ورشو مقصد یک شوی ضد ایرانی

وزارت خارجه آمریکا قصد دارد ماه آینده اجلاسی بین‌المللی درباره خاورمیانه و با محوریت ایران برگزار کند. این خبر را مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، در مصاحبه روز جمعه 11 ژانویه با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز این کشور اعلام کرد. وزیر خارجه آمریکا با اعلام اینکه این اجلاس با حضور نمایندگانی از کشور‌های مختلف خاورمیانه، آسیا، اروپا و آفریقا طی روز‌های 13 و 14 فوریه (24 و 25 بهمن) در لهستان برگزار می‌شود، افزود تمرکز گفتگو‌ها بر ثبات خاورمیانه، صلح، آزادی و امنیت در منطقه خواهد بود و طی آن اطمینان حاصل می‌شود تا ایران صاحب‌نفوذی بی‌ثبات گر نباشد.

واکنش مقامات سیاسی و امنیتی ایران به برگزاری اجلاس لهستان 

مقامات سیاسی، امنیتی ایران به تلاش آمریکا برای راه‌اندازی نمایش جدید ضدایرانی در «ورشو» واکنش نشان داده و از دولت لهستان بابت میزبانی این نشست انتقاد و به شدت آن را محکوم کردند.

امیر دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در واکنش به بیانیه آمریکا و لهستان درباره برگزاری اجلاسی ضد ایرانی در ماه آینده میلادی، گفت: آدمی که می گوید تحریم با حداکثر فشار، وقتی به سمینار و کنگره می رسد مفهومش این است که قافیه را باخته است.

وی افزود: تبدیل «تحریم با حداکثر فشار» به «سمینار و کنگره» به معنای باختن قافیه است.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به طرح آمریکا برای برگزاری اجلاسی علیه ایران در ورشوی لهستان، در صفحه توئیتر خود نوشت: این لکه ننگ از دامان دولت لهستان پاک شدنی نیست.

وی ادامه داد: در شرایطی که ایران جان لهستانی‌ها را در جنگ جهانی دوم نجات داد، این کشور هم‌اکنون میزبانی سیرک مذبوحانه ضد ایرانی را بر عهده گرفته است.

وی افزود: به میزبان و شرکت‌کنندگان در این کنفرانس ضدایرانی یادآوری می‌کنم؛ آن‌هایی که در نمایش قبلی آمریکا علیه ایران شرکت کردند، یا الان مرده‌اند، یا روسیاه و منزوی‌اند. ایران اما قوی‌تر از همیشه است.

عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان نیز در صفحه توئیتر خود با کنایه به میزبانی لهستان برای نشست ضد ایرانی نوشت: 1892 لهستانی از 1942 تاکنون در قبرستان لهستانی‌ها درقلب تهران آرمیده‌اند.

وی افزود: بیش از یکصد هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه‌های کار اجباری استالین از راه ایران بازگشتند.

عراقچی اضافه کرد: قبرستان‌ها در ایران بعداز 30 سال قابل جایگزینی هستند اما مردم تهران 77 سال است که احترام میهمانان خودرا نگاه داشته‌اند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم برگزاری اجلاس ضد ایرانی در لهستان را جنگی روانی دانست که می‌تواند به عرصه شکست آمریکایی‌ها تبدیل شود.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در واکنش به اظهارات اخیر وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر برگزاری اجلاس ضد ایرانی در لهستان گفت: برگزاری اجلاس ضد ایرانی در لهستان اقدام انفعالی آمریکاست. پمپئو وزیر خارجه آمریکا افسر ارشد اطلاعاتی است که وظیفه‌اش پوشاندن شکست‌های آمریکا در حوزه عملی در قالب یک سری جنگ‌های روانی است که این سیاست را در قبال جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است.

هدف از اجلاس لهستان چیست؟

آمریکایی‌ها فکر می‌کردند با خروج از برجام و اعمال تحریم‌های تازه شرایط در ایران به سرعت تغییر کند. همزمان با تحریم‌ها تورم بالایی در ایران به وجود آمد، اعتراض‌های دی ماه سال گذشته نیز باعث شده بود تا آمریکا تصور کند با شروع بحران اقتصادی ناشی از تحریم ها  اعتراضات ادامه خواهد یافت و ایران نمی‌تواند بحران اقتصادی را کنترل نماید و همین موضوع باعث می‌شود ایران پای میز مذاکره با ترامپ بنشیند و آن‌ها خواسته هایشان را تحمیل می‌کنند. اما این وضعیت به وجود نیامد. ایران توانست اوضاع را نسبتا کنترل کند. اعتراضات فروکش کرد و دولت هم توانست تا اندازه‌ای وضعیت ارزی را مهار کند.

