آیا حباب مسکن می‌ترکد؟
بکگراندر: بر اساس نظر کارشناسان مهم ترین عامل کاهش و ساماندهیقیمت بازار مسکن، مدیریت قیمت زمین بوده، زیرا در تمام کشورها سه عاملقیمت زمین، نوع و قیمت مصالح ساختمانی و نوع کاربری در قیمت نهاییمسکن تأثیرگذار است
وزارت راه و شهرسازی در ابلاغیه اخیر بر مسئله واگذاری اراضی دولتیبرای تسریع در تولید انبوه مسکن تأکید کرده، رویکردی که با حذف قیمتزمین از قیمت نهایی مسکن، می تواند موجب ساماندهی بازار شود.
قیمت بازار مسکن در یک سال اخیر حدودا بیش از 112 درصد افزایشداشته و این مسئله عملا بازار ساخت و ساز مسکن را قفل کرده است، بهطوری که بر اساس آمارهای بانک مرکزی، میزان معاملات مسکن نسبت بهسال گذشته حدود 36 درصد کاهش یافته و به عدد 12 هزار و 100 موردمعامله در سال رسیده است.
توقف 6 ساله پروژه های ساخت و ساز و بی توجهی دولت بهتولید انبوه مسکن
به گزارش خانه ملت، وضعیت کنونی بازار مسکن را می توان نتیجه توقف 6 ساله پروژه های ساخت و ساز و بی توجهی وزارت راه و شهرسازی و دولتدر عرصه تولید انبوه مسکن دانست، وزارتخانه ای که در مدت مذکور تنهاهدف خود در حوزه مسکن را ساخت و تکمیل واحدهای باقی مانده مسکنمهر اعلام می کرد، عملا در سال گذشته با بحران کمبود مسکن مواجه شد.
دست خالی وزارت راه در تولید مسکن؛ عدم پشتیبانی دولت درحوزه ساخت و ساز
دست خالی وزارتخانه در عرصه تولید مسکن شرایط بحرانی را در بازارایجاد کرد، به طوری که از یک طرف قیمت ملک در کل کشور به ویژهکلانشهرهایی مانند تهران بیش از 100 درصد افزایش یافته و از طرف دیگروزارت راه و شهرسازی عملا به علت عدم پشتوانه در حوزه ساخت و ساز قادربه مدیریت بازار مسکن و کاهش قیمت ها نبود.
سالانه حدود 400 هزار زوج جدید به مسکن نیاز دارند
پس از تلاطمات بازار مسکن، وزارت راه و شهرسازی در اولین اقدام از طرحملی ساخت 400 هزار واحد مسکونی خبر داد، طرحی که قرار است تا پایاندولت دوازدهم اجرایی و به اتمام برسد، اما طبق نظر کارشناسان، سالانهحدود 400 هزار زوج جدید به مسکن نیاز خواهند داشت، حال با حساب سرانگشتی و با توجه به عملکرد وزارت راه و شهرسازی در 6 سال اخیر، درمیابیم که فاصله میان میزان تولید و عرضه مسکن بسیار طولانی شده است.
رضایی کوچی: کمبود 4 میلیون واحد مسکن در کشور
طبق گفته محمدرضا رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس، کشور درشرایط کنونی با کمبود حدود 4 میلیون واحد مسکن مواجه است، کمبودی کهبا رویکرد جدید وزارت راه و شهرسازی برای تولید ساخت و ساز انبوه نیز دهها سال تولید می کشد.
در هفته های اخیر با تداوم افزایش تدریجی قیمت مسکن، وزارت راه وشهرسازی از بسته جدید خود برای رونق گرفتن بازار مسکن هم در عرصهتولید و هم در عرصه خرید و فروش مسکن خبر داد، بسته ای که چندین محوردارد به طوری که تکمیل مسکن مهر، تقویت طرح مسکن روستایی، ایجادظرفیت‌های تأمین مالی جدید، اجرای ماده (2) قانون ساماندهی و حمایت ازتولید و عرضه مسکن، اجاره داری حرفه‌ای، ابلاغ سیاست های عرضه وسیعزمین، ارائه بسته پیشنهادی و ایجاد بنگاه‌های استارت آپ معاملات مسکن ازجمله برنامه‌های پیش‌بینی شده در حوزه مسکن محسوب می شود.
مدیریت قیمت زمین عامل کاهش و ساماندهی قیمت بازار مسکن
اما بر اساس نظر کارشناسان مهم ترین عامل کاهش و ساماندهی قیمتبازار مسکن، مدیریت قیمت زمین بوده، زیرا در تمام کشورها سه عامل قیمتزمین، نوع و قیمت مصالح ساختمانی و نوع کاربری در قیمت نهایی مسکنتأثیرگذار است، البته نوع و تأثیرگذاری هر یک از این عوامل در کشورهایمختلف متفاوت است.
رئیس مجلس: ضرورت افزایش محدوده روستاها برای گسترشساخت و ساز زوج های جوان
دکتر علی لاریجانی نیز در نشست اخیر با وزیر راه و شهرسازی نسبت بهاهمیت مدیریت و ساماندهی زمین های مسکونی تأکید کرد، به طوری کهرئیس مجلس شورای اسلامی در این نشست راه کار کاهش قیمت زمین ومسکن در شهرستان ها و روستاها را افزایش محدوده این مناطق اعلام وتصریح کرد که باید فرمولی برای روستاهایی که امکان گسترش محدودهدارند، طراحی شود البته اگر محدوده شهرهای کوچک افزایش یابد ثلمه ای بهعالم وارد نمی شود دولت زمین دارد و می توان مقداری محدوده را گسترشداد و زمین در اختیار زوجین و جوانان قرار داد تا خودشان نسبت به ساختاقدام کنند.
