصل کنند. نحوه برخورد دستگاه‌ها و دولت مهم است که چگونه رفتار می‌کنند و چه شیوه تعامل مثبتی را با مردم در پیش گرفتند؟
کواکبیان ادامه داد: در خصوص قوه قضاییه اگر واقعا برخورد با عوامل فساد در کشور به صورت همه‌جانبه، جدی و عادلانه صورت بگیرد می‌تواند موجب امیدواری برای مردم باشد و باعث می شود اعتماد مردم به نظام تقویت شده و حضور بهتری در انتخابات داشته باشند.
برخورد عادلانه اعتماد عمومی را تقویت می‌کند
وی ادامه داد: پرونده‌ای وجود دارد که صداوسیما ۹۴۷ میلیون دلار گرفته که گم شده و معلوم نیست با آن چه کرده است یا ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار اوراق از خارج خریداری کردند اما بلوکه کرده و سرنوشت آن مشخص نیست که این رقم به اندازه کل بودجه‌ای است که دولت می‌تواند در اثر افزایش قیمت بنزین به دست بیاورد. پرونده بابک زنجانی چگونه می‌خواهد عمل شود و پرونده‌های دیگری نیز هست که برای ما تفاوتی ندارد. برخورد عادلانه و همه‌جانبه با این مباحث می‌تواند اعتماد عمومی را تقویت کند.
کواکبیان تشریح کرد: یکی دیگر از بحث‌ها نحوه حضور دستگاههای نظارتی در بحث انتخابات و صلاحیت‌ها است و مهم است که شورای نگهبان در این فرصت می‌خواهد سختگیری بیشتری داشته باشد یا می‌خواهد فضا را بازتر کند تا نیروهای بیشتری در عرصه انتخابات حاضر شوند که در مشارکت عمومی تفاوت ایجاد می‌کند.
ما از برجام بیرون نمی‌رویم
نماینده مردم تهران بیان کرد: عامل دیگر تحولات بین‌المللی مربوط به دیپلماسی و روابط بین‌الملل در نظام است. ما فعلا به صورت ظاهری در برجام حضور داریم اما روح برجام پریده و چیزی از آن باقی نمانده است، گام چهارم را هم برداشتیم و به آنها می‌گوییم اگر به تعهدات خود عمل کنید ممکن است گام‌ها را پس بگیریم و به برجام برگردیم اما من بعید می‌دانم. ما از برجام بیرون نمی‌رویم زیرا مفهوم این کار قطعنامه‌های قبلی و فصل هفتم منشور سازمان ملل است. فرانسه گفته بود ۱۵ میلیارد دلار پول می‌دهد، تحریم فروش نفت برداشته شده و انتقال پول صورت گیرد اما ترامپ نپذیرفت. این مساله همچنان باقی مانده و نتیجه‌ای از آن نگرفتیم.
وی بیان کرد : عامل پنجم بحث نحوه فعالیت جریان‌های سیاسی در انتخابات است. میزان اتحاد و انسجام درونی و تفرق مهم بوده که می‌تواند به مشارکت مردم دامن بزند. تاثیر میزان فعالیت فعالان و جریان‌های سیاسی در مردم است اما اگر در خمودگی و حالت رکود به سر ببرند، نباید انتظار واکنش مثبت از جامعه داشت.
نماینده مردم تهران افزود: در حال حاضر شاهد سه جریان مشخص در بین اصلاح‌طلبان هستیم که یک جریان چندان رغبتی برای مشارکت در انتخابات ندارد، شرط و شروطی می‌گذارند و بحث‌هایی مطرح می‌کند مبنی بر اینکه نظارت استصوابی باید هیچ شود تا ما شرکت کنیم. تعداد این افراد زیاد نیست اما وجود دارند که عده‌ای را طرفدار خود کردند تا بگویند در انتخابات شرکت می‌کنیم اما به صورت مشروط. جریان دیگری نیز وجود دارد که معتقدند ما تحت هر شرایطی در انتخابات شرکت می‌کنیم، لیست می‌دهیم و فعال خواهیم بود که این جریان اکثریت اصلاح‌طلبان را شکل می‌دهد.
