راهی برای دور زدن قانون
چندی پیش در صفحه اینستاگرام خود پستی عجیب و بهت‌آور با مضمون نیازمند کیسی مناسب برای ازدواج صوری دیدم و این تیتربه قدری برای من عجیب بود که بدون هیچ تعللی در دایرکت دخترک پیام دادم.
او که خودش را ۲۳ ساله معرفی کرده و با توجه به عکس‌های شخصی که از خود به اشتراک گذاشته بود متوجه شدم نه از سن ازدواجش گذشته و برخلاف تصورم دختر زیبارویی نیز هست.
وقتی از او علت این کار را سوال کردم گفت که تنها به دلایل شرایط عجیب اقتصادی و فقر مجبور به چنین کار بوده تا بتواند وام ازدواج را بگیرد و پدر بیمارش را که به‌خاطر فقر در حال جنگ با مرگ است نجات دهد.
به دخترک گفتم که به دست آوردن این پول به سیاه شدن شناسنامه‌اش می‌ارزد و او نیز جواب داد که خیلی پرس و جو کرده و با توجه به قانون اگر در زمان عقد ازدواج پایان یابد ثبت احوال مجدد شناسنامه دختر را سفید کرده تا هیچ رد و نشانی از ازدواج قبلیش در میان نباشد.
بحران اقتصادی عامل پدیده ازدواج صوری
درست در زمانی که پدیده جدید خواستگاری صوری مورد بحث و تجزیه و تحلیل است از پدیده و سوژه جدیدی تحت عنوان ازدواج صوری صحبت شده و در حال شیوع است.
شرایط خاص کشور، تلاطمات و تنش‌های اقتصادی در حال گسترش بوده و در هر محفل و دور همی گلایه از شرایط موجود است.
حال در همین شرایط برخی از دختران و پسران بنابه دلایل اقتصادی و فقر حاضر به وارد کردن نامی در شناسنامه خود شده تا بتوانند با استفاده از وام ازدواج به صورت مقطعی از این شرایط بحرانی اقتصاد رها شوند.
با توجه به اینکه وام ازدواج به ۳۰ میلیون برای هر نفر رسیده و بعد از ازدواج هم در صورت داشتن برخی شرایط طرفین می‌توانند شناسنامه سفید دریافت کنند، امروز با آسیبی به عنوان ازدواج صوری به دلایل مختلف روبه‌رو هستیم! این موضوع تا جایی پیش رفته است که برخی افراد در فضای مجازی اقدام به انتشار آگهی‌هایی برای ازدواج صوری کرده‌اند!
درست در زمانی که با بحران اجتماعی چون شیوع طلاق روبرو هستیم از چنین ازدواج‌هایی که بیشتر شبیه معامله بوده تا پیوند زناشویی نیز پرده برداشته می‌شود.
به دنبال شناخت آسیب‌ها و تبعات شیوع چنین ازدواج‌هایی به سراغ یک روان‌شناس و فعال رسانه‌ای که از قضا مشاور فرماندار یکی از شهر‌های استان بوده و تاحدود زیادی با بحران‌های چالشی آشنا بوده نیز به گفت‌وگو نشسته که در ادامه به آن می‌پردازیم.
تعریف ازدواج
یک روان‌شناس و درمانگر می‌گوید: ازدواج فرآیندی بوده که طی آن یک زن و یک مرد وارد ارتباط دراز مدت با اهداف مشترک شده‌اند.
به گزارش روزنامه’صبح امروز’ مینا دادگستر در مصاحبه با خبرنگار این رسانه پیرامون آسیب‌شناسی “ازدواج صوری” می‌افزاید: افراد با قرار گرفتن در این رابطه دراز مدت به دنبال رفع نیازهای روانی و احساسی و رسیدن به اهداف متعالی هستند و اگر یکی از طرفین تحت عنوان صوری وارد رابطه‌ای شود ازدواجی صورت نگرفته بلکه معامله‌ای انجام شده است.
وی تصریح می‌کند: ازدواج تنها خواندن خطبه عقد و آوردن نام به شناسنامه یکدیگر نبوده و اگر غیر این باشد ازدواجی صورت نگرفته است.
دور زدن قانون
دادگستر اظهار می‌کند: اقدام به ازدواج صوری بیشتر شبیه به یک توافق دو نفره برای دور زدن قوانین کشور است.
