کشاورزی متراکم
امروزه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی با چالش‌های جدی مواجه است که از این دست می‌توان به کاهش منابع آبی، خرد شدن اراضی و همچنین کاهش منابع مالی و سرمایه مورد نیاز اشخاص جهت ایجاد و یا توسعه فعالیت‌های اقتصادی در حوزه کشاورزی نام برد.
ازآنجا که بخش کشاورزی سهم عمده‌ای از اشتغال کشور و استان را تشکیل می‌دهد و در تولید ناخالص تاثیر به سزایی می‌تواند داشته باشد و از سویی تامین کننده غذای جمعیت کشور وحتی ارزآوری از طریق صادرات محصول و یا فرآورده‌های بخش کشاورزی بعنوان بخشی از صادرات غیر نفتی است لذا طراحی شیوه‌های نوین کسب و کار در بخش کشاورزی آنهم به شکل متراکم و در فضاهای کوچک موجود که بتواند با شرایط و تنگناهای موجود سازگاری داشته، از سویی میزان بهره وری را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد، نیاز به سرمایه گذاری زیادی نداشته و سود آوری بالایی را برای تولید کنندگان تضمین نماید، شاید یکی از بهترین راهکارها جهت حفظ تولید و اشتغال و جذابیت برای سرمایه گذاری‌های جدید در این بخش باشد. قطعا در این روش، استفاده از امکانات و ظرفیت‌های موجود و بلا استفاده و یا غیر اقتصادی فعال یا نیمه فعال که در مناطق روستایی به وفور دیده می‌شود، نکته اصلی و اساسی است که باید مدنظر مشاورین و تسهیل گران باشد.
در این مسیر، راهنمایی، مشاوره صحیح و توصیه‌های فنی و علمی مبتنی بر نیازهای بازار توسط متخصصین زبده و با تجربه می‌تواند ضریب موفقیت را افزایش داده و ریسک‌های احتمالی را کاهش دهد.در همین راستا سیستم پرورش همزمان ماهی و تولید و پرورش گیاه در یک محیط و در فضاهای کوچک (خانگی)، متوسط، و صنعتی تحت عنوان آکواپونیک یکی از راهکارهای تولید مبتنی بر دانش و افزایش ضریب بهره وری می‌باشد که باید در جهت ترویج و توسعه آن در کشور تلاش نمود. قطعا توسعه چنین شیوه‌هایی در فضاهای کوچک می‌تواند علاوه بر اشتغال زایی مناسب در بخش روستایی و حتی حاشیه شهرها، موجب رفع وابستگی و خودکفایی در تولید گوشت سفید (آبزیان) و محصولات کشاورزی بویژه تولید خارج از فصل شده و حتی با افزایش میزان تولید و صادرات محصولات تولیدی موجبات ارزآوری به کشور شویم و از همه مهم‌تر از امکانات بسیار محدود و فضاهای بلا استفاده و یا ناکارآمدبهره برداری اقتصادی داشته باشیم. امید است با همکاری و همراهی مسئولین و همت و تلاش مردم بویژه جوانان و برگشت به روستاها بعنوان بهترین بستر تولید ثروت موجبات رشد و توسعه اقتصادی در کشور را فراهم سازیم.
محمد مشعوف