پمپئو در پی تشکیل ائتلافی علیه تهران
چند روز پس از اوج‌گیری تنش‌های نظامی میان ایران و آمریکا، مایک پمپئو در ساعات پایانی روز دوشنبه به جده عربستان رفت. او پس از دیدار با پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی به امارات متحده عربی و سپس به هند می رود. رسانه‌های سعودی و اماراتی می‌گویند گفتگو درباره مسائل ایران، هدف اصلی این سفر است. پمپئو قبل از عزیمت به سوی عربستان، در پایگاه نیروی هوایی آندروز در واشنگتن، نشست خبری برگزار کرد و در آن بار دیگر مدعی شد که پهپاد آمریکایی گلوبال هاوک در آبهای بین المللی سرنگون شده است. او در توئیتی هدف سفر خود را اطمینان یافتن از همسویی استراتژیک امارات، عربستان و آمریکا و نیز تلاش برای تاسیس یک ائتلاف بین المللی علیه ایران قلمداد کرد.پنجشنبه گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک پهپاد 130 میلیون دلاری آمریکا به نام «گلوبال هاوک» را در تنگه هرمز سرنگون کرد. کاخ سفید ادعا کرد در پاسخ به ایران یک حمله انتقامی را تدارک دیده، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در لحظات آخر آن حمله را متوقف کرده است. ترامپ به رغم اصرار مقامات عالیرتبه دولتش بر حمله به ایران، با این حمله مخالفت کرد. او اخیرا گفته این مقامات می‌خواهند آمریکا را به جنگ بشکانند.
به نظر می‌رسد بیزاری ترامپ از جنگ با ایران، مقامات دولتش را به فکر چاره‌جویی انداخته است. پمپئو که در کنار جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و جینا هاسپل، رئیس سازمان سیا، خواستار حمله به ایران بود، اکنون تلاش خود را بر ایجاد اجماع بین المللی علیه ایران متمرکز کرده است. در همین رابطه، پمپئو درباره ایران گفت: «ما با آنها (سعودی‌ها و اماراتی‌ها) صحبت خواهیم کرد درباره اینکه چگونه اطمینان حاصل کنیم که ما همگی به لحاظ استراتژیک همسو هستیم و اینکه چگونه می‌توانیم یک ائتلاف بین المللی ایجاد کنیم؛ ائتلافی نه فقط در کشور‌های خلیج (فارس)، بلکه در آسیا و اروپا، که این چالش (ایران) را می‌فهمد و برای مقابله با بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان آماده است.»
با این حال، پمپئو همسو با ترامپ، جهت کاهش تنش‌ها برای مذاکرات بدون پیش‌شرط با ایران ابراز آمادگی کرد و درباره ایران گفت: «آنها دقیقا می‌دانند ما را کجا پیدا کنند.» پیش از این، وزیر خارجه آمریکا، تلویحا زمان را برای تعامل با ایران مناسب ندانسته بود. او در بیانیه‌ای تصریح کرد: «زمانی که زمان مناسب فرا برسد، ما متمایل به تعامل هستیم.»
ائتلاف‌سازی آمریکا، در یک چارچوب کلی‌تری صورت می‌گیرد. از اوایل ماه مه، همزمان با لغو معافیت‌های فروش نفت ایران، تنش‌ها در مسیر‌های انتقال انرژی در خلیج فارس و دریای عمان به شکل ملموسی افزایش یافت. ظرف یک ماه، حداقل شش نفتکش منفجر شدند؛ یک بار در بندر فجیره امارات و بار دوم در دریای عمان. آمریکا در هر دو واقعه، ایران را به دست داشتن در انفجار نفتکش‌ها متهم کرد. سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط سپاه در پنجشنبه گذشته، بار دیگر به تنش‌ها در تنگه هرمز دامن زد. امری که آمریکا و متحدان اروپایی و آسیایی اش را به یک اندازه نگران کرد. پس از ماجرای حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان، بریتانیا هم علیه ایران اتهام‌زنی کرد و نیرو‌های نظامی بیشتری به خلیج فارس فرستاد، هند نیز برای تامین امنیت نفتکش‌های خود، دو ناو جنگی به خلیج فارس اعزام کرد. افزون بر این، چین، ژاپن و دیگر کشور‌های آسیایی، که به نفت خلیج فارس وابسته هستند، وضعیت را با نگرانی رصد می‌کنند. آمریکا دنبال این است که از همین نگرانی برای ایجاد اجماع علیه ایران استفاده کند. مقامات آمریکا چندین بار ادعا کرده‌اند که نیاز چندانی به نفت خلیج فارس ندارند و سایر کشور‌هایی که به نفت آنجا وابسته هستند باید برای تامین امنیت خلیج فارس اقدام کنند. چین، هند، ژاپن و کره جنوبی از جمله این کشور‌ها هستند که در حال حاضر مشتریان اصلی نفت خلیج فارس هستند. دونالد ترامپ در گفتگوی اخیرش با شبکه ان‌بی‌سی گفت: «فکر می‌کنم آنها (ایران) می‌خواهند مذاکره کنند؛ و فکر می‌کنم که می‌خواهند توافق کنند. توافق من، هسته‌ای است. ببین، آنها سلاح هسته‌ای نخواهند داشت. بحث تنگه‌ها نیست. می‌دانی که چین 91% از نفتش را از تنگه‌ها می‌گیرد؟ ما اصلا نیازی به تنگه‌ها نداریم. چون از وقتی که من آمده‌ام، ما تولیدکننده شماره یک انرژی در جهان هستیم. خوب؟ آن هم با فاصله زیاد.»
مایک پنس، معاون ترامپ، نیز در گفتگو با شبکه سی‌ان‌ان اظهارات مشابهی بیان کرد: «رئیس‌جمهور همواره می‌گوید که – همه باید درک کنند – بحث نفت نیست. در حمله به نفتکش‌ها در تنگه که هفته پیش اتفاق افتاد. این روز‌ها ایالات متحده، ما، کمتر از 10 درصد نفت خود را از خلیج فارس تامین می‌کنیم، چرا که رک بگویم، ما الان یکی از صادرکنندگان پیشروی انرژی در جهان هستیم. چین، هند ودیگران هستند که به این منطقه وابسته‌اند.»
چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و کشور‌های اروپایی از روی کرد دولت ترامپ در برابر ایران ناراضی هستند. اما همگی در یک مسئله مشترک هستند و آن نگرانی از به هم خوردن امنیت مسیر‌های انتقال نفت در تنگه هرمز است. آمریکا می‌خواهد از همین نگرانی مشترک، مبنایی برای تاسیس یک ائتلاف بین المللی علیه ایران بسازد. پمپئو، پس از عربستان و امارات، روز سه شنبه به هند می‌رود و از آنجا به ترامپ در نشست گروه بیست در ژاپن ملحق خواهد می شود. او در تمام این سفر‌ها برای تاسیس ائتلاف یادشده تلاش می‌کند. آمریکا امیدوار است که پس از تاسیس ائتلاف مزبور، هرگونه درگیری با ایران، جنبه بین المللی به خود بگیرد.
روغنگران