کواکبیان تصریح کرد: جریان سوم بیان می‌کند که ما انتخابات را تحربم نمی‌کنیم و قبول داریم اما برای لیست دادن باید در سبد کاندیداهای ما نیز افرادی وجود داشته باشند. به نظر من اگر در کل ایران ۲۰۰ نامزد تاییدشده اصلاح‌طلبی داشته باشیم، لیست خواهیم داد. غلبه جریانات اصلاح‌طلب بیشتر به این سمت بود که تحت عنوان شورای هماهنگی یا شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است. باید با اتحاد بحث‌ها را پیش ببرند که این گروه فعال هستند و بحث می‌کنند تا به نتیجه برسند.
اصلاحات معتقد به خالص‌سازی است
کواکبیان گفت: در رابطه با جریانات میانه یا مستقل نیز آنها سه جریان هستند. یک جریان، دولت به عنوان اعتدال و توسعه بوده که حتما به دنبال تنظیم لیست هستند. اگر در انتخابات مجلس دهم جریان دولت با اصلاحات یکی شده بود، قطعا در این انتخابات یکی نخواهد شد، زیرا دو طرف موضع گرفتند، هم از جریان دولت آثاری بیرون آمده که دنبال ائتلاف نیستند و هم در اصلاحات که ما معتقد به خالص‌سازی هستیم. جریان دیگر احزاب مستقل بوده که آنها نیز به دنبال لیست هستند و بعید می‌دانم با دولت به لیست مشترک برسند، البته فعالیت‌هایی هم برای خود دارند.
وی افزود: نیروهایی نیز هستند که در قالب اصلاح‌طلبی یا چارچوب اصولگرایی نمی‌گنجند و فعالیت‌هایی تحت عنوان جبهه ایستادگی و امثال آنها دارند که این گروه لیست‌هایی را دنبال می‌کنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی ادامه داد: چهار جریان اصولگرایی نیز داریم. جریان محمود احمدی‌نژاد را اصولگرا نمی‌دانند اما آنها به دنبال این هستند که در تمام استان‌ها و شهرها افرادی را پیدا کنند و لیست دهند. قبلا در جرگه اصولگرایی نامگذاری می‌شد اما اکنون بیان می‌کنند که تفاوت داریم که جریان سنتی اصولگرا در قالب جمنا جمع شده بودند، دنبال لیست خود هستند و از جامعتین حمایت می‌کنند.
کواکبیان تشریح کرد: جریان دیگری نیز وجود دارد که به عنوان جبهه پایداری شناخته می‌شود، این جریان چندان در جوان ها راه ندارند اما در بسیاری شهرها فعالیت دارند و مدعی هستند که لیست داریم. آنها جریان تند اصولگرایی بوده که معتقدند با جریان سنتی به وحدت نمی‌رسیم و لیست ما متفاوت است. جریان چهارم خود را تحول‌خواه میدانند و معتقدند باید در اصول تحولاتی صورت گیرد، درگیری‌هایی با هم دارند اما به طور مشخص بیشتر قالیباف به دنبال این بحث است که در قالب جمنا نباشد و می‌خواهد جوان‌گرایی و تحول‌زایی کند. فعالیت‌هایی داشته و قصد دارند آرایش مجلس یازدهم را شکل دهند.
وی ادامه داد: ما در ادبیات اسلامی داریم که ممکن است شرایطی پیش بیاید که بحث فتنه مطرح شود و بعضی ها بیشتر به دنبال انگ زدن هستند تا تحلیل واقعیت جامعه. من قبول ندارم اتفاقاتی که اخیرا رخ داد را بتوان در واژهسازی به عنوان فتنه تلقی کرد، می‌توان تقلیل داد و گفت نیروهای سرویس‌های جاسوسی، صهیونیسم و آمریکا آمدند، اغتشاشات را ایجاد کردند و ما جمع کردیم.