از طرف دیگر آمریکا به دنبال تشکیل ناتو عربی بود. نهادی نظامی که قرار بود تعدادی از کشور‌های عربی عضو آن شوند و به تدریج جایگزین شورای همکاری خلیج فارس شود. این پروژه آنچنان که باید مورد استقبال کشور‌های عربی قرار نگرفت. نهایتا آمریکا به این نتیجه رسید که نیرو‌های خود را از سوریه خارج کند. متحدین منطقه ای آمریکا بعد از این تصمیم ناگهانی ترامپ تصور می کنند که این اتفاق باعث تضعیف آن‌ها خواهد شد. رژیم صهیونیستی و کشور‌های عربستان و مصر بیشترین احساس خطر را از خروج نیرو‌هایی آمریکایی از سوریه دارند. اما ترامپ تاکید دارد که باید آن‌ها از سوریه خارج شوند. او توانست با وجود اختلاف نظر‌های داخلی نظر خود را به کرسی بنشاند. آمریکا به دنبال این است که مسئله ایران را به خاطر اختلافاتی که با اروپا دارد،  تبدیل به یک مسئله بین المللی کند. در این میان به دنبال برجسته کردن شکاف میان کشور‌های شرق اروپا با کشور‌های غرب اروپا است. لهستان به خاطر احساس خطر از روسیه، برای نزدیکی به آمریکا دچار افراط شدیدی شده است. در کنار لهستان برخی دیگر از کشور‌های اروپای شرق همچون کشور‌های حوزه بالتیک و مجارستان می گویند که منافع امنیتی خودشان را چه در رابطه با روسیه و چه در رابطه با مهاجرین قربانی دعوای آمریکا و ایران نمی کنند. در مقابل کشور‌های قدرتمند اروپا همچون فرانسه، آلمان و انگلیس به دنبال حفظ برجام هستند، هر چند که نمی‌خواهند چیز خاصی به ایران بدهند؛ لذا لهستان پیش قرآول همکاری با آمریکا برای هر اقدام بین المللی علیه ایران شده است. آمریکا هم از سویی بدش نمی‌آید که وارد اختلافات اروپا شود. به ویژه آنکه دولت ترامپ به دنبال فروپاشی اتحادیه اروپاست. به این ترتیب می‌توان اینگونه تحلیل کرد که لهستان به این دلیل برای این نشست ضد ایرانی انتخاب شده که به شکاف در اتحادیه اروپا دامن زده شود. با این شکاف ممکن است سازوکار مالی که اروپا وعده برقراری آن را در برجام داده است، شکل نگیرد.

اما در خصوص اینکه آیا آمریکا می‌تواند اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کند باید گفت که ما نمی‌توانیم دقیقا بگوییم که این اجماع شکل نمی‌گیرد و یا شکست می‌خورد. طبیعتا برخی کشور‌های اروپای شرقی با آمریکا همراهی می‌کنند. کشور‌های بالتیک به خاطر روسیه با آمریکا هماهنگ هستند. لهستان و برخی کشور‌های حوزه بالکان با ترامپ همراهند. ممکن است بعضی کشور‌های اروپای غربی همچون دانمارک و هلند هم به این طیف اضافه شوند. در واقع آمریکا تمام تلاش خود را خواهد کرد تا شکافی در اروپا علیه ایران ایجاد کند.

در خاورمیانه مصر، اردن، عربستان، امارات، بحرین، کویت و… آمریکا را همراهی می‌کنند. در آفریقا هم بده بستان وجود دارد. بسیاری از کشور‌های آفریقایی کمک دریافت می‌کنند. مثلا سودان برای دریافت کمک مالی به ائتلاف علیه مردم یمن پیوست و حالا هم 15 هزار سرباز سودانی در جنگ یمن حضور دارند. با وجود اینکه می‌توان پیش بینی کرد تعداد زیادی از کشور‌ها به نشست لهستان بپیوندند، اما به نظر نمی‌رسد این اجلاس کارایی زیادی داشته باشد. نکته مهمی که وجود دارد این است که این اجماع ضد ایرانی می‌تواند از نظر سیاسی انزوای آمریکا پس از خروج از برجام را بشکند. به ویژه اینکه در هفته‌های اخیر اتحادیه اروپا در رابطه با سازوکار مالی، کند حرکت می‌کند و هم اینکه دچار اختلافات درونی شده و نهایتا فدریکا موگرینی به زودی پست خود را تحویل خواهد داد.

ولی در خصوص موضع اتحادیه اروپا درباره نشست لهستان باید گفت که اتحادیه اروپا طبیعتا سردرگم است. آمریکا حالت تهاجمی گرفته است. ایران هم باید به لحاظ دیپلماتیک فعالتر شود و با بروکسل و کشور‌های قوی‌تر اروپایی مذاکره کند و هشدار دهد که اگر این روند ادامه یابد ایران نمی‌تواند تا آخر تحمل کند.

علی روغنگران