گردش 8 هزار میلیارد سرمایه در گردشگری
توسعه اقتصادی بر پایه گردشگری مهمترین رویکردی است که می تواند شاخص هایی مانند توزیع متوازن ثروت و امکانات و تمرکز زدایی از مرکز استان را محقق کند، سیاست هایی که اگر چه به گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی طی یک سال اخیر دنبال شده و می شود . از طرفی اکنون با انتخاب استاندار خراسان رضوی فرصتی پیش روی این استان قرار گرفته است، فردی که پیش از به واسطه تلاش و کوشش در عرصه گردشگری به عنوان استاندار برتر انتخاب شود، سکانداری استانداری خراسان رضوی را برعهد گرفته است و می توان به توسعه استان بر مدار گردشگری امیدوار بود.
اگر چه طی چند سال اخیر به واسطه رکود حاکم بر بازارهای اقتصادی برخی بازارها نیز دچار رکود بوده است و سرمایه گذاری ها با چالش مواجه بوده است اما خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد شرایطی متفاوت داشته است به گونه ای که براساس آمارها در حوزه تاسیسات گردشگری حدود 290 پروژه در حال ایجاد است.
لزوم تمرکز زدایی
به گفته معاون سرمایه گذاری و تامین منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی درحال حاضر استان، دارای 2227 تأسیسات گردشگری بوده که بیش از ۹۰ درصد این تأسیسات در شهر مشهد متمرکز هستند که نشانگر تمرکزگرایی صرف است. البته توجه به این نکته مشهد دارای فرصت گردشگری خاص «حرم امام رضا(ع) » اهمیت جندانی در جذب این سرمایه‌‌ها دارد. بنابراین حرم امام رضا(ع) ، جاذبه اصلی گردشگری است که ماهیت بین‌المللی دارد.
احمد دیناری افزود: رویکرد سازمان میراث فرهنگی استان، تمرکززدایی سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری تا بخشی از این سرمایه‌‌ها به شهرستان‌های دیگر چون نیشابور، سبزوار، تربت‌جام و تربتحیدیریه تزریق شود؛ چراکه قابلیت این شهرستان‌ها در حوزه گردشگری بالاست.
وی با بیان اینکه «۲۵ نوع تأسیسات گردشگری و حدود ۲۰۰۰ واحد گردشگری در مشهد وجود دارد» تصریح کرد: وجود این میزان از تأسیسات و واحدهای گردشگری در مشهد هم مثبت و هم منفی است. از آنجا که این تعداد از واحدهای گردشگری در مشهد، شهر را شاخص می‌کند؛ چراکه نیمی از واحدهای اقامتی ایران و ۵۰ درصد از هتل‌آپارتمان‌های کشور در مشهد است. بعد از مشهد، اردبیل و تهران در جایگاه دوم و سوم هستند.
رساندن زیان به سرمایه‌گذار بخش خصوصی
دیناری اظهار کرد: از سویی دیگر تمرکز این حجم از تأسیسات گردشگری در مشهد منفی است؛ چراکه سرمایه‌گذاران تنها تلاش کردند، واحد اقامتی در شهر بسازند. این درحالیست که بایستی برای اقامت گردشگران برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود. متأسفانه به‌واسطه عدم‌هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی و جزیره‌ای عمل کردن تعدادی از این دستگاه‌های مرتبط با زائر و زیارت منجر می‌شود که برخی از آن‌ها به‌صورت مستقل با زمین و پروانه‌های ساخت رایگان در این حوزه ورود پیدا می‌کنند. این اتفاق منجر به زیان‌رسی بخش خصوصی می‌شود.
عدم واگذاری زائرسراهای دولتی و فعالیت واحدهای غیرمجاز ا
معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی یادآورشد: : اداره کل میراث فرهنگی استان برای ایجاد تأسیسات گردشگری به‌صورت ماهیانه تنها پنج پروانه ساخت برای بخش خصوصی صادر می‌کند. درواقع از مشکلات ما عدم‌واگذاری زائرسراهای دولتی بوده، همچنین تعدادی از واحدهای گردشگری به‌صورت غیرمجاز در پیرامون حرم، کار می‌کنند که متولی این واحدها، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیست، بلکه دستگاه‌های دیگر است. درواقع زمانی که برخی از این دستگاه‌های اجرایی عملکردی این‌گونه داشته باشند، نقشه راهی در سرمایه‌گذاری حوزه گردشگری وجود نخواهد داشت.
290 پروژه تاسیسات گردشگری با 8 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری و گرایش به سرمایه گذاری در شهرستان ها
دیناری گفت: بیش از 290 پروژه درحال ساخت حوزه گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری بیش از ۸ هزار میلیارد تومان بوده، که بدون احتساب زمین و نرخ تورم است که منجر به ایجاد بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ شغل در استان خواهد شد. براساس پیش‌بینی‌ها 290 پروژه گردشگری تا سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید. نکته قابل توجه این است که ۷۵ درصد پروژه‌ها در شهر مشهد است. همین امر نشانگر این است که سرمایه‌گذاران آرام‌آرام به سمت سرمایه‌گذاری در شهرستان‌ها گرایش پیدا کردند.
