برداشتن نقاب ها در فضای مجازی
یک پژوهشگر و فعال رسانه‌ای مطرح کرد:
فضای مجازی سبب بالارفتن جرات و برداشتن نقاب در گفتمان می‌شود
از بارزترین ابزارهای مدرنیته در جامعه امروز، امکانات ارتباطی جدیدو خصوصاً فضای مجازی است، پدیده‌ای که آن چنان بر زندگیانسان‌ها سایه افکنده که دوران فعلی را «عصر فضای مجازی»نامیده‌اند.
متأسفانه در جامعه امروز ما، مهمانی های دسته جمعی و شب نشینیهای فامیلی جای خود را به دید و بازدیدهای مجازی داده و عکس هایتکی و سلفی جای آلبوم عکس های دسته جمعی را گرفته است. انسانها عمده تفریحات، خرید، گردش و حتی غذا خوردنشان در تنهاییصورت می گیرد و لذت با هم بودن و پر کردن خلا دیگران را با اشتراکعکس‌هایشان در صفحات مجازی پُر می کنند، همه ی اینها بیانگرتنهایی بی انتهای انسان هاست. تناقض آشکاری وجود دارد: تا به حالبه این اندازه در عین تنهایی با هم در ارتباط نبودیم. شاید نخست،پذیرش این امر در عصر ارتباطات سخت به نظر برسد، اما قطعاً درخوربررسی است که چطور انسان با حضور در میان «تن»ها، «تنها» است!
تحقیقات اخیر نشان داده که «اندوه اجتماعی» و «درد جسمی» هر دوتوسط یک نوع مدار عصبی در بدن پردازش می‌شوند. داشتن ارتباطجمعی در انسانها و دیگر پستانداران اجتماعی می‌تواند درد فیزیکیرا نیز کاهش دهد. از همین رو است که وقتی کودکی آسیب می‌بینداو را در آغوش می‌کشیم. از طرفی، مصرف مواد مخدر رنج جسمانی وعذاب جدایی را فرو می‌کاهد. بنابراین، انزوای اجتماعی با افزایش آماراعتیاد در یک جامعه ربط مستقیمی دارد. تحقیقاتی که چندیپیش در مجله Phisiology & Behavior به چاپ رسید ثابت کرد کهدر آزمایش‌های انجام شده، پستانداران اجتماعی درد جسمی را به تحملتنهایی ترجیح می‌دهند. در آزمایشی، میمون‌ها را 22 ساعت بدون غذادر قفسی نگه داشتند، وقتی آزاد شدند قبل از اینکه چیزی بخورند اولبه جمع همنوعان خود برگشتند.
سیستم زندان‌ها این موضوع را خوب به تصویر می کشد، سلولانفرادی یکی از مؤثرترین روش‌های شکنجه است. «هیثر سائول»خبرنگار ایندیپندنت، در گزارشی به نقل از مطالعات اخیر نوشت: «افراد بزرگسال که از تنهایی مزمن رنج می‌برند بیشتر در معرض ابتلابه زوال عقل هستند. این در حالی است که نداشتن ارتباط اجتماعی بهاندازه کشیدن 15 سیگار در روز برای سلامتی افراد مضر است.» بهعبارت دیگر، افراد منزوی 26 درصد بیشتر با خطر مرگ روبه‌رو هستند. چالش بشر امروزه انحرافی است که برای روبه‌رو شدن با آن نیاز بهتصمیمی جدی داریم؛ یعنی «ارزیابی مجدد جهان‌بینی خود». درمیان تمام فانتزی‌هایی که انسان مدرن را سرگرم کرده، ایده «تنها بهجلو رفتن» از همه پوچ‌تر و خطرناک‌تر است.
اما همین فضای مجازی که افراد را به سمت پرتگاه انزوا می‌کشاند درمواردی افزایش صمیمیت را برای افراد به همراه دارد.
با توجه به اهمیت موضوع به سراغ یک پژوهشگر حوزه اجتماعی رفته وبا او در خصوص تنهایی و فضای مجازی به گفت‌وگویی نشسته که به انمی‌پردازیم.
یک پژوهشگر و مدرس حوزه اجتماعی می‌گوید: زمانی که ساختارزندگی اجتماعی به سمت توسعه و پیشرفت حرکت می‌کند پس توسعهبرای تسهیل روابط خود ابزارهایی را به وجود آورده که فضای مجازییکی از این ابزارها است.
