شاخ غول ترس از آزمایش ایدز را بشکنید
روز گذشته نشست خبری به مناسبت هفته اطلاع‌رسانی بیماری ایدز در مرکز بهداشت خراسان رضوی با حضور جمعی از مسئولین دانشگاه علوم پزشکی و کارشناسان این حوزه برگزار شد.
امین بجدی در ابتدای این نشست گفت: نحوه انتقال این بیماری در حال تغییر است و عمده بیمارها از طریق انتقال جنسی مبتلا شده‌اند. این الگوی انتنقال برای جوانان نگران‌کننده است و لازم است اقداماتی جهت پیشگیری و اطلاع‌رسانی در زمینه به این قشر انجام شود.
وی با اشاره به تحولات بی‌نظیر از جهت یافتن راهی برای درمان این بیماری افزود: در گذشته داروها محدود و پرعارضه بود. باید اجازه می‌داد زمان بگذرد و بیماری پیشرفت کند و آن وقت راه‌های درمانی را شروع می‌کردیم. اما در حال حاضر دو یا سه سال است که داروهای جدیدی وجود دارد که اکثرا در کشور ما در دسترس بوده و به وسیله آن تمام بیماران را درمان می‌کنیم، یعنی به محض تشخیص، مراحل درمانی برای بیمار آغاز می‌شود.
بجدی با اشاره به اینکه ایدز قابل کنترل است اما قابل ریشه‌کنی نیست، تصریح کرد: این بیماری را نمی‌توانیم همچون هپاتیت ب ریشه‌کن کنیم اما باید طولانی‌مدت دارو مصرف کند. این بیماری به شدت قابل کنترل است. امتیاز درمان این است که آن را جزو پیشگیری مطرح می‌کنند. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ موارد جدید و مرگ و میر کمتر شده و هر چه دسترسی به درمان‌ها بیشتر شده، سیر نزولی پیدا کرده است.
وی با بیان این نکته که باید اول فرد، شناسایی شود تا درمان صورت گیرد، عنوان کرد: درمان برای تمام بیماران در دسترس است اما باید بیمار را بشناسیم تا برای درمان حضور پیدا کند، یعنی فردی که بداند، HIV دارد، کیفیت زندگی او بهتر می‌شود، زودتر برای درمان مراجعه می‌کند، از پیشرفت، عوارض بیماری و مرگ و میر جلوگیری می‌کند و خطر انتقال به اطرافیان را کاهش می‌دهد اما شرطش این است که افراد تست دهند تا بیماری را بشناسند.
بجدی بیان کرد: WHO شعاری دارد که شامل سه 90 درصد است، یعنی ۹۰ درصد بیماران شناسایی شوند، ۹۰ درصد تحت درمان قرار بگیرند و ۹۰ درصد درمان موثر باشد. در حال حاضر در دنیا حدود 70 درصد بیماران شناسایی شدند اما آمار کشور ما بیان می‌کند که ۵۰ تا ۵۵ درصد شناسایی شده‌اند و ما از حدود 67 هزار تخمین، 37 هزار نفر را می‌شناسیم. ۶۰ درصد بیماران در دنیا دارو دریافت می‌کنند و در کشور حدود۴۰ تا 50 درصد و در مشهد ۴۰ درصد تحت درمان دارویی قرار می‌گیرند.
وی بیان کرد: گروه پرخطر مهم ما زنان باردار هستند که بهتر است آزمایش دهند، زیرا اگر از وجود بیماری اطلاع پیدا کنند، اقدامات پیشگیری و درمان، ریسک انتقال را پایین می‌آورد. ۲۵ تا ۳۰ درصد فرزندان مادرانی که HIV مثبت هستند نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیشترین ریسک در طی زایمان است، بنابراین در طول بارداری به مادر دارو می‌دهند و بعد از زایمان به بچه نیز دارو داده می‌شود، در نهایت بعد از چند هفته از تولد نوزاد از او تست می‌گیرند.
بجدی اضافه کرد: آمار نشان می‌دهد که مادران بارداری که می‌دانستیم بیمار بودند و در طول بارداری درمان دریافت کردند، 93 تا 97 درصد بچه‌های آن‌ها مبتلا به بیماری نشدند. تمام زنان باردار را باید تشویق کرد تا تست بدهند به خصوص افرادی که رفتارهای پرخطر داشتند.
