یک ضامن برای وام ازدواج
از انتهای سال 97 به دلیل تورم بالا و در جهت تسهیل ازدواج جوانان، هیئت دولت مبلغ وام ازدواج را ۳۰ میلیون تومان تعیین کرد. در این راستا بانک مرکزی نیز مصوبه‌ای صادر کرد تا بانک‌ها برای هر وام ازدواج تنها یک ضامن معتبر بخواهند که متاسفانه این دستورالعمل بانک مرکزی از سوی بانک‌ها چندان جدی گرفته نمی‌شود، و زوج‌های متقاضی وام ازدواج باید هر کدام دو ضامن و مجموعا ۴ ضامن معتبر را معرفی کنند.
بانک‌ها که به‌دلیل گرانی‌های اخیر و درآمد کم افراد جامعه، ترس از این دارند که نتوانند با وجود یک ضامن به طلب خود دست پیدا کنند و تبصره ۱۶ قانون بودجه را به‌طور کامل اجرا نمی‌کنند و با گذشت چند ماه از ابلاغ آن، همچنان ضمانت دو نفر را برای اخذ وام ۳۰ میلیون تومانی ازدواج، مطرح می‌کنند.
این رفتار بانک‌ها، بانک مرکزی را مجبور کرد که در شهریورماه سال جاری مجددأ بخشنامه «وام ۳۰ میلیون تومانی ازدواج با اخذ یک ضامن معتبر و سفته» را به‌شبکه بانکی کشور ابلاغ و در آن بر «قبول یک ضامن معتبر و سفته» توسط بانک‌ها تاکید کند، اما بانک‌ها همچنان دو ضامن برای وام قبول می‌کنند. برخی از آن‌ها یک ضامن معتبر را کسی می‌دانند که فیش حقوقی او بالای 2.5 و حتی 3 میلیون تومان باشد در صورتی که باید یک چهارم حقوق ضامن، پاسخگوی معوقات اقساط باشد، یعنی کارمندی با حقوق کمتر از 2 میلیون تومان هم می‌تواند ضامن وام ازدواج ۳۰ میلیونی شود.
بعضی از بانک‌ها پذیرفتن ضامن را مشروط به اعتباری که خود تعیین کننده آن هستند می‌کنند به طوریکه می‌گویند: چنانچه ضامن معتبر دارید، یکی کافی است در غیر این صورت چند ضامن باید معرفی کنید و ضامنی معتبر است که سپرده و گردش بانکی خوبی داشته باشد و در صورتی که کارمند باشد بستگی به حقوق او دارد.
برخی دیگر با وجود گرانی این روزها معمولا ته‌نشین حقوق کارمندی آن‌هم با فیش حقوقی دو میلیون تومان آنقدر نیست که جوابگوی دیرکرد اقساط وام‌گیرنده باشد در نتیجه ضمانت کارمندی با حقوق زیر دو میلیون به تنهایی قبول نیست و باید دو نفر باشند. بعضی هم صراحتا گفتند: زمانی ضمانت یک نفر را برای چنین وامی قبول می‌کنیم که حقوق او بالای 3 میلیون تومان باشد!
مسؤول یکی از بانک‌ها تصریح کرد: برای چنین وامی دو ضامن لازم است و بخشنامه بانک مرکزی برای وام ۱۵ میلیونی بوده است و ما برای دادن وام‌های دیگر که ۲۰ میلیون است دو ضامن می‌گیریم، بنابراین این وام ۳۰ میلیون تومانی که تکلیفش مشخص است.
عجیب‌ترین پاسخی که در شرایط پذیرش ضامن برای وام ازدواج با آن مواجه شدیم این بود که یک ضامن کارمند قبول می‌کنیم؛ اما باید فیش حقوق او با جدول پرداختی ما مطابقت کند.علاوه بر این پیش شرط تعداد اعضای خانواده ضامن، مستأجر یا صاحب خانه بودن او، این که خودِ ضامن جزو واگیرندگان هست یا خیر و یا اینکه ضمانت چند وام گیرنده را قبول کرده است را مورد تاکید قرار می‌دهد!
عملکرد بانک‌ها خلاف قانون است
در همین رابطه چگونگی این اتفاقات را از دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان رضوی جویا شدیم، مونسان با اشاره به اینکه در تبصره ۱۶ قانون بودجه به اخذ یک ضامن معتبر برای دریافت وام ازدواج اشاره شده، گفت: معتبر یعنی ضامنی که تمکُن مالی داشته باشد و بتواند پاسخگوی تاخیر قسط‌های واگیرنده باشد.
حسن مونسان افزود: اخذ بیش از یک ضامن برای وام ازدواج خلاف قانون است و تمامی بانک‌های خراسان رضوی مکلف به اجرا و تبعیت از قانون هستند و ممکن برخی از همکاران ما با وجود دستورالعمل‌های متعدد بانک مرکزی در این مورد، برخلاف قانون و سلیقه‌ای عمل کنند که در این صورت متقاضیان می‌توانند به بازرسی یا حراست بانک و حتی نظارت و بازرسی استانداری اعتراض کنند.
وی بیان کرد: ضامن معتبر کسی است که یک چهارم حقوق او جوابگوی دیرکرد قسط وام‌گیرنده باشد و منعی برای ضمانت این فرد نیست؛ اما ممکن برخی از بانک‌ها در این خصوص سلیقه‌ای عمل کنند.
مونسان خاطرنشان کرد: بانک مرکزی طی دستورالعمل‌های متعدد به شبکه بانکی کشور اعلام کرده که طبق قانون یک ضامن معتبر اخذ کنند، ممکن مسؤولان برخی از شعب در این مورد سلیقه‌ای عمل کنند که این مورد تایید ما نیست و چنانچه گزارشی در این خصوص به‌ما برسد، مدیران در سطح بانک‌ها حتما تذکر لازم را به آن‌ها خواهند داد.
وی تصریح کرد: معمولا بانک‌ها ضمانت فردی را که ۵۰ درصد حقوق او جوابگوی دیرکرد قسط‌های وام‌گیرنده باشد، قبول می‌کنند و این در صورتی است که در قانون و بخشنامه به‌این موارد اشاره نشده و فقط به ضامن معتبر اشاره شده است.