بلوغ مهم‌ترین بحران هر فرد در زندگی
بلوغ نوجوانی به عنوان بارزترین و مهم‌ترین بحران زندگی هر فرد به شمار آمده و در این دوره رفتار اطرافیان به‌ویژه والدین بسیار موثر بوده تا نوجوان از این دریای پرتلاطم به راحتی گذرکند.
تغییرات دوره بلوغ در دختران و پسران متفاوت بوده و در هر فردی با شدت و حدت متفاوتی ظهور پیدا می‌کند که تغییرات شامل تغییرات جسمی و تغییرات روحی روانی است و سلامت جسمی و اخلاقی و روانی نوجوان به چگونگی تربیت او در خانه و محیط اجتماعی و نحوه برخورد اجتماع اطراف بستگی دارد.
هر فردی برای گذر از دنیای کودکی به بزرگ‌سالی باید دوران نوجوانی را پشت سر بگذارد از آنجایی که با تغییرات جسمی و هورمونی فراوانی همراه است منجر به دگرگونی برخی رفتارها در نوجوانان می‌شود و از سوی دیگر این رفتارها با مقابله والدین روبه‌رو شده و بدین ترتیب نوجوان را برای رسیدن به بعضی اهداف و ارزش‌ها و هویتی که به دنبال آن هستند، برمی‌انگیزد.
شناخت تغییرات دوره ی نوجوانی موجب می شود والدین مثبت تر عمل کنند و بتوانند در مقابل مشکلات ایجاد شده در دوره ی نوجوانی فرزندشان واکنش مناسب نشان بدهند.
سن شروع بلوغ در افراد متفاوت است و دخترها 12 تا 18 ماه زودتر از پسرها بالغ می شوند. سن متوسط برای بلوغ دخترها 11 سالگی( در محدوده ی 8 تا 13 سال) و برای پسرها 13 سالگی(در محدوده ی 10 تا 14سال)است. سن شروع بلوغ به عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی (به ویژه تغذیه) و عوامل روانی- اجتماعی بستگی دارد.
معمولاً سن آغاز بلوغ در اکثر نوجوانان در همان سن و سالی است که برای والد همجنس او پیش آمده است، لذا تا حدی قابل پیش بینی است و اکثراً بلوغ به موقع شروع می شود.
با توجه به اهمیت این دوره از زندگی برآن شدیم تا با دو روان‌شناس پیرامون بحران‌های بلوغ نوجوانی و شناخت رفتار صحیح با این بحران‌ها به مصاحبه پرداختیم که در ادامه ان را شرح می‌دهیم.
مدیر موسسه بنیاد فرهنگ زندگی گفت: اگر تغییر وضعیت نوجوان به رسمیت شناخته نشود به بحران تبدیل می‌شود.
به گزارش روزنامه “صبح امروز” سهیل رضایی افزود: منطق فرد در دوران نوجوانی از دوران جلو افتاده و این موجب شده تا نوجوان سعی به اثبات خود به عنوان یک موجود مستقل در جامعه اطراف دارد .
وی تصریح کرد: اگر جامعه این استقلال فردی را به رسمیت نشناسد درگیری‌هایی که نیز جزئی از فرایند بحران بلوغ بوده شروع شده چرا که ما هنوز برانیم تا اورا به مانند دوران کودکیش تحت پوشش خود قرار دهیم .
رضایی اظهار کرد: فرد در این دوران شخصیت مستقل او در این دوران شکل گرفته و نوجوان علایق خو قهرمان‌های خود را در زندگی داشته که این فرآیند به دلیل غیرقابل پیش‌بینی بودن برای خانواده موجبات استرس و پریشانی و سردرگمی نی‌شود.
وی ادامه داد: غیر قابل پیش‌بینی بودن و استقلال‌خواهی نوجوان سبب ایجاد ترس در خانواده‌ها شده و اگرچه نوجوان ادعای مستقل بودن کرده اما درواقع خود ادنیز شناخت کافی از درونیات خود نداشته و نیز خرد کافی برای رقم زدن زندگی مستقل را ندارد که این امور موجب سردرگمی او می‌شود.