وی ادامه می‌دهد: ازدواج یکسری قواعد و قوانینی دارد بدین معنا که اولین اصل ازدواج تعهد و مسئولیت بوده و افراد با ازدواج صوری آیا نسبت به هم متعهد شده یا نسبت به هم مسئولیت دارند؟
آسیب‌شناسی ازدواج صوری
این فعال رسانه‌ای ابراز می‌کند: چرا یک دختر جوان با توجه به سرانجام سیاه و تلخ یک ازدواج باید وارد این رابطه شود و این در صورتی بوده که طلاق هنوز در جامعه ما تابو است.
وی بیان می‌کند: مادر جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که هنوز نگاه سنگین بر دخترمطلقه و دختری که در راهروهای دادگاه به دنبال طلاق بوده احساس می‌شود پس یک دختر در ازای چه چیزی حاضر به پرداخت چنین بهای سنگینی شده است.
دادگستر عنوان می‌کند: جامعه ما به چه سمت و سویی در حال حرکت بوده که یک زن به‌خاطر منافع مالی حاضر شده تا برچسب مطلقه بر او گذاشته شود.
افزایش آمار طلاق/کمرنگ شدن ارزش‌ها
وی می‌گوید: با علم به این موضوع که چنین ازدواج‌هایی به طلاق می‌انجامد و در نتیجه آمار طلاق در کشور بالا رفته و این افزایش آمار خود آسیب‌های اجتماعی زیادی نیز به همراه دارد.
دادگستر تبیین می‌کند: افراد پس از خارج شدن از یک رابطه صوری یکسری ارزش‌هایی که قبل از ازدواج به ان پایبند بوده کمرنگ شده و اعتقادات به ارزش‌ها در ان‌ها ضعیف می‌شود.
این روان‌شناس می‌گوید: پس از مهر طلاق یکسری تابوها برای دختر شکسته شده و این نیز تبعات سنگینی داشته ک به راحتی می‌توانند دیگر ارزش‌های جامعه را نیز زیر سوال ببرند.
عدم تعهد در رابطه
دادگستر توضیح می‌دهد: وقتی دو نفر وارد یک رابطه‌ای شده که هیچ‌یک از طرفین تعهدی نسبت به یکدیگر ندارند روابط فرا زناشویی شکل گرفته و این خود بزرگترین آسیب برای جامعه است.
وی می‌افزاید: با توجه به اینکه این افراد با ازدواج صوری ارزش‌های خود را زیر پا گذاشته پس به راحتی می‌توانند در جامعه با سیستم‌های ارزشی ما مقابله کرده و از مرزهای ارزشی ما بگذرند.
کمرنگ شدن سیستم ارزشی
دادگستر تاکید می‌کند: کسی که پا در این مسیر بگذارد با توجه به کمرنگ شدن سیستم‌های ارزشی به نوعی در این مسیر حرفه‌ای شده و با وارد شدن به روابط متعدد چه به صورت رسمی و غیررسمی به دنبال منافع هستند.
وی خاطر نشان می‌کند: افراد پس از طلاق به دو دسته تقسیم شده یا ازدواج می‌کنند که اکثرا مجدد به طلاق انجامیده و یا هرگز ازدواج نکرده پس افزایش تجرد قطعی را داریم.
“این روان‌شناس و مشاور امور بانوان فرماندار طرقبه و شاندیز اعلام می‌کند: با توجه به افزایش آمار طلاق در سنین پایین آسیب‌های جدی برای جامعه دارد و این افراد با توجه به شرایط موجود وارد رابطه با مرد متاهل شده تا نیازهای مالی و روانی خود را تامین کنند که این بدترین آسیب است.”
در ادامه با روابط عمومی اداره ثبت احوال استان خراسان رضوی در خصوص صحت یا کذب سفید شدن شناسنامه پس از طلاق ارتباط تلفنی گرفته که به آن نیز می‌پردازیم.
روابط عمومی اداره کل ثبت احوال استان خراسان رضوی می‌گوید : اگر ازدواجی در دوران عقد پایان یافته و مراجع قانونی و دادگاه نامه‌ای به ثبت احوال مبنی بر صورت نگرفتن روابط زناشویی ارائه دهد شناسنامه دختر از ازدواج اول او پاک می‌شود.
نریمان مرادی می‌افزاید: اگر زن یا مردی پس از طلاق ازدواج مجددی انجام داده و آن را ثبت کنند می‌توانند ازدواج اول از صفحه شناسنامه پاک شده و تنها ازدواج دوم ثبت می‌ماند.