۷۰ درصد افرادی که دستگیر شدند، شغل نداشتند
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ۷۰ درصد افرادی که دستگیر شدند، شغل نداشتند، این مساله باید ما را متوجه چه چیزی کند؟ بیشتر فقرا، بیکاران، طبقات پایین جامعه و افرادی بودند که محرومیت‌هایی را تجربه کردند که این افراد بیشتر گرفتار، مصیبت‌زده و دنبال بهانه هستند. برای اینکه رقیب را به در کنیم، این واژه‌ها را بیان می‌کنیم، برای مثال در قم در راهپیمایی حمایت از نظام، فردی که شعار می‌داد، می‌گفت «مرگ بر فتنه‌گر؛ چه در قصر، چه در حصر، چه در قبر».
وی ادامه داد:ما زمینه‌ای ایجاد نمی‌کنیم که اعتراض مدنی پذیرفته شده‌ای صورت بگیرد ،مردم معمولی کجا تجمع کنند؟ باید میادینی در کلان‌شهرها فراهم شده، امنیت نیز حفظ شود و بعد اعتراض کنند. جلیقه‌زردها در فرانسه اعتراض کردند، آیا این تعداد کشته داشتند؟ در لبنان نیزکشته‌هایشان کجاست؟ من معتقدم ما در برخورد با بدنه اجتماعی معترض برنامه نداریم، باید برنامه داشته باشیم و هدایت کنیم.
کواکبیان ادامه داد: ما در خانه احزاب پیشنهاد دادیم، وزارت کشور نیز در کلان‌شهرها مشخص کرد اما دیوان عدالت اداری بیان کرده که چرا مخالفان را به میادین محدود می‌کنید، آنها آزادند که در هر کجا اعتراض کنند. باید حرف بدنه اجتماعی معترض شنیده شود، هرچه سرکوب کنیم و اجازه ندهیم، مطالبات انباشته می‌شود.
نماینده مردم تهران افزود: در شورای دوم تهران ۱۱ درصد مردم شرکت کردند اما در شورای پنجم بالای ۷۵ درصد حضور داشتند. برای شورای دوم لیست‌های مختلفی مطرح شده بود که در نهایت لیست آبادگران رای آورد و احمدی‌نژاد جزو آن لیست بود که شهردار تهران شد. آن لیست تنها ۴ درصد آرای شرکت‌کنندگان را داشت.
وی بیان کرد: ما قصد نداریم برای براندازی نظام اقدام کنیم، بنابراین با فرض وجود نظام باید چه کاری انجام دهیم؟ اگر در انتخابات شرکت نکنید، افرادی جای شما را می‌گیرند، چرا صحنه را خالی کنید؟ یا باید دنبال این باشیم که از نظام عبور کنیم و این را نمی‌خواهیم یا درون نظام باید بازی را شکل دهیم که می‌طلبد مشارکت‌کنیم و درصدد اصلاح نابسامانی‌ها باشیم.
وی بیان کرد: باید به سمتی برویم که نیروهای مفید را پیدا کنیم و برای مجلس بفرستیم اما اینکه بی‌تفاوت باشیم و احساس عدم مشارکت وجود داشته باشد، حاصلش مجلس نهم می‌شود. اکنون در مجلس دهم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، تصمیمات سران سه قوه و سیاست‌های کلی نظام وجود دارد، در حالی که مجلس باید جایگاه واقعی خود را پیدا کند اما اگر کنار کشید، از این حد نیز تنزل پیدا می‌کند.
اگر تک‌صدایی می‌خواهید در انتخابات شرکت نکنید
کواکبیان در پایان افزود: مجلس دهم از این نظر که فضای بازتری نسبت به مجلس نهم داشت، بهتر بود و مشکلاتی هم داشت اما باز هم در این مجلس صداهای متنوع‌تری را می‌شنیدیم تا مجلس نهم که تک‌صدایی بود. اگر می‌خواهید دنبال تک‌صدایی باشید در انتخابات شرکت نکنید اما اگر دنبال تنوع هستید، شرکت کنید.