ظریف و حاشیه های یک دیدار
طی روزهای اخیر، پایگاه خبری «پالیتیکو» مدعی شد که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چند هفته پیش در جریان سفرش به نیویورک، با «دایان فینشتاین» سناتور مطرح دموکرات دیدار کرده است. دفتر این سناتور آمریکایی در مورد شام کاری فینشتاین و ظریف، گفته که این دیدار با «مشورت با وزارت خارجه» آمریکا صورت گرفته است. در بیانیه دفتر این سناتور آمده است: «دفتر پیش از این دیدار با وزارت خارجه در تماس بود تا هم به آنها اطلاع دهد که این دیدار صورت می‌گیرد و هم آخرین اطلاعات را از فعالیت‌های ایالات متحده و ایران دریافت کند.»
یک مقام وزارت خارجه آمریکا به پالیتیکو گفته که این دیدار به درخواست این وزارتخانه انجام نشده است. کاخ سفید هم از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده است. پالیتیکو هفته پیش هم با اشاره به اینکه شماره و نام ظریف روی صفحه تلفن همراه فینشتاین دیده شده، گزارش داده بود که احتمال دارد این سناتور آمریکایی با ظریف تلفنی گفت‌وگو کرده باشد. فینشتاین که رئیس سابق کمیته اطلاعات سناست، از منتقدان سیاست خارجی «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا به شمار می‌آید و اخیرا چند بار از کاخ سفید خواسته به جای تنش‌آفرینی، برای گفت‌وگو با ایران تلاش کند.
وزارت امور خارجه: «مذاکره‌ای» در کار نبود
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دیدار اخیر «محمد جواد ظریف» با یک سناتور آمریکایی در ژاپن توضیحاتی داد. «سیدعباس موسوی» گفت: بیش از دو دهه است که در جهت روشنگری و تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی با نخبگان سیاسی غیردولتی آمریکا شامل اعضای کنگره ـ که مقام دولتی محسوب نمی‌شوند ـ گفت‌وگو و تبادل نظر می‌شود. این افراد نه مقام دولتی هستند و نه اختیار مذاکره دارند و نه مسئولان ایران با آنها مذاکره کرده و یا خواهند کرد. هدف این گونه دیدارها که البته وقت و نیروی زیادی نیز از وزیر امور خارجه در سفرهای فشرده ایشان می‌گیرد، جلوگیری از تاثیرگذاری گروه‌های فشار همچون «گروه B» بر جامعه سیاسی و افکار عمومی آمریکاست و به همین دلیل هم با واکنش شدید و عصبانیت تندروها مواجه می‌شود.
انتقاد یک نماینده اصولگرا از دیدار ظریف با سناتور آمریکایی
پس از طرح این مباحث برخی اصولگرایان مخالف دولت از دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «دایان فینشتاین» سناتور دموکرات مخالف ترامپ انتقاد کردند. «ضیاءالله اعزازی ملکی» نماینده بناب در مجلس درباره دیدار ظریف با سناتور دموکرات آمریکایی گفت: متاسفانه به نظر می‌رسد، برخی اعضای دولت به فرمایشات مقام معظم رهبری بی‌توجهی کرده و کار دیگری انجام می‌‌دهند.
وی افزود: آقای ظریف وزیر خارجه کشورمان بسیار بیشتر از افراد دیگر با اظهارات صریح مقام معظم رهبری در خصوص مسائل مختلف آشناتر است، چون در جلسات خصوصی فرمایشات مقام معظم رهبری را بیشتر از برخی مسئولین شنیده و یقینا با دیدگاه‌های رهبر انقلاب در خصوص موضوعات سیاست خارجی آشناتر است.
نماینده بناب در مجلس تصریح کرد: مقام معظم رهبری در جلسات خصوصی صراحت بیشتری در کلامشان دارند تا در سخنرانی‌هایشان؛ اما اینکه وزیر خارجه کشورمان با سناتور دموکرات آمریکایی مذاکره می‌کند دقیقا نقض فرمایشات مقام معظم رهبری است.
اعزازی ملکی گفت: مذاکره مجدد با دولت آمریکا و آمریکایی‌ها که بارها بی‌اعتمادیشان به دنیا ثابت شده و تعهداتشان را زیر پا می‌گذارند فایده‌ای ندارد. این در حالی است که مذاکرات رسمی ما با آمریکا در موضوع برجام نشان داد که آنها بی‌اعتماد هستند و لذا مذاکره مجدد آقای ظریف با آنها معنایی ندارد.
وی افزود: به نظر می‌رسد که ته دل برخی دولتمردان همچنان گرایش به غرب و در راس آنها آمریکاست. اما نتیجه‌بخش نبودن مذاکره و در یک میز نشستن با آنها برای همه دنیا مسجل شده است که آنها مرد میدان عمل نیستند.
