قدیمی‌ترین ستاره دار ایران
- لذت دیدن شگفتی‌های طبیعت و یا کشف حقیقت‌های جدید و روحیه ماجراجویی یکی از ویژگی‌های سفر است که انسان را از گذشته‌های دور تا به امروز به کندوکاو بر روی زمین وا می‌دارد. شوق دیدن مکان‌های منحصر به فردویا تماشای فرهنگ‌های گوناگون که تنها در یک کشور و یا شهری وجود دارد آنقدر برای انسان جذاب است که از همان زمان‌های قدیم با استفاده ازچهارپایان راه طاقت فرسای سفر را طی می‌کردند تا به مقصد برسند و به همین منظور اقامتگاه‌هایی برای اسکان مسافران در شهرهای گردشگر پذیر در نظر گرفته شد که از آنها با نام کاروانسرا یاد می‌شود، این مکان‌ها دارای اتاق‌های کوچکی بودند تا مسافران بتوانند شب را در آنجا بگذرانند و یا گاهی به عنوان محلی که با یکدیگر به کار تجارت بپردازند به شمار می‌رفتند. اندک اندک با پیشرفت شهرنشینی و در جریان مدرنیته کاروانسراها به ساختمان‌های چند طبقه با معماری نوین تبدیل شدند و به هتل تغییر نام دادند. شروع هتل سازی با شیوه پذیرایی مدرن در ایران حدود صد سال پیش شکل گرفت و در این میان شهرهایی که از ورود گردشگران بالایی برخوردار بودند از جمله مشهد رونق و توسعه بیشتری داشت.
قدیمی ترین هتل ایران در مشهد
خیابان ارگ مشهد یکی از قدیمی‌ترین محله‌های این شهر است که بسیاری از مشهدی‌ها به ویژه افراد متولد دهه 30 و یا 40 از ساختمان‌های قدیمی آن که حالا دیگر جایشان را به آسمان خراش‌های بلند قامت داده است و یا از باغ ملی و بازار جنت خاطره بسیاری دارند. این خیابان که حالا دیگر به یکی از شلوغ ترین معابر شهر تبدیل شده است روزگاری محله اعیان نشین و جایگاه افراد سرشناس وتجار بوده است. در همین خیابان که دیگر آن شکل و شمایل قدیمی خودش را از دست داده هتلی با نمای آجری در میان ساختمان‌های بلند نمایان است که این مکان تنها بنای قدیمی برجای مانده در این خیابان است که با نام هتل پارس در بین اهالی مشهور است ، این هتل که روزگاری محل اقامت بسیاری از مسافران و افراد سرشناس بوده و جزو قدیمی‌ترین هتل‌های ایران است که در سال 1316 با معماری نوین در مشهد برپا شده و قدیمی‌ترین هتلی است که همچنان در ایران فعالیت می‌کند.
هتلی که هنوز هم خاطره انگیز است
این هتل که هم زمان با بهره برداری از بانک ملی افتتاح شد ، از همان زمان محل اسکان مسافران اعیانی آن روزگار بود که به مشهد سفر می‌کردند، آن قدر این هتل به واسطه قرار گرفتن در نزدیکی به حرم امام رضا و شیوه‌های پذیرایی آن خاطره انگیز بود که همچنان بسیاری از مسافران این هتل از همان افراد قدیمی هستند که روزی با پدر ومادر خود به زیارت می‌آمدند و از حال وهوا و اتاق‌های این مکان خاطره دارند. همچنین این هتل در طول حیات خود میزبان رجال سیاسی برجسته کشور بوده است.
هتل پارس مشهد ، با معماری روسی
از ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا معماری آن است که با سبک روسی ساخته شده است ، تزِیِینات به کار رفته در این هتل خمیر آجر پخته است و در پنجره‌های آن نقش برجسته سفالی با نقوش گیاهی وجانوری به چشم می‌خورد همچنین در دیوارهای آن از کاشی استفاده شده است . این هتل دارای 30 اتاق است وهزینه اقامت برای هر مسافر داخلی 80 هزار تومان و هر مسافر خارجی 120 هزارتومان است. در طبقه پایین آن یک چایخانه سنتی ساخته شده که مسافران می‌توانند از آن استفاده کنند.
همچنین این هتل در کتاب لونی پلنت که از برجسته ترین کتاب‌های هتل داری است به عنوان یک هتل تاریخی ثبت شده است.
خیابان ارگ، خیابان حکومتی
برای پی بردن به ارزش‌های تاریخی خیابان ارگ مشهد و قدمت تاریخی آن و همچنین آثار تاریخی واقع در آن از جمله هتل پارس دکتر مرجان اکبری کارشناس میراث فرهنگی می‌گوید: این خیابان متعلق به دوران قاجاریه است و با شروع ساخت وساز شهری جزو اولین خیابان‌هایی بود که در جریان مدرنیته تغییر پیدا کرد.
وی در رابطه با وجود ارگ حکومتی می‌گوید: در هر شهری وجود یک ساختمان با نام ارگ حکومتی موجود بوده و در مشهد نیز چنین است و در گذشته با برج و بارویی همراه بوده است و سپس با رشد شهرنشینی باغ ملی و هتل تاریخی پارس نیز بر مجموعه آن اضافه شد.
وی درباره این خیابان اظهار داشت: در زمان‌های گذشته خیابان ارگ مشهد با توجه به قرار داشتن برج و بارو و قرار داشتن محل حکومتی این خیابان به محل اعیان‌نشین‌های شهر مشهور بوده است.
بابا قدرت معروفترین کاروانسرا در مشهد
این کارشناس میراث فرهنگی به وجود کاروانسرا در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: این شهر به دلیل همجواری با حرم امام رضا دارای کاروانسرای متعددی بوده است که معروفترین آن باباقدرت است که در نزدیک دروازه ورودی شهر قرار داشته است.
وی تصریح می‌کند: مشهد قدیم از سه محله با نام‌های بالا خیابان، پایین خیابان و سراب تشکیل شده بود که محله پایین خیابان دارای بیشترین تعداد کاروانسرا بود، همچنین محله ارگ مشهد در منطقه سراب قرار داشت که با ساخت وساز شهری هتل تاریخی پارس در مجموعه آن قرار گرفت.
اکبریان درباره وجود تیمچه در مشهد می‌گوید: ما در ایران اقامتگاه‌هایی داشته ایم که از آنها با نام تیمچه یاد می‌شود، در این مکان‌ها افراد به قصد تجارت وارد شهر می‌شدند و درکنار بازارها اسکان می‌یافتند که با توجه به موقعیت شهر مشهد، تیمچه‌های زیادی وجود داشته است.
وی درباره تعداد کاروانسراها در مشهد می‌افزاید: با توجه به بافت زیارتی شهر مشهد این شهر در گذشته دارای 46 تیمچه و کاروانسرا بوده است.
کارشناس میراث فرهنگی درباره ارزش هتل تاریخی پارس می‌گوید: این هتل تنها و قدیمی‌ترین هتل برجای مانده در ایران است که همچنان فعالیت می‌کند و در آثارملی ایران به ثبت رسیده است و تنها یکبار از سوی میراث فرهنگی مرمت شده است ، و با توجه به قدمت تاریخی آن حفظ این بنا بسیار ارزشمند است.
نگار طاهونچی