وی با اشاره به اینکه اطلاع‌رسانی در شرایطی که الگوی انتقال به سمت انتقال جنسی رفته، بسیار مهم است، تصریح کرد: با وجود اینکه درمان پیشرفت کرده اما پیشگیری باید به سمت پیشگیری از انتقال جنسی برود. الگوی انتقال در حال حرکت به سمت الگوی جنسی بوده و در چند سال اخیر نیز رشد قابل توجهی داشته است. در جهان موارد جدید و مرگ و میر به دلیل این درمان‌ها کاهش پیدا کرده است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اجباری کردن تست ایدز پیش از ازدواج، گفت: از نظر پزشکی هیچ آزمایش اجباری وجود ندارد. انجام اجباری تست کمک زیادی نمی‌کند. در کشورهای دیگر انجام تست در ازدواج اجباری نیست اما برای مهاجرت و در زندان‌ها اجباری است. بسیار مناسب است که زوجین با آگاهی تست اجباری ایدز را انجام دهند.
مهم‌ترین مانع تهمت‌های نارواست
کارشناس مسئول پیشگیری از ایدز و هپاتیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مهم‌ترین مسئله‌ای که وجود دارد، مسئله انگ است که اگر این تهمت‌های ناروا را کاهش ندهیم، نمی‌توانیم بیماری را کنترل کنیم.
علی حسین‌پور امروز در ادامه این نشست افزود: از زمانی که من در خصوص HIV کار می‌کنم، مهم‌ترین مسئله‌ای که برای ما وجود داشته و هنوز هم وجود دارد، مسئله انگ است. اگر انگ را کاهش ندهیم، نمی‌توانیم بیماری را کنترل کنیم که در سال‌های اخیر روی این موضوع بسیار کار شده است.
وی افرود: در این قضیه رسانه بسیار مهم بوده و هدف همه ما یکی است که می‌خواهیم این مسئله را کنترل کنیم. ما در کشور خود برای کنترل ایدز محدودیت‌های زیادی داریم و نمی‌توانیم آموزش‌های انتقال جنسی را به راحتی منتقل کنیم، در نتیجه واژهشناسی به ما کمک می‌کند تا مردم را به طرف آموزش‌ها بکشانیم.
حسین‌پور بیان کرد: بسیار مهم است که واژههایی چون ویروس ایدز، آلوده به ایدز، ایدزی، آزمایش ایدز، قربانی ایدز، بیمار ایدز، خطر ایدز، گروه‌های پرخطر یا فرد پرخطر، روسپی و بدکاره، مصرف‌کننده وریدی و مبارزه علیه ایدز را به کار نبریم، زیرا تاثیرات منفی برای کنترل ایدز دارد. زمانی که در مورد بیماری صحبت می‌کنیم، اگر با ادبیاتی صحبت یا نوشته شود که احساس کنند از بقیه جدا هستند، برای دریافت خدمات مراجعه نمی‌کنند. این مهم‌ترین کار است.
کارشناس مسئول پیشگیری از ایدز و هپاتیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ما امسال پیشنهادی به وزارت بهداشت دادیم و کمپینی با عنوان” من هم آزمایش HIV می‌دهم” راه‌اندازی کردیم، عنوان کرد: این کمپین کشوری شد و به این شکل است که افراد با عکس دست‌جمعی یا تکی، برگه‌ای را جلوی خود می‌گیرند یا آزمایش انجام می‌دهند و بیان می‌کنند که “من هم آزمایش انجام دادم”. افراد معروفی در این کمپین شرکت کردند. در فاصله یک هفته نیز 4500 نفر عضو این کمپین شدند.
وی در خصوص برنامه‌های هفته اطلاع‌رسانی ایدز، تصریح کرد: پایگاه سیار اتوبوس روبان قرمز چند سال است که راه‌اندازی شده و امسال به مدت دو هفته با همکاری شهرداری مشهد دست ما است. این اتوبوس صبح در منطقه حاشیه شهر و بعدازظهر در مناطق بالاشهر حضور دارد. استقبال از این اتوبوس گسترده بود. ما تیمی داریم که همراه اتوبوس می‌روند و افراد را به انجام تست ترغیب می‌کنند.
صادقی بیان کرد: در برخی مناطق نیز پایگاه‌های ثابتی داریم، به طور مثال پایگاهی را در نمایشگاه بین‌المللی کتاب داشتیم. اکنون نیز در پروما، هایپرمی و برخی بازارهای مشهد این پایگاه‌ها حضور دارند. با شهرداری نیز جهت استفاده از بیلبورد تبلیغاتی هماهنگی شده که ۱۰۰ بنر و سه بیلبورد آماده و ۵ هزار پوستر چاپ شده که در تمام ادارات قرار داده می‌شود.
