گرانی‌ها به لبخند بچه‌ها رسید
هوا که کمی به خنکی می‌زند، ناخودآگاه یاد پاییز و مدرسه و بوی ماه مهر برایم تداعی می‌شود. از شور و شوق سال نو تحصیلی و دوستان جدید، بیشتر حال و هوای خرید کیف و لوازم التحریر را دوست داشتم. تمام شهریور منتظر بودم تا به روزهای پایانی برسم و همراه مادرم برای خرید به مغازه بروم و از بین دفتر‌های رنگارنگ و مداد‌های مختلف وسایلم را انتخاب کنم. بعد هم منتظر بمانم تا زودتر به مدرسه بروم و به دوستانم نشان دهم.
کمی که می‌گذرد به این فکر می‌کنم آیا بچه‌های نسل جدید هم همان اشتیاقی که ما داشتیم را دارند؟ آیا این همه مشکلات اقتصادی به حال و هوای کودکانه ایشان اثر نگذاشته است؟
ترک تحصیل به خاطر گرانی
تصمیم گرفتم با چند نفر که فرزند محصل دارند صحبت کنم و نظرشان را بپرسم.
مژده سعادتمند که فرزدنش سال سوم ابتدایی است می‌گوید: امسال آنقدر هزینه‌ها زیاد شده‌است که مدام در مغازه‌های مختلف می‌چرخم تا بلکه وسیله‌ای با قیمت پایین‌تر پیدا کنم.
محمد زارع که سه فرزند محصل دارد با نگرانی از شروع سال تحصیلی می‌گوید و اینکه نمی‌داند واقعا چطور باید پاسخگوی نیازهای ضروری و اولیه تحصیلی فرزندانش باشد.
مریم دهقان که خود را جزو طبقه متوسط رفاهی می‌داند می‌گوید: هر سال لوازمی که برای دخترم تهیه می‌کردم از نظر کیفیت و زیبایی از درجه بالایی برخوردار بودند اما امسال فقط در حد ضرورت خرید کردم و به سختی توانستم دخترم را از خرید لوازم لوکس و فانتزی هرساله‌اش منصرف کنم.
علی فدایی می‌گوید: حجم لوازمی که خریدیم نصف سال گذشته است اما هزینه دو برابری برای آن پرداخت کردیم.
متاسفانه همه خانواده‌ها از افزایش چند برابری قیمت‌ها گفتند و اینکه آنقدر هزینه‌ها بالا رفته است که دیگر به دنبال کیفیت نیستند. اما چیزی که بیشتر از همه ناراحت‌کننده بود، صحبت‌های زهرا مادری 30ساله بود که دختر 8 ساله‌اش را هنوز به مدرسه نفرستاده‌بود. زهرا با غمی که به وضوح در چهره‌اش موج می‌زند، می‌گوید: شوهرم که معتاد بود و الان معلوم نیست در کدام خرابه و زیر کدام پل افتاده‌است و منم به تهایی از بس سیر کردن شکم بچه‌ام برنمی‌آیم چه برسد به اینکه بخواهم او را به مدرسه هم بفرستم. هر دو سال گذشته به او این قول را می‌دادم که دیگر امسال تو را به مدرسه می‌فرستم اما امسال با این وضعیت قیمت‌ها دیگر حتی روی نگاه کردن بهش و قول دادن را هم ندارم.
فروشندگان در مواجه با کاهش تقاضا
در ادامه به سراغ دو فروشنده نوشت‌افزار در دو منطقه متفاوت شهر رفتم که تفاوت صحبت‌هایشان به اندازه تفاوت فاصله جغرافیاییشان بود.
فروشنده‌ای که در منطقه برخوردار شهر بود، گفت: افزایش قیمت‌ها به میزان کمی سبب کاهش تقاضا شده‌است اما به طور کلی برای مشتریان ما کیفیت و برندینگ از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است. به دلیل همین توجه به برندینگ، بیشتر کالاهای ما خارجی هستند و فقط دفترها و محصولات کاغذی در بین کالای ایرانی مرغوبیت مورد انتظار مشتری را دارند.
عده‌ای از مشتریان هم که دردرجه متوسط مالی هستند نسبت به سال‌های گذشته بیشتر به سمت کالای ایرانی روی آوردند. برخی به دلیل قیمت مناسب‌تر و برخی هم بخاطر حمایت از تولید ملی.
اما فروشنده‌ای که در منطقه غیر‌برخوردارشهر بود، ضمن ابراز تاسف از افزایش سه تا شش برابری قیمت نوشت‌افزار و دفاتر گفت: در منطقه ما بازار کشش این حجم از تورم را ندارد و امسال نسبت به سال‌های گذشته فروشمان به شدت کاهش پیدا کرده‌است. همه اقلام ما ارزان‌ترین نوع در بازار هستند و جز لوازم اولیه و ضروری کالای دیگری نداریم چون مشتری ما توان خرید بیشتر ندارد.