به گزارش روزنامه“صبح امروز” محمد رضا ایمانی می‌افزاید: فضایمجازی به عنوان سازو کاری و ابزاری جهت پیشرفت جامعه ایجاد شدهکه این نرم افزار امکان ثبت و ضبط و نگهداری و هم‌چنین رهگیریهرانچه به ان سپرده شده را دارد.
وی تصریح می‌کند: شبکه‌های اجتماعی و تکنولوژی ارتباطات در ابتدا بهمنظور گسترش و وسعت بخشیدن فرصت‌های شغلی و تجارت از طریقاشتراک‌گذاری عکس‌هایی که در این فضا به اشتراک گذاشته می‌شود،ایجاد شده است.
ایمانی ابراز می‌کند: امروزه مسئولین میتوانند با جست‌وجو درسایت‌ها و وب به تمام اطلاعات پو نیازهای منطقه جغرافیای خاصمدنظر دست پیدا کرده و با توجه به تحلیل‌های مختلف روان‌شناختی ومردم شناختی در این منطقه یا به کسب تجارت پرداخته و یا در جهترفع چالش‌های ان گام بردارد.
وی ابراز می‌کند: شبکه‌های اجتماعی نیز به منظور تسهیل ارتباطاتپدیدار شده و به عنوان یک فضای گفتمان و تبادل اطلاعات شکل گرفتهاست.
ایمانی ادامه می‌دهد: در فضای واقعی مردم از به زبان اوردن بسیاریاز نقطه نظرات و گفته‌های خود با ایراد روبه رو بوده اما فضای مجازی بهافراد این اجازه را داده تا بدون هیچ مشکلی حرف خود را به طرف مقابلگفته و به نوعی فضای مجازی سبب برداشتن نقاب از روی صورت آدم‌ها ورشد جرات در آن‌ها شده است.
وی عنوان می‌کند: در کل دنیا هنگام گفتمان به طور صریح و واضحسخن نگفته و بیشتر در لفافه و پنهانی به انتقال مقصود خود پرداخته کهشبکه‌های اجتماعی این فرصت را ایجاد کردند تاموضوعات را به صورتمستقیم به ا فراد منتقل کنیم.
این روان‌شناس اجتماعی و فعال رسانه می‌گوید : شبکه‌های اجتماعیبستر برای گفتمان در حد وسیع‌تر و گسترده تر ایجاد کرده اما درهمین فضا گاها برخی از رفتارهای غیر عرفی ما نیز پدیدار می‌شود.
وی مطرح می‌کند: با توجه به تکنولوژی عصر جدید دیگ تنهایی معنایسابق خود را از دست داده و برای بیان این مطلب باید گفت که ما درمیان جمع کثیری از مردم تنها هستیم.
ایمانی به سوال خبرنگار این رسانه پیرامون مبنی بر تغییر معنایتنهایی این‌گونه پاسخ می‌دهد: شاید بهتر است که به جای تغییر معنایتنهایی گفته شود که سبک دورهمی و گروه بودن ما در این عصردست‌خوش تغییرات شده است چرا که امروزه ما بدون ان‌که در جمع ومکان خاصی حضور پیدا کنیم به تبادل اطلاعات و گفتمان در اینجمع می‌پردازیم.
وی توضیح می‌دهد: اگر چه فضای مجازی سبب ایجاد گفتمان راحت ترو دسترسی سریع تر شده اما در قالب اجتماعی افراد نیاز دارند کهمقابل یکدیگر نشسته و به بازگویی دردها مشکلات خود پرداخته وگفتمان کنندو بتوانند به طور کامل احساسات خود را بیان کنند.
این فعال رسانه تاکید می‌کند: متاسفانه وجود فضای مجازی مانع گفتمان چهره به جهره شده و این در دراز مدت می‌تواند به عنوان یکآسیب شناخته شود.
ایمانی بیان می‌کند: چرا که از لحاظ روان‌شناسی زمانی که دونفر باهم گفت‌وگی چهره به جهره دارند در قالب مودبانه ودرست تری به بحثپرداخته و نیز میتوانند احساسات خود را همراه با به زبان اوردن کلماتابراز کنند.
وی تاکید می‌کتد: فضای اجتماعی کارکردهای مثبت و منفی خود رادارد و با استفاده درست از ان می‌توان در جهت پیشبرد اهداف خودعمل کرد اما در صورتی که غرق این فضا شده و از واقعیت زندگیفاصله بگیریم در تنهایی خود غرق می‌شویم.
عاطفه خوافیان