وی تصریح کرد: تست سریع در ۲۰ دقیقه آماده می‌شود که تست اولیه است و باید حداکثر سه ماه از راه ورود گذشته باشد. بسیاری از افراد از مثبت شدن آزمایش می‌ترسند که رسانه در اینجا نقش مهمی دارد و باید مردم را توجیه کند که با کمک داروها بیماری کنترل می‌شود و با خوردن دارو انتقال صورت نمی‌گیرد. اروپا و آمریکا این بیماری را کنترل کردند و دیگر انتقال صورت نمی‌گیرد.
مراجعه 281 مبتلا به ایدز در یک سال اخیر
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: آمار مراجعه افراد مبتلا به ایدز در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۷۴۷ نفر است که در یک سال اخیر این آمار به ۲۸۱ نفر است.
محمدجعفر صادقی در ادامه نشست افزود: بیماری ایدز یکی از بیماری‌های مهم بوده که به نوعی معضل اجتماعی، اقتصادی و انسانی را نه تنها در سطح کشور بلکه در سطح دنیا رقم زده است.
صادقی افزود: در سال ۲۰۱۷ یک میلیون و ۸۰۰ هزار مورد جدید ابتلا وجود داشته که ۴۷ درصد مبتلایان از میان آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه یعنی معتادان تزریقی، زنان تن‌فروش، مردانی که با هم تماس جنسی داشتند و زندانیان بوده است. تقریبا ۷۵ درصد مبتلایان در دنیا از ابتلای خود آگاهی داشتند، یعنی حدود 35 میلیون مبتلا داریم که 21 میلیون و 700 هزار نفر تحت درمان هستند.
صادقی ادامه داد: در سال ۹۷ نیز افزایش ۸۱ درصدی را نسبت به سال 96 در سطح کشور داشتیم که به همان نسبت ۴۷ درصد در زنان باردار، 8 درصد در مصرف‌کنندگان مواد و 8 درصد در زندانیان بوده است. روند تشخیصی و انجام تستی ما بسیار خوب بوده اما متاسفانه روند شناسایی ما رشد کندی را داشته است که باید این بحث را در سطح کشور و استان پیگیری کنیم. درصد پرونده‌های فعال یک ساله ما در سطح کشور افزایش پیدا کرده و پوشش درمان از رشد ۸۶ درصدی برخوردار بوده است.
وی با بیان اینکه آنچه برای ما مهم بوده، بقای بعد از درمان است، عنوان کرد: افراد باید مراجعه کنند، خدمت را از ما خدمت دریافت کرده و از داروهایی که به شکل رایگان به آن‌ها داده می‌شود، استفاده کنند. این آمار در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۷۴۷ نفر است که از این تعداد ۱۵۷ نفر به استان‌های دیگر مهاجرت کرده، 226 نفر فوت کردند و 364 نفر واجد شرایط دریافت خدمت هستند. ۲۸۱ نفر در یک ساله اخیر به ما مراجعه کردند.
صادقی اضافه کرد: افراد باید آموزش داده شوند و اطلاع‌رسانی برای آن‌ها صورت گیرد که اگر برای این بیماری مراجعه کرده و داروی خود را مصرف کنند، به راحتی می‌توانند زندگی عادی و تماس‌های خود را داشته باشند که کیفیت و کمیت زندگی برای آن‌ها بهتر خواهد شد.
وی افزود: آمار الگوی انتقال در سال ۹۷، ۳۷ درصد اعتیاد تزریقی بوده، در حالی که آمار تجمعی ما از سال 65 تاکنون 67 درصد بوده، یعنی سال به سال اعتیاد تزریقی کاهش پیدا کرده و راه انتقال آمیزشی HIVافزایش یافته و در سال 97 به ۴۰ درصد رسیده و تشدید آن از سال ۹۴ شروع شده است. در حال حاضر این بیماری از طریق روابط جنسی رو به افزایش بوده که درصد راه‌های انتقال در زنان در سال 96، ۱۵ درصد اعتیاد تزریقی و 56 درصد روابط جنسی بوده و در انتقال جنسی، ۳۳ درصد از طریق همسر فرد پرخطر، ۲۷ درصد شوهر مبتلا و 40 درصد روابط جنسی غیر همسر بوده است.