1

هنرهای تجسمی زیر یک چتر

هنرهای تجسمی حوزه وسیعی از فعالیت‌های هنری شامل نقاشی، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه‌سازی، نگارگری، تصویرسازی، هنرهای جدید و… است و مجموعه گسترده‌ای از افراد شامل هنرمندان، گالری داران، فروشندگان و خریداران آثار هنری را شامل می‌شود که از فرایند تولید تا خرید و مصرف آن نقش‌آفرینی می‌کنند.

هنرهای تجسمی آن‌چنان‌که باید جایگاه خود را در جامعه پیدا نکرده است. کمبود فضای عرضه آثار هنری برای آشنایی مردم و عادت به دیدن آثار هنری، کمبود آثار هنری برای عرضه به مردم و مخاطبان، کمبود فضای نقد در جامعه برای درک جدی‌ترمخاطبان احتمالی و بالقوه، مشروعیت ارتباط هنرمندان عرصه تجسمی بافرهنگ و هویت ایرانی و وجود نگاه‌های تقلیدی، فقدان رویکرد کاربردی در آثار، نوعی گرایش به سلیقه‌هایاکسپوهای خارجی، فقدان ساز وکار مشخص قیمت‌گذاری، نامشخص بودن حمایت‌های دولتی، آسیب‌پذیری امنیت هنرمند، تنوع نهادهای سیاست‌گذار، ضعف مدیریت، فقدان سیاست‌های کلان و ضعف آموزش دانشگاهی ازجمله دلایل شکل‌گیری این وضعیت نام‌برده شده است.

در این راستا انجمن هنرهای تجسمی به‌منظور تقویت چرخه اقتصادی هنرمندان با ارائه برنامه‌های راهبردی می‌تواند نقش مؤثرتری در تولید آثار هنری و خرید آن توسط علاقه‌مندان و سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط داشته باشد و چرخ خوابیده هنر را احیا کند.

*انجمن هنرهای تجسمی؛ بازویی قدرتمند برای اجرای مصوبات

حسین صالحی خوشنویس باسابقه جامعه هنری مشهد، درباره جزئیات هیئت مؤسس انجمن هنرهای تجسمی خبر داد و عنوان کرد: هیئت مؤسس به دلیل اینکه رشته‌های مختلفی در آن حضور دارند با سلایق متنوع و گاه متفاوتی روبه‌رو می‌باشد که این وظیفه هیئت مؤسس را سنگین‌تر می‌کند، تاکنون بالغ‌بر900 نفر متقاضی برای عضویت در این انجمن درخواستداده‌اند که پاسخ دادن به انتظارات و توقعات این جامعه آماری امر دشواری است که بر دوش هیئت مؤسس گذاشته‌شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: محوریت انجام امور در هیئت مؤسساجرای صددرصدی قانون در نظر گرفته‌شده است و هدف ما برگزاری مجمع عمومی مطابق قانون است که در تاریخ 23 خردادماه این مجمع عمومی برای تصویب اساسنامه برگزار خواهد شد.

صالحی در ادامه افزود: یک بازوی قدرتمند برای پیگیری اجرای مصوبات باید وجود داشته که به‌تمامی مسائل و مشکلات مربوط به عرصه هنر اشراف داشته باشد تا بتواند در ساختاری پویا و کاملاً در چارچوب قانون، نامه‌نگاری کرده و مصوبات را اجرا کند که تمامی این کارها را انجمن هنرهای تجسمی امید دارد که در برنامه کاری خود بگنجاند و بدان عمل کند.

*جامعه هنر به گالری‌دارهای متخصص نیاز دارد

صالح موسویان مجسمه‌ساز ماهر و هنرمند برجسته شهر مشهد به امتیاز ویژه انجمن هنرهای تجسمی اشاره و عنوان کرد: مهم‌ترین امتیاز چنین انجمنی این است که برای تمامی رشته‌ها یک کرسی در نظر گرفته و امکان رشد و بالندگی را برای تمامی آن‌ها فراهم کرده است و این انجمن یکی از متنوع‌ترین و متکثرترین انجمن‌هایی است که تاکنون در استان وجود داشته است .

وی در ادامه افزود: ما هنوز یک انجمن صنفی نداریم که از آن طریق بتوانیم در سایه تشکل‌های صنفی، حق‌وحقوقاتهنرمندان را پیگیری کنیم اما هدف انجمن این است که حقوق فعالان حوزه هنر را تا جایی که امکان دارد احصا کند.

موسویان خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه قانون اجازه می‌دهد تا دستگاه‌های دولتی و عمومی، نیم درصد از بودجه عمرانی خود را صرف خرید آثار هنری و حمایت از هنرمندان کنند، هنوز هم شاهد پراکندگی بودجه هستیم  و این بودجه صرف افراد خاصی می‌گردد. امید است که این انجمن پراکندگی بودجه را منسجم کرده  و این چرخه اقتصادی را بین هنرمندان به‌طورعادلانه بچرخاند تا در حق هیچ هنرمندی اجحاف نشود.

