واکنش‌ها به اظهارات ناپخته وزیر نیرو
جدیدترین اظهار نظر جنجالی یک مقام مسئول که بار دیگر صدای مردم را درآورده مربوط به وزیر نیرو می باشد. وی با استدلالی عجیب از مصرف گرایی ایرانیان انتقاد کرده است. سخنان وزیر نیرو موجی از واکنش ها را در پی داشته. رضا اردکانیان “بدعادتی در مصرف” ایرانیان را دلیل ضربه خوردن از تحریم‌های خارجی دانست و گفت: “علت اینکه تحریم شدیم همین بدعادتی در مصرف است، تحریم‌کنندگان فهمیده‌اند نقطه ضعف ما مصرف است. ما جامعه‌ای مصرفی هستیم.”
او ایران را با چین مقایسه کرد و گفت: «چرا چین اینگونه تحریم نمی‌شود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی می‌کنند.»
او افزود: «40 سال فرصت داشته‌ایم خودمان را از شیر نفت جدا کنیم و نکردیم، آنها نقطه ضعف ما را فهمیده‌اند و دائم از همان ناحیه فشار وارد می‌کنند. چون بیشتر از متوسط کشور‌های صنعتی و توسعه یافته غذا می‌خوریم، بیشتر می‌پوشیم و سرانه مسکونی بالاتری داریم، در مقابل احساس رضایتمندی و خوشبختی‌مان هم یک صدم است، باید چارچوب‌های ذهنی را اصلاح کنیم.»
سخنان وزیر نیرو با انتقادات زیادی در رسانه‌ها و فضای مجازی روبه رو شد.
بیشتر کاربران در شبکه‌های اجتماعی بخشی از سخنان وزیر نیرو را مورد توجه قرار دادند که به مقایسه مردم ایران و چین می‌پرداخت. بسیاری از آنها این قیاس را زیر سوال بردند.
کاربری نوشته است “فقط یه سوال از وزیر نیرو دارم. انصافا و بینی و بین الله، خودت به زن و بچه ات هم روزی یک وعده غذا میدی؟”
برخی کاربران تصاویری از اردکانیان منتشر کرده اند و با کنایه از اضافه وزن او نوشته اند. عده ای نیز به این اشاره کرده اند که فرزندان او در خارج از کشور تحصیل و زندگی می کنند.
پژمان موسوی روزنامه نگار در این باره نوشت: «آقای اردکانیان! قبول، ما در ایران زیاد غذا می‌خوریم و با یک وعده سیر نمی‌شویم فقط لطفا بفرمایید تا بدانیم دخترتان که در انگلستان است و پسرتان که سالها در آلمان و اسکاتلند زندگی کرده اند هم هر روز با یک وعده غذا سیر می‌شوند؟»
محمد مساعد خبرنگار اقتصادی در توئیتی نوشته است: «دو ماه است رسما از وزارت نیرو خواسته‌ام براساس قانون میزان دریافتی مدیرانش را اعلام کند، اما نمی‌گویند. این تنها یکی از پنهان‌کاری‌های وزارت‌های مولتی‌میلیاردر ایران است آقای اردکانیان، فقط لقمه‌های خارجی‌ها را شمرده‌ای؟ یا می‌دانی با مسئولان نالایق و قانون‌گریز چه می‌کنند؟»
پروانه سلحشوری نماینده مجلس نیز در تذکری به وزیر نیرو گفت: «آقای وزیر به موضوعات و مشکلات حوزه خود رسیدگی کنید و داغ مردم را در این مشکلات معیشتی که نیمی از آنها حتی همان یک وعده را هم صرف نمی‌کنند تازه نکنید.»
برخی ناظران نیز معتقدند این گونه اظهارات ناشی از نگاه از بالا به پایین مقامات کشور است. داوود سوری اقتصاددان در این باره در توئیتر نوشت: “یک حس حق به جانب بودن و نگاه از بالا به پایین در طبقه حاکم پیش آمده است که فکر می کنند همیشه حق با آنهاست.”