نماینده بناب در مجلس گفت: گرایش به غرب آقای ظریف برخی اوقات گل می‌کند وگرنه معنا ندارد که با آمریکایی‌ها مذاکره مجددی صورت گیرد؛ مگر اینکه وزیر خارجه همچنان کدخدا را معتبر بداند!
وی تصریح کرد: قطعا به آقای ظریف وزیر امور خارجه به دلیل مذاکره با سناتور آمریکایی در حالیکه مقام معظم رهبری در این خصوص نهی کرده‌اند، تذکر خواهم داد و وی باید پاسخگوی این اقدام خلاف خود باشد.
رهبر انقلاب در مورد مذاکره با آمریکا چه گفتند؟
حضرت آیت الله خامنه ای 24 اردیبهشت در دیدار با مسئولان و کارگزاران با اشاره به برخی که می گویند مذاکره با آمریکا چه عیبی دارد، تاکید کردند: مذاکره با آمریکا تا وقتی به تعبیر حضرت امام، آدم نشده، سم است؛ ضمن اینکه مذاکره با دولت فعلی این کشور سم مضاعف است.
رهبر انقلاب در تبیین این واقعیت افزودند: معنای حقیقی مذاکره، معامله و بده‌بستان است و آنها دقیقا در این معامله، دنبال نقاط قوت ایران هستند.
رهبر انقلاب تاکید کردند: بر اساس این واقعیات، اصل مذاکره با آمریکا حتی با کسی که آدم حسابی باشد غلط است و مذاکره با اینها که به هیچ چیز از جمله اخلاق و قانون و عرف بین‌المللی پایبند نیستند، مسخره است و مطلقا معنا ندارد.
بدیهی‌ترین اقدام دیپلماتیک یا مذاکره‌ای که از آن نهی شده‌ایم؟
همان طور که در سخنان رهبر انقلاب نیز به صراحت تاکید شده مذاکره با دولت فعلی آمریکا «سم مضاعف» عنوان شده است. ایشان تاکید کرده اند، «اصل مذاکره با آمریکا حتی با کسی که آدم حسابی باشد غلط است و مذاکره با اینها که به هیچ چیز از جمله اخلاق و قانون و عرف بین‌المللی پایبند نیستند، مسخره است و مطلقا معنا ندارد.» پس می توان این گونه گفت که روی اصلی سخن ایشان، عدم انجام مذاکره با ترامپ و دولت اوست. از طرفی همانطور که سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دیدار «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «دایان فینشتاین» سناتور دموکرات مخالف ترامپ گفت این دیدار فقط به معنای گفت و گو و تبادل نظر بوده و این افراد نه مقام دولتی هستند و نه اختیار مذاکره دارند و نه مسئولان ایران با آنها مذاکره کرده و یا خواهند کرد. پس نمی توان لفظ «مذاکره» را برای چنین دیداری به کار برد. در همین خصوص «صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در توئیتر خود نوشته است: «تندروها پیرامون ملاقات آقای ظریف با سناتور دایان فینشتاین که از منتقدین سرسخت ترامپ در سناست، دارند به گونه ای برخورد می کنند که انگار ظریف مرتکب جاسوسی شده و کاسه عدسی امنیت ملی را شکسته. کار ظریف بدیهی ترین، طبیعی ترین و ابتدایی ترین اقدام دیپلماتیک بوده.»
ابزاری که تاکنون از آن بهره‌ای نبرده ایم!
به نظر می رسد، این دست اقدامات و رایزنی با مخالفان ترامپ همان ابزاری است که در جهت آگاه سازی افکار عمومی دنیا باید به بهترین شکل ممکن از آن بهره برد. سالهاست که سیاستمداران آمریکایی، صهیونیستی و دشمنان، مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی از تمامی امکانات موجود از جمله رایزنی ها و گفت و گوهای سیاسی و ابزار رسانه ای علیه کشورمان بهره گرفته اند تا چهره ای زشت و کریه از جمهوری اسلامی برخلاف آنچه هست، به دنیا نشان بدهند.
حالا فرصتی به دست آمده تا ما هم ضمن بهره گیری از زبان عامه دنیا و رسانه ها، با مخالفان دشمنان جمهوری اسلامی گفت و گو و رایزنی کنیم. این اقدام جزو عادی ترین اصول دیپلماسی است که شاید یا تاکنون از آن بی بهره بوده ایم و یا نخواسته ایم از آن بهره ای ببریم. حالا که فرصت برای ترسیم چهره جنگ طلب برخی آمریکایی ها نظیر بولتون، ترامپ و پمپئو و عمال منطقه ای آنها که همان تیم B لقب گرفته اند فراهم آمده، چرا نباید از آن بهره ای ببریم؟ به نظر می رسد برخی تندروها در داخل و تندروهای خارجی از بهره بردن ایران از این ظرفیت ها ناراحتند و برای محکوم کردن آن تلاش خواهند کرد.
علی روغنگران