رصد هوایی حریم
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد با اشاره به مشکلات موجود در راه پاسخگویی شهرداری جهت ساخت وساز در اراضی بولوار شاهنامه گفت: حل و فصل این مشکلات اکنون مسیر خود را در شورای عالی شهرسازی طی می‌کند لذا هنوز نمی‌توانیم نظر قطعی بدهیم اما خبرهای خوشی برای بولوار شاهنامه از سوی شورای عالی شهرسازی کشور در راه است.
محمدرضا حسین‌نژاد با اشاره به موضوع حریم، محدوده و طرح جامع شهر مشهد افزود: امیدواریم به زودی مغایرت‌هایی که در طرح‌های شهرسازی بولوار شاهنامه وجود دارد، در شورای عالی شهرسازی بررسی و اعلام نظر شود و برای اجرای به مشهد برگردد تا مشکلات شهرسازی و ساخت و سازی که مردم در این منطقه دارند حل شود.
وی به سه عامل جمعیت، سرزمین و تامین آب برای تعیین وسعت، محدوده و حریم شهرها در طرح‌های جامع اشاره و اضافه کرد: در تهیه طرح‌های جامع این سه عامل مهم مدنظر قرار می‌گیرد و نسبت به افزایش خانوار و ضریب رشد جمعیت و توسعه شهر براساس افق طرح هر 15 سال طرح جامع جدید تدوین می شود البته ایجاد کارخانه‌های صنعتی و گسل‌ها نیز در سمت و سوی توسعه و تعیین حریم شهر نیز در تدوین طرح‌های جامع تاثیر دارد.
وی ادامه داد: همچنین در تدوین طرح‌های جامع از مشاوران حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، محیط زیست و… نیز استفاده شده و همه این عوامل دست به دست هم داده و در طرح جامع خط محدوده را تعیین می‌کنند.
حسین‌نژاد با بیان اینکه اگر بخواهیم هر 15 سال با توجه به نیازهای شهر طرح جامع جدید تدوین کنیم، باید زمین‌های مورد نیاز برای توسعه شهر در افق طرح جامع در نظر گرفته شود تا در اجرای توسعه تدوین شده در طرح دچار مشکل نشویم، اظهار کرد: لذا از خط محدوده تا انتهای حریم زمین‌هایی که ساخت وساز به جز کاربری‌های گلخانه‌ای یا آرامستان در آن ممنوع است به عنوان بانک زمین باید حفاظت شود تا در توسعه‌های بعدی طبق عوامل یاد شده در راستای اجرای طرح‌های جامع و نیاز شهر استفاده شود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد تصریح کرد: خط محدوده خطی است که در آن شهرداری طبق ماده 55 قانون شهرداری‌ها باید به شهروندان خدمات ارائه کند و میان خط محدوده تا انتهای خط حریم نیز، فضایی است که ساخت و ساز باید در آن کنترل شود.
روستاهای حاشیه شهر
وی افزود: روستاهایی حاشیه شهر مشهد که پتانسیل آن را داشته‌اند روزی به شهر ملحق شوند اما با توجه به اینکه با قوانین خاص خودشان اداره می‌شدند و ساخت وساز در آن آسان‌تر و بدون نظارت مهندسان و رعایت قوانین مرتبط با ساخت وساز انجام می‌شد با ساخت و سازهای غیرمجاز و بی‌رویه تبدیل به سکونتگاههای غیررسمی شده‌اند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد با اشاره به اینکه اگر این مکان‌ها مدیریت نشوند و قوانین و ضوابط مرتبط با ساخت و ساز در آنها اعمال نشود افراد سودجو به این مناطق هجوم برده و ساخت و سازهای بی‌رویه انجام می‌شود، اضافه کرد: در غیر این صورت در اثر ساخت وساز آنقدر این روستاها بزرگ شده و جمعیت زیادی در این محل ها ساکن می‌شوند که مشکلاتی را برای محدوده ایجاد می‌کنند و در این شرایط نمی‌شود گفت چون در محدوده نیستند نباید به این مکان‌ها خدمات ارائه شود زیرا خود به خود جزو محدوده مادر می‌شوند . حسین‌نژاد تصریح کرد: متاسفانه در حریم مشهد این اتفاق افتاد و وقتی تعداد این مناطق زیاد شد به جبر منجر به تدوین طرح جامع سوم شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد ادامه داد: بر این اساس در بازنگری طرح جامع سوم 8 پهنه و 64 محله در محدوده شهر قرار می‌گیرند و از سکونتگاههای غیررسمی تبدیل به سکونتگاههای رسمی شده و ساکنان این مناطق نیز شهروند محسوب می‌شوند و به دنبال آن نیز شهرداری مشهد موظف است به آنها خدمات ارائه دهد و برای اصلاح معابر و زیرساخت‌های این مناطق میلیاردها تومان هزینه کند تا مشکلات موجود برطرف شود.
