عامل انسانی مهم‌ترین عامل ایجاد گره ترافیک
علی ربانی
زندگی شهرنشینی،الزامات خاص خود را دارد که از جمله آن‌ها مسئله ترافیک است. مقصود از واژه ترافیک در گفتمان روزمره تشریح وضعیتی بوده که خودروهای بسیاری که در مسیری خاص به صورت بسیار کند در حال حرکت بوده متوقف و به اصطلاح راهبندان شده است.
اما اصطلاح ترافیک در واقع به معنای رفت و آمد خودروها در معابر عمومی است.
در ادامه به بررسی ابعاد گوناگون ترافیک به عنوان یک پدیده اجتماعی که با زندگی انسان عجین شده،میپردازیم.
استفاده از خودرو با زندگی اجتماعی انسان امروز به‌گونه‌ای عجین شده که تصور نبودن خودرو نیز برای او سخت شده و نبود خودرو به مانند نبود اکسیژن برای او غیر قابل تصور است و نیاز به خودرو نیز رو به فزونی بوده که این امر افزایش عرضه خودرو در بازار را به دنبال داشته است.
در کنار فزونی تقاضا نیاز به خودروهای لوکس و تجملاتی نیز به مسئله ای نگران کننده تبدیل شده است که اولین پیامد تحمیلی این پدیده عدم تناسب سواره‌رو با خودروهای در حال عبور است.
آلودگی هوا، آلودگی صوتی، اتلاف زمان و فرصت‌ها،هدررفت سوخت به عنوان سرمایه ملی،افزایش ناراحتی‌های روحی و روانی و ده‌ها مشکل دیگر از پیامدهای افزایش خودروهای تک سرنشین در جامعه است.
در عرصه ترافیک با چند عامل عمده از جمله انسان،خودرو، جاده و قوانین و مقررات روبرو بوده که سامان دادن هریک از این عوامل راه‌کارهای خاص خودرا می‌طلبد.
از آن‌جا که انسان که خود سازنده ماشین و جاده و وضع قوانین و مقررات راهنمایی بوده می‌توان چنین نتیجه گرفت که عامل اصلی گره ترافیک خود انسان بوده و شاه کلید حل و رفع این گره نیز در دستان اوست.
اگر ما از بهترین جاده‌ها و خودروها و مناسب‌ترین قوانین و مقررات برخوردار باشیم اما عامل اصلی ترافیک که انسان بوده را جدی نگیریم مشکل هم‌چنان باقی می‌ماند.
وقتی انسان در فرآیند آموزشی قرار می‌گیرد می‌تواند تغییر باور و رفتار داده و برای حل مشکلاتی که خود ایجاد کرده چاره جویی نماید.
امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته برنامه‌های اصلی خود را برای سامان‌دهی معضلات ترافیکی بر پایه آموزش و فرهنگ‌سازی بنا نهاده‌اند و در این راه ضمن استفاده از عالی ترین سطوح فناوری در تولید انواع خودرو،ساخت و ساز جاده‌ها،و وضع قوانین جامع به اصلاح فرهنگ ترافیکی جامعه و آموزش کاربران خودرو توجه جدی نموده ک آن را به صورت یک اقدام ملی و فرابخشی در دستور کار متولیان فرهنگ و آموزش جامعه قرار داده است.
فرهنگ ترافیکی به عنوان اولین بخش از فرهنگ هر جامعه مورد قضاوت دیگران قرار می‌گیرد و فرهنگ ترافیکی تجلی‌گاه فرهنگ جامعه است.
لذا فرهنگ ترافیکی به عنوان جزئی از فرهنگ کلی حاکم بر جوامع و چه بسا مهم‌تر از بسیاری از اجزای دیگر آن مطرح است تا بر جنبه‌ها و عرصه‌های گوناگون فرهنگ کلی جامعه نیز تاثیر می‌گذارد.
*کارشناس ارشد جامعه‌شناسی