داغ «کودک همسری» بر دل «خراسان رضوی»
سحر را در سن 13سالگی به خانه بخت فرستادند. خودش فکرش را هم نمی کرد که بعد از شیرینی و شکلات خوردنها در مراسم و دیدن غریبه ای که هر چند وقت یک بار به منزل آنها میآمده، تور سفید عروسی را باید با سیاهی عمیقی در پس زمینه زندگی اش جایگزین کند. میگوید که از شب اول از همسرش میترسید و این ترس تا عمق وجودش نفوذ کرده است. از این که در 15سالگی مادر شده پشیمان نیست چرا که حالا تنها فرزندش انیس و مونس روزها تنهایی اش شده است، اما یک جای صحبتها بغض گلویش را میفشارد وقتی که یادش میآید «کسی نظر او را نپرسید.»
الان که در 40 سالگی هنوز در حال هضم مشکلات جسمی و روحی ازدواج، مادر شدن و طلاق زودرس است. میگوید که اگر سنم بالاتر بود با شجاعت نه میگفتم. همان طور که وقتی در 20سالگی فهمیدم همسرم دچار اعتیاد و مشکلات اخلاقی است با شجاعت به ادامه زندگی متاهلی نه گفتم و پیشمان هم نیستم.
هفت سال تمام گردابی من را احاطه کرده بود که خودم کمترین نقش را در ورود به آن داشتم و بیشترین آسیب را هم دیدم. پسرم هم آسیب دید به خاطر این که مادر ضعیفی داشت. الان ما دو تا دوست خوب و صمیمی هستیم ولی در روزهای سخت گذشته سنگ زیرین آسیاب شدیم. از او میپرسم که اگر فرزندت دختر بود، اجازه میدادی که در سن و سال تو ازدواج کند؟ با غضب و قاطعیت میگوید: «هرگز»
«پدر و مادر من را از داشتن نوجوانی و جوانی محروم کردند، حقم بود که بزرگ شوم نه این که بزرگی مشکلات را در کودکی ببینم. یک شبه دهها سال پیر شدم. هر وقت که خواستم علت را بفهمم، گفتند که ما خواستیم آینده تو تامین باشد ولی من هیچ وقت آنها را درک نکردم.» چند «سحر» دیگر را در این شهر به شما نشان بدهم تا از وسعت فاجعه آگاه شویم؟ البته نیازی نیست حتما شما که این خطوط را میخوانید در نزدیکی خود امثال او را دیده اید.
صدرنشینی خراسان رضوی
ازدواج کودکان و «کودک همسری» بازی تلخی است که جامعه ما در قرن 21 را گرفتار خود کرده است. در شرایطی که حتی کشوری مثل عربستان حداقل سن قانونی را افزایش داده است، ما هنوز سن 13 سال را پذیرفته و از آن دفاع میکنیم!
در سال 1385 میزان ازدواج با دختران زیر 15سال ، 9 درصد بوده است. طبق آخرین آمار خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و خوزستان در رتبههای اول تا چهارم ازدواج کودکان قرار دارند.
به دو دلیل؛ یک تبعات آن برای کودکان که به عنوان یک آسیب تمام زندگی آنها را فرا میگیرد. دوم این که خیلیها هنوز سعی در توجیه کردن «کودک همسری» به انواع مختلف دارند و آن را به عنوان یک آسیب نمیشناسند، این دردی است که همچنان صدای آن شنیده میشود.
انگیزههای مالی و تامین نیازهای جنسی
به اعتقاد کارشناسان معمولا ازدواج کودکان در جامعه بیشتر بین دو گروه اجتماعی اتفاق میافتد که این دو گروه به نوعی با یکدیگر پیوند دارند. گروه اول افرادی هستند که از توان مالی مناسب برخوردار نیستند و اغلب خانوادههای پرجمعیتی هستند که
دغدغه تامین مالی کودکان خود را دارند. دسته دوم کسانی هستند که از صعف فرهنگی رنج میبرند. کسانی که بعد از 7سالگی کودک را به دوران بزرگسالی پرتاب میکنند. آنها اساس ازدواج را در تامین نیاز جنسی میدانند و معتقدند که با ازدواج زود هنگام فرزندشان از انحرافها در امان میماند و همسرش میتواند او را همان طور که میخواهد تربیت و کنترل کند.
مقابله با کودک همسری، رای نیاورد
چندی پیش خبری منتشر شد در رسانهها مبنی بر این که فورتی طرح مقابله با کودک همسری در کمیسیون قضائی مجلس رد شده است. آب سردی که بر تن رنجور فعالین اجتماعی ریخته شد. سالها تلاش برای ایجاد ممنوعیت قضائی در اولین ایستگاه بهارستان متوقف شد.
در گفتوگویی با جلیل رحیمی جهان ابادی نماینده تربت جام، تایباد و خواف مجلس شورای اسلامی که عضو کمیسیون حقوقی و قضائی نیز هست از او درباره جزئیات این اتفاق پرسیدم که در ادامه میخوانید.
نماینده تربت جام،تایباد و خواف در مجلس شورای اسلامی گفت: متاسفانه به دلیل گزارشاتی که مرکز پژوهشهای مجلس در اختیار نمایندگان قرارداد و با توجه به رایزنیها در کمیسیون قضایی برگرفته از اساتید دانشگاه الزهرا و نهادهای فرهنگی، علیرغم تلاشهایی که صورت گرفته بود، قانون منع کودک همسری تصویب نشد.
به گزارش «صبح امروز»، جلیل رحیمی جهان آبادی افزود: مرکز پژوهشهای مجلس با ارائه گزارشهای غیر کارشناسی و خلاف واقعیت با تصویب این طرح مخالفت کرد.
نقض آشکار حقوق کودکان
وی تاکید کرد: مخالفین این قانون، با مطرح نمودن نکاتی اعم از عدم فروپاشی و استحکام بنیان خانوادهها و عدم فشارهای روحی و روانی و افزایش جمعیت، نمایندگان را تحت تاثیر قراردادند و نتوانستیم رای اکثر نمایندگان را بدست آوریم. اگرچه رد طرح باید در صحن مجلس رای بیاورد. طرح جدیدی در زمینه کودک همسری در دستور کار قرارگرفته که امیدوارم تصویب شود.
وی تصریح کرد: پدیده کودک همسری معضلی است که به جامعه آسیب میزند و نقض آشکار حقوق کودکان است و در بسیاری از مناطق کمتر توسعه یافته که فقر شدید فرهنگی حاکم است بسیاری از آمارها حاکی از فروپاشی و آسیب کانون خانواده شده و افراد کم سن و سال در شرایط بسیار نابرابر ازدواج قرارگرفتهاند.
انسیه علویون