از بین رفتن زمین های کشاورزی
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد ادامه داد: اگر نقشه‌های هوایی شهر مشهد را اسکن کنیم و در معرض دید مردم قرار دهیم مشاهده خواهند کرد که هر 5 سال زمین‌های کشاورزی به ساختمان تبدیل شده اند و از میان رفته که این خطر بزرگی است.
وی تصریح کرد: با این اوصاف شهرداری مشهد باید از خط محدوده تا خط حریم از ساخت وساز جلوگیری کند منتها در حریم 110 هزارهکتاری مشهد 130-140 روستا وجود دارد که این روستاها با قوانین روستایی اداره می‌شوند یعنی دهیار و شورای روستا دارند و تعیین خط روستا با بنیاد مسکن است و بر همین اساس در این محدوده با نظارت دهیار برای ساخت وساز پروانه صادر و زباله‌ها جمع‌آوری و رفت وروب انجام می‌شود و ارتباطی به شهرداری پیدا نمی‌کند.
حسین‌نژاد گفت: اما طبق قانون خارج از این خط محدوده، روستاها اجازه ساخت و ساز ندارند زیرا این حریم فضایی حفاظت شده برای توسعه‌های بعدی شهر مشهد است .
وی افزود: علیرغم اینکه روستاها جزو محدوده شهر نیستند و شهرداری در قبال آنها مسئولیتی ندارد، ولی به دلایلی برخی از روستاها و مکان‌ها به صورت مثال منطقه توس به دلیل وجود آرامگاه فردوسی و یا شهرک مهرگان که جزو مسکن مهر بوده است به عنوان منطقه منفصل جزو محدوده مشهد شده‌اند و شهرداری به این مناطق خدمات‌رسانی می‌کند اما فاصله میان شهرک مهرگان و جاده‌ای که این شهرک را به شهر متصل می‌کند جزو محدوده شهری نیست و با قوانین دهیاری اداره می شود.
چرا توسعه مشهد به سمت غرب بوده است؟
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در پاسخ به این سوال که چرا توسعه شهر بیشتر به سمت غرب بوده تا شرق گفت: همانطور که در بحث توسعه شهر گفته شد، گسل‌ها نیز در این موضوع تاثیر دارد و با توجه به اینکه خطوط گسل‌ها بیشتر در شرق مشهد وجود دارد لذا مشاوران طرح‌های جامع به سمتی می‌روند که آسیب کمتر باشد لذا در برنامه‌ریزی سمتی را در نظر می‌گیرند که هم کمترین زمین‌های زراعی را داشته باشد و هم روی خط گسل نباشد و زمینه ساخت وساز نیز در آن وجود داشته باشد.
وی افزود: البته فاکتورهای دیگری نیز از جمله سمت وزش باد، بیماری‌ها و مسائل دیگر نیز تاثیرگذار است؛ همچنین تیم‌های مشاوره سمت و جهت توسعه شهر را انتخاب می‌کنند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد اضافه کرد: به طور مثال در غرب مشهد و الهیه بیشتر زمینها شنی است و قابلیت کشت ندارد و برعکس در شمال شهر بیشترین زمین‌های قابل کشت وجود دارد که باعث توسعه شهر به سمت غرب می‌شود.
راهکارهای جلوگیری ازتصرف اراضی
حسین‌نژاد به اقدامات انجام شده برای جلوگیری از تصرف اراضی و زمین‌خواری در حریم شهر مشهد اشاره کرد و گفت: برای جلوگیری از تصرف اراضی و ساخت وسازهای غیرمجاز پیگیر آن هستیم تا با تهیه عکس‌های هوایی ساخت سازهایی که از قبل انجام شده است را ممیزی کرده و سپس هر از چند گاهی توسط پهباد و تکنولوژی‌های نوین از طریق هوایی، حریم مشهد را رصد کنیم .
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد افزود: برای برخورد جدی و قانونی با زمین‌خواری، رفع تصرف و جلوگیری از ساخت وساز و تخریب محیط زیست کمیته صیانت از حریم با حضور دستگاه قضائی و دستگاه‌های اجرایی ذیربط از جمله شهرداری مشهد تشکیل شده است که امیدواریم بتوانیم با هماهنگی این دستگاه‌ها حریم گسترده شهر را که سه برابر محدوده شهری است را حفاظت کنیم.
سرویس در شهر