آهوی گریخته از دام
پدیده کودک همسری به ازدواجی گفته می‌شود که یک یا هر دو همسر زیر سن ۱۸ سال داشته باشند. این تعریف در ظاهر بسیار روشن به نظر می‌رسد، اما واقعیت پیچیده‌تر است. هر دو واژه «کودک» و «ازدواج» در جوامع مختلف به صورت‌های متفاوت تعریف شده‌اند. جامعه بین‌الملل به «افراد زیر ۱۸ سال» کودک می‌گوید.
پیامدهای ازدواج های زودهنگام برای دختران و پسران
خطر خشونت، آزار جنسی و فیزیکی، سوءاستفاده، بیماری‌هایگوناگون و سرانجام مرگ زودهنگام از پیامدهای ازدواج زودهنگام است.
هنوز چند ماهی از خبر ورود معاون دادستان مشهد به ازدواج دخترک ۸ ساله نگذشته که در فروردین ماه سال جاری دومین کودک همسری به این معاونت گزارش شده و این قاضی مقتدر و دلسوز حقوق کودک با ورود به موقع آهوی دیگری را از شکار نجات دادند.
پیرامون این ازدواج و چگونگی ورود معاون دادستان با سرکار خانم نیرهعابدین زاده که نام او تا ابد در اذهان مشهد باقی می‌ماند به گفت‌وگونشستیم.
معاون دادستان مشهد گفت: بعد از ساعت اداری و تعطیلی کار در زمان استراحت عصرانه یکی از مددکاران دادگستری طی تماسی از ازدواج دخترک خردسالی خبر داد.
به گزارش روزنامه”صبح امروز” نیره عابدین‌زاده در مصاحبه با خبرنگار این رسانه پیرامون ازدواج دخترک خردسال ایرانی فاقد مدرک هویتی افزود: پس از بررسی صحت و سقم خبر به عنوان مدعی‌العموم وارد شده چرا که ازدواج دختری که فاقد شرایط شرعی و قانونی باشد نوعی کودک‌آزاری محسوب می‌شود.
وی تصریح میکند: مددکاران اورژانس اجتماعی جهت بررسی منطقه‌ای و میدانی به محل اعزام شده تا از مکان دقیق برگزاری جشن اطلاع پیدا کنند که درساعات اولیه حضور گزارشی مبنی بر کذب بودن گزارش دادند.
عابدین‌زاده اظهار میکند : اما من از مددکاران درخواست کرده تا مدت زمان بیش‌تری در مکان مانده تا ما نیز عاملی که گزارش را داده پیدا کرده و اورا برای کمک به دوستان ملحق کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه گزارش دهنده عضو یکی از موسسات مردم نهاد بود موفق شده اورا پیدا کرده و اورا برای کمک به مددکاراناورژانس اجتماعی به محل اعزام کردیم.
عابدین‌زاده ابراز میکند: شاید خبر ممانعت از ازدواج کودک در چند ماه گذشته به حدی اثرگذار بوده که این افراد را کمی ترسانده و وادار به احتیاط کرده چرا که گزارشات ضد و نقیضی از تغییر مکان و زمان جشن به مددکاران می‌رسید.
وی بیان میکند: شواهد و دلایل حاکی بر آن بود که دخترکی که لباس عروس به تنش کردند از ناحیه اعضای خانواده مورد آزار روحی و جسمی قرار گرفته و به نوعی کودک آزاری بر ردی عروسک صورت گرفته است.
عابدین‌زاده می‌گوید: دخترک اگر چه ایرانی نسب بود اما فاقد مدارک هویتی بوده اما داماد از اتباع افغانی بود و در قانون ما فرد خارجی که قصد ازدواج با دختران ایرانی را داشته قطعا باید اجازه ازدواج از دادگاه بگیرد و نیز برای ثبت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال کسب اجاره از دادگاه نیز واجب است.