توزیع متوازن سرمایه گذاری در استان
معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی تصریح کرد: با برنامه‌ریزی‌های مناسب دولت، میزان سرمایه‌گذاری در شهرستان‌ها و روستاها افزایش یافته که نشانگر رقم خوردن اتفاقات خوبی است؛ چراکه منجر به جلوگیری از مهاجرت‌های معکوس می‌شود و توزیع متوازن سرمایه‌گذاری در استان را به‌همراه خواهد داشت. تلاش بر این است تا این خلأها برطرف شود. در حال حاضر ۳۵ هزار نفر به‌صورت مستقیم در حوزه تأسیسات گردشگری فعالیت می‌کنند و ۹۰ هزار نفر نیز به شکلی غیرمستقیم در این حوزه فعالند.
وی با اشاره به فعالیت‌های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان افزود: اعتباری که اداره کل میراث فرهنگی برای سرمایه‌گذاری در حوزه اشتغال روستایی درنظر گرفته ۱۴ میلیارد تومان است که بیشتر آن در حوزه اقامتگاههای بوم‌گردی هزینه شده است، تسهیلات در این زمینه در شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر ۶ درصد و روستاهایی که در مناطق مرزی هستند ۴ درصد است. تاکنون ۱۰میلیارد ۵۰۰ میلیون تومان از این اعتبارات پرداخت شده که منجر به ایجاد شغل شده است. تا پایان سال جاری ۱۰۰ درصد تعهد میراث گردشگری یعنی پرداخت ۱۴ میلیارد تومان عملی خواهد شد.
حمایت از سرمایه گذرای با اعطای تسهیلات با سود 4 درصدی
وی گفت: در حوزه سرمایه‌گذاری گردشگری تسهیلاتی برای بخش خصوصی درنظر گرفته شده است، ازآنجا که سازمان میراث با بانک‌ها توافقاتی دارد برای پروژه‌های کلانی که دارای ۲۰ درصد توسعه فیزیکی باشند، تسهیلات چهار درصدی ارائه می‌دهد. همچنین در قالب سامانه بهین‌یاب، به سرمایه‌گذاران یارانه پرداخت می‌شود. از سویی دیگر یکسری کمک‌های فنی و اعتباری ارائه می‌شود که سهم آن ۱۵ میلیارد تومان به‌صورت تخصیصی و یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان پرداختی است.
تغییر در نوع سرمایه گذاری ها ناشی از تغییر شرایط بازار
دیناری با بیان اینکه «بیشترین سرمایه‌گذاری گردشگری در مشهد در حوزه واحدهای اقامتی بوده، اما در شهرستان‌ها بیشتر در زمینه تأسیسات که جنبه ماهیت گردشگری دارند چون مجتمع‌های گردشگری، سفره‌خانه‌های سنتی و اقامتگاههای بوم‌گردی در مشهد و پیرامون آن است» بیان کرد: امروز درخواست برای سرمایه‌گذاری بیشتر شده است. برای نمونه در چند سال اخیر هتل‌آپارتمان‌دارهای مشهدی به‌دلیل افزایش قیمت‌ها و تغییر نوع گردشگران عرب که وارد مشهد می‌شوند درخواست تغییر به هتل دارند تا بتوانند تعداد اتاق‌های خود را افزایش داده و هزینه‌ها را کنترل کنند. درواقع تغییر شرایط بازار منجر به تغییر نوع سرمایه‌گذاری‌ها خواهد بود.
معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به بحث تم‌پارک‌ها ادامه داد: تم‌پارک‌ها از موضوعات بسیار اساسی در زمینه گردشگری هستند که متأسفانه تنها در پارک مینیاتوری مشهد ایجاد شده است، این درحالیست که یکی از اصول جهانی ایجاد تم‌پارک‌ها، ساخت آن‌ها در خارج از شهر است.
سند آمایش ملاک عمل باشد
هم چنین معاون دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری خراسان رضوی برضرورت سرمایه گذاری در راستای سند آمایش تاکید کرد و گفت: اگر سند آمایش درست نیست تصیحش کنیم و اگر درست است که به آن عمل کنیم و اگر دستگاه اجرایی زیر بار نمی‌رود و مشکل از قانون است قانون را باید تصحیح کنیم.
مرتضی اشرفی افزود: بخش خصوصی از بخش دولتی نیز دولتی‌تر فکر می‌کند در جلسه‌ای که با هتل‌داران برگزار شد در خصوص قبض آب، آب به طور عادی ۳۳۰۰تومان یارانه به آن تعلق می‌گیرد که بخاطر افزایش ۱الی۲میلیونی انتظار دارند دولت این هزینه‌ها را به حالت اول برگرداند یا مالیات و بیمه را کاهش دهیم.
اشرفی ادامه داد: اقتصاد ایران، اقتصاد یارانه‌ای است و مبتنی بر نفت است، گردشگران با انتخاب هتل آن‌ها جذب می‌شوند که باید دلار وارد کنند و منفعتی برای استان داشته باشند.
سرمایه گذاری در حوزه گردشگری استان در ۴۰ سال گذشته یکی از پیشروترین محورهای جذب گردشگر، ایجاد درآمد پایدار شهری و منطقه ای و اشتغال پایدار در خراسان رضوی بوده است ، به نظر شرایط اقتصادی و اجتماعی چه در داخل کشور و چه در عرصه بین المللی به گونه ای است که سرمایه گذاری در گردشگری آینده دار ترین سرمایه گذاری به شمار می رود، خراسان رضوی که قطب گردشگری مذهبی کشوراست با داشتن زیرساخت های مناسب در حوزه های اقامت می تواند در جذب سرمایه گذاری در حوزه گردشگری نیز پیشتاز باشد.