وی افزود: با اینکه ما ارزان‌ترین کالاها را داریم اما بارها شده که پدر و مادری که با فرزند خود به مغازه آمده، توان خرید همین اقلام را هم ندارد و یا نسیه خرید می‌کند و یا باشرمندگی و یا یک دروغ فرزند خود را دست خالی از مغازه بیرون می‌برد.
متاسفانه بسیاری از دانش‌آموزان مناطق پایین شهر امسال به دلیل عدم توان تهیه لوازم ابتدایی تحصیل مجبور به ترک تحصیل شدند. بر کسی پوشیده نیست که هزینه‌های ناشی از ترک تحصیل کودکان در آینده بسیار بیشتر از هزینه‌های تحصیل آنها در امروز است.
آیا مسئولین این افزایش قیمت را می‌بینند
برای اطلاع دقیق‌تر از افزایش قیمت‌ها به سراغ رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار و صحاف مشهد رفتم، جواد سید‌عباسیان با تایید اافزایش قیمت‌ها، گفت: نسبت به یک سال و نیم گذشته درست همزمان با افزایش بی‌رویه ارز، نوشت‌افزار حدود سه برابر و محصولات کاغذی حدود پنج برابر افزایش قیمت داشته‌اند.
وی افزود: در روزهای پایانی شهریورماه که به بازگشایی مدارس نزدیک می‌شویم به دلیل افزایش تقاضا نسبت به کالای موجود، معمولا بین پنج تا ده درصد افزایش قیمت داشته‌ایم.
اما عباسیان به نکته جالبی هم اشاره‌کرد و ضمن اظهار خرسندی از افزایش رغبت مردم نسبت به خرید کالای ایرانی تصریح کرد: با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری و فرهنگ‌سازی که جهت ترغیب خانواده‌ها برای استفاده از کالای ایرانی صورت گرفته‌است، امسال حدود نود درصد اقلام ارائه شده در نمایشگاه بین‌المللی فروش پاییزه مشهد ایرانی است که با استقبال مردم نیز روبرو شد.
سید‌عباسیان در ادامه گفت: حدود 35درصد از نوشت‌افزار موجود در بازار ایرانی هستند و حدود 65درصد اقلام خارجی هستند.
رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار و صحاف مشهد اظهار کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر از تولید‌کنندگان حمایتی نشده‌است که این خود سبب تعطیلی 30 تا 40 درصد واحد‌های تولیدی شده‌است. در صورتیکه اگر حمایت لازمه صورت گیرد به راحتی می‌توان حدود 70 درصد بازار را به کالای ایرانی و تولید ملی اختصاص داد.
وی افزود: امسال تمام تلاش خود را کردیم تا در نمایشگاه پاییزه اقلام مختلف را با حداقل سود برای فروشنده‌ها و حداکثر منفعت برای خانواده‌ها ارائه دهیم. به طوریکه قیمت اجناس بین 5 تا 10 درصد از بازار خارج از نمایشگاه ارزان‌تر است.
قدمی به کوچکی یک مداد
با اینکه ابتدای گزارش در ذهنم تصاویر شیرین سال‌های گذشته خودم بود. اما با گشت‌وگذار کوچکی در بین فروشگاه‌های نوشت‌افزار و شنیدن درد و دل‌های خانواده‌هایی که فشار اقتصادی امانشان را بریده‌است، تصویرم از مهر کدر شد. اصلا دوسندارم این کلمات مهر دوسداشتنی هرسال را جوری دیگری نشان دهند. از یک‌طرف هر وقت به قانون اساسی و تحصیل رایگان فکر می‌کنم با خودم می‌گویم خب دولت باید هرطور شده شرایط را برای این کودکان هم محیا سازد تا هیچ کودکی از حق مسلم خود که تحصیل است بازنماند. اما می‌دانم دراین شرایط بازهم هستند کودکانی که صبح به جای رفتن و نشستن سرکلاس، سرچهارراه باید جوراب بفروشند.
با خودم گفتم چقدر خوب می‌شد حالا که شرایط سخت است، حالا که جنگ اقتصادی امانمان را بریده‌است. هرکسی به اندازه توان خودش به اندازه حتی یک مداد در کنار خرید برای عزیزانش، یک هدیه هم برای کودکانی که توان خرید لوازم تحریر را ندارند تهیه کند. بچه‌ها که نمی‌دانند جنگ اقتصادی چیست، بچه‌ها که نمی‌دانند تحریم خسمانه چیست، بچه‌ها که نمی‌دانند فساد و اختلاس و سواستفاده از ارز دولتی چیست. اما بیاییم با شروع مهر به بچه‌هایمان یاد بدهیم مهربانی را. مهر همیشه باید یادآور روزهای خوب و خوش بچگی باشد.