اما عده‌ای اندک هم به حمایت از سخنان وزیر نیرو پرداختند. این عده به نحوه بیان وزیر انتقاد کردند، اما کلیت حرف‌های او را تایید نمودند. کاربری نوشته است: “وزیر نیرو اشتباه می‌گوید؟ شواهدتان را عرضه کنید و بگویید، آیا جامعه ایران مصرفی نشده است؟ یعنی تولید زباله مان بالاتر از استاندارد نیست؟ دور ریز غذای ما بالا نیست؟ مصرف برق و آب و… مان متناسب با اقلیم ایران است؟ ”
این اولین بار نیست که اظهارات مقامات ایرانی درباره مصرف گرایی در حوزه خوراک و پوشاک جنجالی می‌شود. سال گذشته علی اکبر ولایتی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد در نشستی به مقاومت مردم یمن در برابر زورگویی‌های عربستان و متحدانش اشاره کرد و گفت: «از یمنی‌ها یاد بگیریم که چگونه در برابر تهدید و تحریم مقاومت می‌کنند. به جای لباس لنگ می‌بندد و اسلحه به دست دارند و چند تکه نان خشک دستشان است با پای پیاده و سعودی‌ها از دست اینها عاجز شدند.»
این اظهار نظر ولایتی موجی سنگین علیه او به راه انداخت و بسیاری به زندگی او در سعدآباد در خانه‌ای بزرگ و همچنین تعداد مشاغلش انتقاد کردند.
پیش از ولایتی نیز سخنان آیت الله جنتی درباره مقاومت مردم و کم‌تر غذا خوردن آنها جنجال برانگیز شده بود.
آیت الله جنتی سال 93 در میانه مذاکرات هسته‌ای مردم را به مقاومت در برابر تحریم‌ها ترغیب کرد و در خطبه‌های نماز جمعه تهران گفت: «ممکن است زمانی فرا برسد که ما روزی دو وعده غذا بخوریم؛ چه اشکالی دارد حتی اگر شرایط بدتر شود ما روزی یک وعده غذا بخوریم همان‌طور که الان نیز برخی روزی یک وعده غذا می‌خورند؛ مردم ما تاب و تحمل را دارند چرا که گرسنگی کشیدن بدتر از داغ از دست دادن عزیزان و جوانان نیست؛ آیا آن کسی که جوان و عزیزش را داده است حال برای انقلاب، اسلام و نظام حاضر نیست قدری گرسنگی بکشد؟»
بیان اینگونه سخنان از سوی چهره‌هایی همچون آیت الله جنتی و حتی علی اکبر ولایتی دور ذهن و آنقدر عجیب نیست تا اینکه اینگونه اظهارات از سوی یک مقام دولتی مطرح شود. چرا که دولت حسن روحانی از ابتدا با این نگاه و رویکرد موضع مخالف داشت. شاید فشار اقتصادی و وضعیت تحریم‌ها کار را به جایی رسانده است که این گفتمان به دولت هم سرایت کرده است. البته اظهارات عجیب از سوی مقامات ارشد دولتی کم مطرح نشده است. حداقل در سال گذشته دو مورد بسیار جنجال برانگیز وجود داشت. در یکی قاضی زاده هاشمی وزیر وقت بهداشت به سخنان یک پیرمرد که از هزینه‌های فیزیوتراپی گلایه می‌کرد با طنز و شوخی پاسخ داد.
وزیر وقت بهداشت در جواب این شخص که گفت هزینه فیزیوتراپی همسرش را ندارد، اظهار کرد: «خودت فیزیوتراپی کن.» پیر مرد تاکید کرد: «آخر بلد نیستم.» پاسخ وزیر عجیب بود: «کاری ندارد خودتان انجام دهید، باید بمالید فقط.»این نحوه بیان قاضی زاده جنجال بزرگی به پا کرد.
در مورد دیگری محمود حجتی وزیر کشاورزی به برنجکار معترض گیلانی که با ناراحتی از واردات برنج انتقاد می‌کرد به شوخی گفت: “از این سبوس‌ها یه کم بهش بدید بخوره.” این ماجرا نیز با انتقادات فراوانی روبه رو شد.
علی روغنگران