دوچرخه های ناکام //طرح دو چرخه‌های ناکام // چرخ دوچرخه عمومی پنجر است /// چرخی که نمی چرخد
در بسیاری از شهر های در حال توسعه جهان ازجمله مشهد ، توسعه نامناسب فضاهای مختلف شهری ، تراکم روبه گسترش کاربری‌های گوناگون به موازات رشد اقتصادی وبه دنبال آن افزایش سفرهای درون شهری باعث بروز مشکلات ومعضلات متعددی شده که با افزایش استفاده از وسایل نقلیه شخصی وبه تبع آن افزایش تراکم درشریان‌های اصلی، منجر به شکل‌گیری وبروز نابه‌سامانی‌ها در عرصه اجتماعی ، اقتصادی ،کالبدی وزیست محیطی شده وباتوجه به مسائل مذکور و ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسائل شهری،دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه پاک و پایدار روز به روز مورد توجه بیشتری قرار می گیرد.
دوچرخه سواری تنها درصد ناچیزی از کل جریان ترافیک را به خود اختصاص داده، ولی مزایای آن بویژه دربافت های تاریخی و ارزشمند، توجه به آن را ضروری می نماید تا دربرنامه ریزی های حمل ونقل ایران در نظرگرفته شود.
البته استفاده از این روش حمل‌و نقل پاک تقریبا در مشهد ناکام بوده است. طیمصاحبه‌ای از چندین دوچرخه‌سوار علت استقبال پایین را جویا شدیم.
مکان نامناسب ایستگاه های دوچرخه و نبود ایمنی برای تردد در شهر
شهروندی می‌گوید: ایستگاه‌های دوچرخه در فاصله‌های مکانی نامناسبی قرار داشته و من برای استفاده از این روش باید چندین خط اتوبوس تغیر داده تا به مسیر دوچرخه‌سواری برسم.
دوچرخه‌سوار دیگری این چنین گلایه می‌کند: برای استفاده از دوچرخه مسیرهای ویژه کمتری تعیین شده و با توجه به رانندگی پر خطر برخی از رانندگان ترجیح ام استفاده از دیگر وسایل حمل و نقل بوده است.
شهروند دیگری نیز با اشاره به سامانه عمومی دوچرخه در مشهد می گوید: معمولا افرادی که از دوچرخه استفاده می کنند ساعت های ابتدایی روز یعتی تا قبل از ساعت 8 صبح و عصر وشامگاه است که در این زمان هم ایستگاه های دوچرخه تعطیل است.
او ادامه می دهد: به نظر می آید این سامانه دوچرخه در مشهد برای تماشا و این که بگوییم سامانه دوچرخه داریم ایجاد شده است.
شهروند دیگری که معتقد است سامانه دوچرخه در مشهد کاربردی نیست و مانند سیستم حمل و نقل طراحی نشده است، یعنی بر مبنای مبدا و مققد سفرهای درون شهری ایجاد نشده است، به عنوان مثال همان طور که برای تاکسی ها ایستگاه ها و مسیرهایی وجود دارد که تاکسی ها ابتدای خط توقف می کنند و مردم از تاکسی برای رسیده به مقصد استفاده می کنند سامانه دوچرخه نیز باید مشابه همین باشد و پاسخگوی نیاز مردم باشد در حالی که بیشتر ایستگاه های دوچرخه در خیابان های اصلی که تبالوی تبلیغاتی آن دیده می شود ایجاد شده اند.
این شهروند تاکید می کند: ایستگاه دوچرخه بیشتر از این که ایستگاه دوچرخه باشند ، ایستگاه تبلیغات هستند.
150 ایستگاه و 130 کیلومتر مسیر دوچرخه در مشهد ایجاد شده است
مجید بخت‌آزما مدیر کمیته دوچرخه‌سواری مشهد در این بارهد به خبرنگار صبح امروز می گوید: زیرساخت لازم برای استفاده از این روش حمل‌ونقل در مشهد به طور کافی ایجاد شده و این شهر حدود ۱۵۰ ایستگاه دوچرخه در سطح خود داشته که این میزان در مقایسه با سایر شهرها مشهد در وضعیتبسیار خوبی به سرمی‌برد.
وی می افزاید: مشهد حدود ۱۳۰ کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه داریم و ارتقایاین مسیر به ۱۸۰ کیلومتر در برنامه سال جاری قرار دادیم.
فعالیت ایستگاه های دوچرخه از 6 صبح تا ساعت 16
وی درخصوص ساعات کار ایستگاه‌های دوچرخه تصریح می‌کند: ایستگاه‌هایدایر در سطح شهر از ساعت ۶ صبح تا پایان ساعت ۱۶ مشغول فعالیت و خدمت‌رسانی به ساکنین شهر بهشت است.
بخت‌آزما اظهار می‌کند: هدف حمل‌ونقل عمومی از ایجاد ایستگاه‌هایدوچرخه‌سواری صرفا تفریح و لذت نبوده بلکه ورود یک روش جدید از حمل نقل را مدنظر قرار داده و برای آن برنامه‌ریزی کردیم.