وی با اشاره به دو عامل غیر قانونی در انعقاد این عروسی توضیح می‌دهد: اخلاق و قانون حکم میکند که این عروسی را مورد بررسی قرار داده و از این ازدواج جلوگیری کرد و با توجه به منطقه گزارش شده با هماهنگی با سرپرست دادسرای ناحیه، کلانتری محل نیز به کمک اورژانس اجتماعی رفت.
عابدین‌زاده بیان میکند: با نزدیک شدن به ساعت‌های پایانی شب و عدم ورود عروس به مجلس از مددکاران اورژانس و همکاران انتظامی حکم ورود به منزل دادم چرا که این اقدام ریسک پذیر نبود و اگر خطبه عقد جاری میشد شرایط سخت تر میشد.
وی ادامه می‌دهد: به محض ورود همکاران انتظامی به داخل خانه متوجه ورود مخفیانه عروس کوچولو به جشن شده و با ورود عروسک نیروی انتظامی عروس را از چجشن خارج کرده و به مددکاران اورژانس اجتماعی تحویل و پس از آن نیز مجدد در محل مستقر شدند تا در صورت ایجاد نامنی مداخله کنند.
عابدین‌زاده اشاره میکند: جشن قبل از جاری شدن خطبه عقد به هم خورده و دخترک از بزرگ‌ترین آزار زندگی خود نجات پیدا کرد فردای جشن عقد وقتی دخترک را نزد من اوردند قبل از هر چیز اندام ظریف و کودکانه دخترک به چشم آمده که نشان‌گر پایین بودن سن عرویسک بود.
وی اظهار میکند: وقتی که از دخترک در مورد دامادش سوال کردیم او حتی اسم دامادش را به طور کامل بلد نبود و حتی چهره داماد را ندیده بود.
عابدین‌زاده در خصوص پیرامون ازدواج این دخترک می‌افزاید: او حتی معنی ازدواج را ندانسته و زمانی که از او در مورد نحوه ازدواجش سوال کردم متوجه شدم که او خود را باری سنگین و اضافی بر دوش خانواده میدیده که خانواده برای خلاصی از او دخترک را فروخته‌اند.
معاون دادستان مطرح میکند: هیچ‌گونه از نشانه‌های بلوغ در این دختر دیده نشده و زمانی که کاغذ و قلم در اختیار او قرار گرفت به جای تمرکز بر نحوه پاسخ‌گویی به سوالات مدام فکرش درگیر ترسیم نقاشی‌هایکودکانه بود.
وی ادامه می‌دهد: از نگاه دقیق یک شهروند به این جورد بسیار خوشحالم چرا که این کودک از مهلکه ازدواج خلاص شده و به معنای واقعی کلمه از آینده نامعلوم و پریشان نجات پیدا کرد.
عابدین‌زاده می‌گوید: دخترک در خانه‌های امن بهزیستی نگهداری شده و از همان ابتدا امنیت داشته و با توجه به بررسی‌های انجام شده توسط مددکاران در حال حاضر بهترین مکان برای نگهداری این اهوی گریخته از دام بهزیستی است.
وی تا کید میکند: بعد از بهم خوردن جشن و خروج دخترک از مراسم تا کنون کسی پیگیر او نشده اگر چه ما به دنبال ارتباط گیری با مادرک این خردسال بوده تا بتوانیم شرایط حضور مادر و دختر در کنار یکدیگر را فراهم کنیم.
عابدین‌زاده یادآور شد: این پروسه اداری از ساعت ۳ عصر تا ۱۱ شب به طول انجامیده و ۹ نفر به صورت مستقیم با ما همکاری داشته تا اورا از دام صید نجات دهیم و به نظر من نجات جان انسان بسیار باارزش بوده و باید از تمام توان خود استفاده کرده تا حداقل یک نفر را نجات دهیم به امید اینکه چنین وظایفی سر لوحه امور همه ما قرار بگیرد.
عاطفه خوافیان