*نوجوانی اتاق پرو زندگی
رضایی مطرح کرد: یکی از موضوعاتی که بسیاری از خانواده‌ها را در سنین نوجوانی فرزندشان می‌ترساند تنوع طلبی او بوده چرا که وی مدام در حال تغییر علایق خود بوده و چه خوب است اگر از این دوران به عنوان اتاق پرو زندگی یاد کرد.
وی اشاره کرد: با شروع سن بلوغ مدرسه جای جذابی برای نوجوان نبوده که همین امر موجب افت تحصیلی دانش‌آموزان شده و اگر این تغییرات به خوبی شناخته نشود حتما تبعاتی را به همراه می‌اورد.
*استقلال و ریسک‌پذیری شاخصه بلوغ
رضایی با برشمردن استقلال خواهی و تنوع طلبی به عنوان تغییرات مهم دوران گذران کودکی به بزرگ‌سالی ابراز کرد: ریسک‌پذیری یکی دیگر از تغییرات مهم دوران بلوغ بوده بدین معنا که نوجوان با شروع بلوغ به دنبال خارج شدن از چارجوب‌های تعریف شده است.
وی در خصوص رفتار صحیح با نوجوان در سنین بلوغ توضیح داد: رفتار ثابتی برای برخورد با نوجوان وجود نداشته چرا که هر کودکی دنیای خود را دارد و هر خانواده‌ای نیز در مواجه با این رفتارها دچار تنش شده و تنها راه حل عدم افراط زیاد بوده تا نوجوان از جمع خانوادگی فرار نکند و باید در کنار ممانعت با نوجوان نیز مدارا کرد.
در ادامه یک پژوهش‌گر و مدرس علوم اجتماعی گفت: در دوران نوجوانی مبحث بلوغ بسیار مهم بوده و این بسیار حائز اهمیت بوده که با این رویدادها چگونه رفتار شود.
دکتر محمدرضا ایمانی افزود: انسان در هر مرحله از رشد دچار تغییراتی شده که مهم‌ترین این تغییرات در سن بلوغ در دخترها و پسران اتفاق می‌افتد.
وی تصریح کرد: بلوغ به معنای رشد فرد از فضای کودکی و جسمانی که در ان قرار گفته بوده که بدون شک این رشد زمینه‌ای برای کامل شدن فرد است.
ایمانی اظهار کرد: در کنار رشد اتفاقاتی در درون دختران و پسران صورت گرفته که از این رخداد در دختران به نام پریود یادشده و در پسران نیز رفتارها و تغییراتی که در فیزیک صورت و بدن به‌وجود آمده نشان از شروع دوران بلوغ است.
*اشرافیت خانواده به بحران های بلوغ
وی بیان کرد: این تغییرات موضوعات پیچیده‌تری را نیز به دنبال دارد چرا که فرد هنوز آگاهی خوبی نسبت به فیزیک و روان خود نداشته و این در صورتی است که این تکامل در حال شکل‌گیری است که این تغییرات از نگاه نوجوان غیر عادی به‌نظر آمده که همین سبب عوارضی می‌شود.
ایمانی توضیح داد: مهم‌ترین رکن برای بهتر سپری کردن دوران گذران کودکی به جوانی نیازمند اشرافیت خانواده به تغییرات این دوران است که اگر این آگاهی وجود نداشته باشد شاهد رفتارهای ناهنجاری که گاها همراه با خشونت است می‌شویم.
*حساسیت بلوغ
وی تاکید کرد: با توجه به تغییراتی که فرد در سن بلوغ با ان روبرو می‌شود خانواده و اجتماع نباید به هیچ‌وجه القاب و صفاتی را به نوجوان نسبت دهند چرا که این دوره شرایط جدیدی بوده که نوجوان قصد شناخت آن را داشته و باید با این دوره اشنا شود .
ایمانی بیان کرد: خانواده در این دوران باید بتواند در مواجه با بحران‌های سن فرزند خود کنترل شده رفتار کند تا اورا بیشتر دچار هیجانات نکند که این هیجانات یا با خشونت و پرخاش همراه بوده و یا سبب گوشه‌گیری و افسردگی می‌شود.
وی در پایان متذکر شد: کودک با شروع سن بلوغ دارای استعداد و پتانسیل با کیفیت بالایی شده که اگر از این ظرفیت به درستی استفاده شود اتفاقات خوبی در نوجوانان رخ می‌دهد.
عاطفه خوافیان