خجالتی بودن؛نقص یا خصیصه شخصیتی؟
بعضی از کودکان کم رو پشت برچسب خجالتی بودن خود پنهان می شوند و تلاشی برای رشد مهارت های خود نمی کنند که همین باعث تضعیف اعتماد بنفس آن ها می شود.
بهترین راهکارها برای رفع مشکل کودکان خجالتی
خجالت در کودکان عیب و نقص نیست بلکه یک خصوصیت اخلاقی است که نیازی به تنبیه والدین و شرمندگی آنها ندارد. این ویژگی اخلاقی در کودکان با تشویق و حمایت والدین اصلاح خواهد شد. در برخی از جوامع خجالتی بودن یک امتیاز رفتاری محسوب می شود و مورد پسند و ستایش مردم است و به کودکان از طریق فرهنگ جامعه به ارث می رسد.
خجالتی بودن یک ویژگی شخصیتی
خجالتی بودن یک ویژگی شخصیتی است که بسیاری از کودکان و حتی نوجوانان و بزرگسالان نیز درگیر این مسئله هستند. بسیاری از بزرگسالان در کودکی خجالتی بوده اند پس نباید این مسئله در کودکان خشونت والدین را در پی داشته باشد و باعث شرمندگی شود زیرا این خصوصیت در کودکان با صبر و حوصله و تشویق و حمایت والدین قابل اصلاح است.
اغلب کودکان خجالتی در احوالپرسی های معمول روزانه با دیگران مشکل دارند و هنگام احوال پرسی پشت والدینشان پنهان می شوند و بدون هیچ حرفی ساکت می ایستد. با تنها کمی حمایت از طرف والدین کودکان خجالتی می توانند به مدیریت کم رویی شان بپردازند
در اصل این یک ویژگی شخصیتی است که نباید باعث شرمندگی شود چون نیمی از بزرگسالان فکر می کنند خجالتی هستند و بیش از نیمی از آنها هم اذعان می‌کنند که در کودکی خجالتی بوده‌اند. این مشکلی است که با تشویق و حمایت قابل اصلاح است. خبر خوب اینکه کودکان خجالتی می توانند کمرویی شان را مدیریت کنند. آنها فقط کمی به حمایت نیاز دارند. پس بهتر است راه‌های کمک به آنها را پیدا کنید.
کودکان خجالتی در برابر حرف دیگران حساس و بیشتر از قضاوت های منفی، به قضاوت های مثبت محتاج هستند.
در واقع خجالت نوعی از اضطراب به شمار می‌رود که منشا آن اعتماد به نفس ضعیف است. فرد خود را در مقایسه با دیگران دست کم می‌گیرد و همیشه تصور می‌کند کارهای او مورد نظر و توجه اطرافیان است.
علت خجالتی بودن شدید کودکان
دکتر محمدرضا کاظمی فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، با بیان اینکه خجالت یکی از عواطف بشر است که ارتباط نزدیکی با اضطراب دارد، گفت: در واقع خجالت نوعی از اضطراب به شمار می‌رود که منشا آن اعتماد به نفس ضعیف است. فرد خود را در مقایسه با دیگران دست کم می‌گیرد و همیشه تصور می‌کند کارهای او مورد نظر و توجه اطرافیان است.
ویژگی‌های کودک خجالتی
این فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان درباره ویژگی‌های یک کودک خجالتی گفت: این دسته از کودکان نمی‌توانند به صورت عادی صحبت کنند. آنها از ابتدا از اطرافیان و همسالان خود کناره‌گیری می‌کنند و مدام به والدین و آشنایان خود می‌چسبند. کودکان خجالتی همواره نشانه‌هایی از اضطراب ، دستپاچگی ، تپش قلب ، لرزیدن صدا و ناتوانی در انجام کار دارند.
وی با بیان اینکه عوامل محیطی در بروز خجالت و کمرویی در کودکان موثر است، افزود: گاهی اوقات خجالتی بودن در ذات و سرشت کودک نهفته است، یعنی منشا آن زیستی بوده و به صورت ژنتیکی منتقل شده است، اما در همه موارد خجالتی بودن زمینه ارثی ندارد و گاهی زمینه‌های ارثی با عوامل محیطی تقویت می‌شود که از جمله این عوامل می‌توان به تجربه‌های کودک، یادگیری از محیط و سرکوب اعتماد به نفس توسط بزرگترها اشاره کرد.
ایجاد محیط آرام
والدین باید محیط آرام ایجاد کرده و به کودک فرصت شناخت استعدادهای خود را بدهند. کودک باید کارهای مورد علاقه‌اش را حتی درصورت اشتباه بودن، تحت نظارت والدین انجام دهد و به آهستگی اشتباهاتش را اصلاح شود. سرکوب هیجان‌ها، ایراد گرفتن و نکته سنجی زیاد، سبب بروز، افزایش و تداوم خجالت در کودک می‌شود.
این فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، یادآور شد: پدر و مادر مضطرب و خجالتی که خود از اجتماع دوری می‌کنند مستعد پرورش کودکان خجالتی هستند، زیرا کودک با الگوبرداری از والدین، موقعیت‌های اجتماعی را ترسناک می‌پندارد. همچنین کودکانی که در طفولیت به مجالس عمومی برده نمی‌شوند، وقتی بزرگ می‌شوند افراد خجول و کمرویی هستند. بعضی از پدرومادرها به قدری به کارهای خود مشغولند که همواره کودک را از انجام کارهای مورد علاقه‌اش باز می‌دارند تا بتوانند با خیال راحت به کار خود بپردازند. کودک پس از مدتی به این شیوه عادت می کند و در نتیجه کمرو می‌شود.
تشویق والدین
والدین باید کودک را به خاطر هربار تلاش مثبت، تشویق کنند تا او پیشرفت کند. مسئولیت را متناسب سن به آنها محول کنند و بابت تلاش‌شان و نه نتیجه حاصل شده، کودک را مورد حمایت قرار دهند. اگر خجالت در کودکی درمان نشود، اثرات آن به شکل ناتوانی در استفاده از توانمندی‌های ذهنی و عملی، مخفی کردن استعدادها و شرم از حضور در اجتماع در سنین بزرگسالی بروز می‌کند.
کاظمی با توجه به اهمیت درمان حس خجالت و کمرویی در دوره کودکی، گفت: اگر اضطراب‌های کودک خیلی شدید باشد، علاوه بر راهکارهای غیردارویی، می‌توان از درمان‌های دارویی هم استفاده کرد.