تأکید رئیس مجلس بر خارج شدن بازار زمین از حالت بورس بازی
رئیس قوه مقننه کشورمان با تاکید بر اینکه زمین باید از حالت بورس بازیخارج شود، گفت: البته در مورد گسترش محدوده کلان شهرها باید سختگرفت و گسترش پیدا نکند اما باید راه حل های مناسب را ارائه کرد.
سهم 60 تا 70 درصدی زمین در قیمت نهایی مسکن
در ایران نیز مسئله تملک زمین از اهمیت بسیاری برخوردار است به طوری که بر اساس آمارها سهم شاخص زمین در قیمت نهایی مسکن در سال 91 حدود 54 درصد بوده و در شرایط کنونی این میزان به حدود 60 تا 70 درصدرسیده است، از این رو یکی از مهم ترین اقدامات آتی وزارت راه و شهرسازیباید مدیریت قیمت زمین باشد.
رئیس کمیسیون عمران: بسیاری از مسئولان به زمین های دولتیچسبندگی دارند و آنها را تحویل نمی دهند
رضایی کوچی نیز با اشاره به ضرورت واگذاری اراضی دولتی برای تولیدانبوه مسکن در کشور می گوید که با وجود تأکید رئیس جمهور بر واگذاریزمین‌های دولتی برای تولید مسکن، اما متأسفانه بسیاری از دستگاه‌ها به اینزمین‌ها چسبندگی دارند و زمین‌ها را برای تولید مسکن تحویل نمی‌دهند درحالی که قانون وجود دارد و در این رابطه نیاز است مکلف به اجرا شوند.
معاون وزیر راه: راه حل مشکل کمبود زمین برای ساخت انبوهمسکن استفاده از شهرک های اقماری است
در این رابطه نیز مازیار حسینی، معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه وشهرسازی، راه کار حل مشکل کمبود زمین برای ساخت انبوه مسکن رااستفاده از شهرک های اقماری می داند؛ وی معتقد است که مشکل زمین درکلانشهرها باید با استفاده از شهرک‌های اقماری که فاصله بین 20 کیلومتردارند حل شود، البته در سایر شهرها می توان به راحتی به محدوده اضافهکرد؛ در سال 73 طرح جامعی برای برخی شهرها دیده شده که در بازنگری700 هزار هکتار را کاهش دادیم بنابراین باید دغدغه زمین را برای مردمبرطرف کنیم.
رویکرد و اظهار نظر مسئولان نشان دهنده اهمیت و ضرورت ساماندهی بازارزمین جهت بهبود وضعیت بازار در سایه افزایش ساخت و ساز و کاهش قیمتها است، حال این سوال مطرح می‌شود که راه کار اصلی برای مدیریت بازاراراضی چیست؟
رضایی کوچی: اخذ مالیات و عوارض از اراضی رها شده درمحدوده شهرها
رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس در این رابطه بر ضرورت اعمالقوانین نظارتی و مالیاتی بر اراضی بلااستفاده و رها شده تأکید می کند، ویمعتقد است که با افزایش قیمت مسکن در کل کشور، عملا اراضی با تبدیلشدن به کالای سرمایه ای، دارای ارزش افزوده بالایی شده اند، از این رووزارت راه و شهرسازی با همکاری سازمان امور مالیاتی باید نسبت بهساماندهی اراضی اقدام کند.
وزیر راه: واگذاری اراضی دولتی به سازندگان نخستین گام برایرونق تولید مسکن
البته محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی نیز در گفت و گو با خانه ملت بهاهمیت بخش زمین در اجرای برنامه های وزارت راه و شهرسازی و تولید انبوهمسکن اشاره کرده است، وی می گوید که ما از طریق چند اقدام اساسی وجدی موضوع اجرایی شدن رونق تولید را دنبال می‌کنیم، در نخستین گام ماباید واگذاری زمین و به مشارکت گذاشتن برای اینکه سازندگان بتوانند اززمین استفاده کنند و از این طریق دغدغه تأمین زمین یا تأمین منابع برایخرید زمین را مستثنی کنیم را داشته باشیم.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی
عزم دولت برای واگذاری اراضی جهت تولید مسکن با مشارکت بخشخصوصی مثبت و قابل قبول است، اما یکی از موارد بسیار مهمی که وزارتراه و شهرسازی باید از پروژه های پیشین تولید مسکن درست بگیرد، نحوه بهکارگیری اراضی در اجرای پروژه ها است، به طوری که در گذشته پروژه هایساخت مسکن در قالب تعاونی ها عملیاتی می شد که این مسئله مشکلاتبسیاری را دامن گیر دولت و خریداران کرد، نمونه بارز آن، بخشی از پروژههای مسکن مهر بود که توسط تعاونی ها عملیاتی شد و هنوز به دلیل مشکلاتحقوقی تکمیل نشده است.
ریزش قیمت مسکن در سال‌‌های آتی؛ ثبات بازار مسکن با حذفزمین از قیمت تمام شده ساخت
حال با توجه به چراغ سبز مجلس و دولت و ابلاغیه وزیر راه و شهرسازی بهتمام دستگاه ها و وزارتخانه ها، باید منتظر واگذاری اراضی دولتی جهتاجرای پروژه های کلان ساختمان سازی در کشور باشیم، اقدامی که درصورت تحقق و ساخت مساکن در این اراضی، عملا موجب کاهش چشمگیرقیمت مسکن و ریزش قیمت ها در بازار خواهد شد.