وی ادامه می‌دهد: ایجاد این ایستگاه‌ها در راستای ایجاد روش جدیدی برایانتخاب افراد در استفاده از حمل و نقل عمومی بوده و ما با شعار حمل‌ونقل پاک با دوچرخه در پی ایجاد هوای پاک و کاهش ترافیک شهری هستیم.
بخت‌آزما عنوان می‌کند: این روش از حمل و نقل برای استفاده در سفرهای کوتاه درون‌شهری تعبیه شده و به همین منظور حدود ۱۳۰ ایستگاه در سطح شهر ایجاد شده که کاربر طی مسیر کوتاهی به ایستگاه بعدی رسیده و دوچرخه را تحویل داده و یا مسیر خود را ادامه دهد.
فرهنگ ضعیف استفاده از دوچرخه
روابط عمومی حمل‌و نقل شهری می‌گوید: ما در خصوص ساختار فرهنگی جهت استفاده از دوچرخه‌سواری بسیار ضعیف بوده و با وجود حداقلی بک دوچرخه در هر منزل استفاده از این وسیله بسیار کم مورد توجه قرار گرفته و گویامردم با این وسیله حمل و نقل جذاب قهر کرده‌اند.
بخت‌آزما توضیح می‌دهد: اگرچه ما مسئول ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی لازمبراز استفاده از دوچرخه نبوده و تنها موظف بر تامین زیرساخت‌های فنی بوده اما با ایجاد سه‌شنبه‌های بدون دوچرخه گامی فرهنگی جهت پیوند بین مردم و دوچرخه انجام دادیم.
وی درخصوص ورود دوچرخه‌های جدید با استفاده از تکنولوژی جدید ابراز می‌کند: برای ورود دوچرخه‌های جدید ابتدای عمل باید زیرساخت‌های فرهنگیاستفاده از آن را فراهم کرده و سپس به ورود این وسایل اقدام کنیم.
موتور برقی؛ طرح جدید سرمایه گذاری در راه است
بخت‌آزما از طرح‌های جدید سرمایه‌گذاری در سال جاری خبر می‌دهد: پیگیرتغییر مدل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این پروژه هستیم که در صورت تایید این طرح اتفاقات خوبی برای ایستگاه‌های دوچرخه در سطح شهر می‌افتد.
وی بیان می‌کند: اگر طرح جدید سرمایه‌گذاری اجرایی شود در کنار تحویلدوچرخه، موتور برقی نیز برای استفاده شهروندان در ایستگاه‌ها قرار می‌گیرد.
ایستگاه های دوچرخه پیوستگی ندارد
هم چنین رییس کمیسیون حمل‌و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد در این باره می‌گوید: ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه در زمان خود اقدام قابل توجه و قابل ستایشی بوده است.
مجتبی بهاروند می‌افزاید: اما این ایستگاه‌ها پاسخگوی نیاز امروزه مردم نبوده چرا که این ایستگاه‌ها از لحاظ پیوستگی نیز در شرایط خوبی به سر نبرده و مسیرهای ویژه اتوبوس برای استفاده به عنوان خط دوچرخه‌سواریپیوستگی لازم را ندارد.
وی تصریح می‌کند: با توجه به عدم پیوستگی مسیرهای ویژه اتوبوس گاهیبرای ادامه مسیر باید وارد شریان اصلی ترافیک شهری شده که بد رانندگی برخی از افراد ممکن است خطراتی را برای کاربر دوچرخه به همراه بیاورد.
دوچرخه های قابلیت استفاده ندارند
بهاروند ضمن اشاره به بازدید از ایستگاه‌های دوچرخه در سال گذشته عنوان می‌کند: بسیاری از این ایستگاه‌ها تقریبا به حال خود رها شده و از حدود ۱۵ دستگاه دوچرخه در هر ایستگاه تنها تعداد اندکی از ان قابلیت استفاده را دارد.
وی ادامه می‌دهد: در همین راستا مکاتباتی با شهرداری پیرامون پیگیریوضعیت حمل‌ونقل پاک و دوچرخه داشته و به توافقات اولیه‌ای برای تعیینتکلیف ایستگاه‌ها رسیدیم.
بهاروند خبر می‌دهد: در سال جاری علاوه بر تعیین تکلیف وضعیتایستگاه‌ها ، سه مسیردوچرخه‌سواری را نیز در راستای کار خود قرار دادیم.
وی تصریح می‌کند: خیلی از مسیرهای دوچرخه‌سواری با مسیر عابر پیادهو یا خیابان‌ها تداخل داشته که جدایی این مسیر در راستای کاری قرار داده و در جهت رفع این چالش‌ها هستیم.
بهاروند خاطر نشان می‌کند: ورود دوچرخه‌های جدید برقی و پدالی را نیز در راستای سرمایه‌گذاری جدید قرار داده و پیگیر استفاده از دوچرخه‌هایجدید و ترویج استفاده مردم از حمل و نقل پاک هستیم.
عاطفه خوافیان