این هنرمند عنوان کرد: وقتی فرهنگ‌سازی درستی در یک جامعه یا شهر درباره ارزش آثار هنری صورت نگرفته باشد نتیجه آن می‌شود که امروزه در سطح مشهد با آن مواجه هستیم. که البته ناآگاهی گالری دارها در این زمینه دخیل است، اکثر گالری دارهای ما متأسفانه متخصص و جامعه‌شناس نیستند، چراکه وقتی گالری دار نتواند جامعه را مجاب کند که خرید یک اثر هنری می‌تواند خود یک سرمایه‌گذاری باشد و به اثر هنری به‌عنوان یک کار تجملی نگاه نکنند، وضعیت فعلی فروش در گالری‌ها تغییر خواهد کرد.

*قانون در انجمن هنرهای تجسمی صد در صد اجرا خواهد شد

طاهره واحدیان موحد نقاش برجسته، نماینده هنرهای مفهومیو عضو هیئت موسس انجمن هنرهای تجسمی مشهد، ضمن ابراز خرسندی از تشکیل چنین انجمنی عنوان کرد: این انجمن با توجه به اینکه در حال شکل‌گیری است و هنوز نوپا و تازه‌نفس است یک اتفاق خوب در عرصه هنر می‌باشد چراکه تا کنون هم‌گرایی هنرهای مختلف وجود نداشته است و مسلم است که هر چه انجمن گسترده‌تر باشد مخاطبین بیشتری را به خود جلب می‌کند و باعث رونق فرهنگ و هنر می‌گردد، امید است که این انجمن بتواند راه گشای شرایط محدودکننده فعلی هنر و باعث انسجام هر چه بیشتر هنرمندان با یکدیگر شود چراکه قانون حمایت از هنرمندان و روند رشد مناسبی در این زمینه هنوز وجود ندارد و همیشه قدرتی بالاتر از قدرت هنرمندان وجود دارد که حتی در مقابل حمایت‌های مقطعیمی‌ایستد و آن را قطع می‌کند، پس هنرمندان باید خود در قالب چنین انجمنی از یکدیگر حمایت کنند.

وی درباره هدف اصلی انجمن هنرهای تجسمی طبق تأکیدوزارت ارشاد، افزود: مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکته قابل‌تأملدر انجمن هنرهای تجسمی این است که مبنا براین قرار داده‌شده که انجمن در یک قالب قانونی به هدف‌ها و آرمانی‌هایخود برسد و بستر مناسبی را برای نوآوری‌ها و خلاقیت‌هایرشته‌های مختلف هنری به وجود بیاورد.

طاهریان موحد درباره عدم رغبت هنرمندان به برگزاری نمایشگاه در مشهد بیان کرد: اولین و مهم‌ترین نکته این است که برگزاری نمایشگاه برای هنرمند در مشهد بازخورد اقتصادی ندارد و اینکه زمینه‌های فروش آثار هنری به عوامل بیرونی زیادی بستگی دارد که در مشهد امکان بروز این زمینه‌ها فعلاً فراهم نشده است.

وی ادامه می‌دهد: ازآنجایی‌که ذات هنر اقتصاد پرور نیست باید حمایت دولتی ازنظر اقتصادی روی هنرمند باشد تا مسیر برای شکوفایی کارهای هنری باکیفیت بازگردد.

*حمایت دولتی از هنرهای تجسمی به شرط آزادی بیان

قدیر وقاری کاریکاتوریست فعال و بنام در عرصه هنرهای تجسمی، حمایت‌های دولتی را زمینه‌ساز شکوفایی آثار هنریدانست و عنوان کرد: وقتی هزینه‌های بی‌حساب ‌و کتاب صرف جاهایی می‌شود که در آخر هیچ بازخوردی ندارد چرا صرف عرصه فرهنگ و هنر نگردد، درحالی‌که فرهنگ و هنر رسانه خوبی در ارتقا اهداف دولت است و خود می‌تواند به دولت کمک کند تا بتواند در سطح جهان خود را نشان دهد، البته حمایت در این زمینه در صورتی مثمر ثمر خواهد بود که آزادی بیان برای هنرمندان وجود داشته باشد.

وقاری به چند مسئله مهم و اساسی در حوزه فروش و مشکلات مربوط به آثار هنرهای تجسمی اشاره و ابراز کرد: عدم نگارخانه‌های خوب و باکیفیت در سطح شهر باعث شده که نه هنرمندان رغبت به ارائه آثار داشته باشند و نه مردم برای بازدید از نگارخانه‌ها و خرید آثار تمایل نشان دهند، باید هزینه‌ها به سمت و سویی سوق داده شود که تمامی اقشار، چه جوان‌های تازه‌کار و چه پیشکسوتان بتوانند در نگارخانه‌هاحضور پیداکرده و با نگارخانه و یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

وی در ادامه گفت: وقتی یک انجمن واحد برای تمامی هنرهای تجسمی وجود داشته باشد تا مهر تائید در سطح یک بازبینی ازنظر کیفیت روی اثر هنری زده شود، کارهای ارائه‌شده در گالری‌ها موردپسند بیشتری قرار می‌گیرند و وضعیت فروش بهتر خواهد شد.

وحدانه آخوند شریف