بی‌اطلاعی و کمکی که ناخواسته به ایدز می‌شود!
بیش از 31 سال از مرگ مسعود نعیمی می‌گذرد؛ کودک هفت سالهای که به دلیل ابتلا به هموفیلی، برای ادامه حیاتش به دریافت فاکتور هشت وابسته بود اما فرآورده خونی فرانسوی آلوده به ویروس HIV، بجای زندگی، او را در سرازیری مرگی زودهنگام قرار داد، تا نخستین قربانی ایدز در ایران باشد.
درست است که پشت پرده این ماجرا با هزاران حرف نگفته و تلخ همراه است و هرگز به طور دقیق آمار مبتلایان به ایدز در اثر استفاده از فرآورده‌های خونی فرانسوی در آن سال‌ها اعلام نشد، اما به هر صورت، پای این ویروس عجیب و غریب به کشورمان باز شد و سال‌هاست که به سرعت بر تعداد قربانیان خود اضافه می‌کند.
چندی پیش، دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و دبیر علمی کنگره بین‌المللی ایدز ایران در مصاحبه‌ای به این موضوع تأکید کرده بود که تعداد مبتلایان به ایدز در ایران بیش از 66 هزار نفر تخمین زده می‌شوند، اما جالب است که از این تعداد تنها حدود 17 هزار نفر تحت درمان و مداوا قرار گرفته‌اند و بیش از یک سوم مبتلایان در کشورمان حتی از ورود ویروس به بدنشان هم بی‌اطلاع هستند.
این آمار نشان‌دهنده اهمیتی است که فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی در حوزه مبارزه با گسترش ایدز در کشورمان داراست؛ واقعیتی که نشان می‌دهد، با وجود پیشرفت روزافزون علم پزشکی، امروزه دیگر قدرت اصلی ویروس HIV بر عدم آگاهی مردم استوار است و با بالا بردن این آگاهی، می‌توان به راحتی پشتش را به خاک مالید و برخلاف مسعود که تنها 7 بهار از عمرش را با درد و رنج سپری کرد، سالهای سال با آرامش و سلامتی، به زندگی فردی و اجتماعی خود ادامه داد.
قطعا اولین گام برای مقابله با ایدز، تشخیص به موقع آن از طریق انجام تست‌های رایگانی است که در اختیار همه مردم قرار دارد؛ اما چه اندازه مردم از اهمیت این آزمایش و نحوه انجامش اطلاع دارد؟! البته که پاسخ به این سوال کار چندان دشواری نیست.
در همین راستا یکی از مراکز اثرگذار در بحث فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی به مردم در حوزه سلامت، بیمارستان‌ها هستند؛ حرکت بیمارستان چشم بینا در مشهد مقدس برای اجرای طرح رایگان تست ابتلا به ایدز و مشارکت با مراکز بهداشتی سطح شهر، ما را به آینده جامعه، بخصوص در شهر مشهد را در حوزه فرهنگ‌سازی و بسیج عمومی برای مقابله با ایدز امیدوارتر از قبل می‌سازد.
با تشخیص به موقع، همه چیز تحت کنترل است
آرمین گل‌افشانی، کارشناس ارشد پرستاری و سوپروایزر آموزشی بیمارستان چشم بینا در خصوص این بیماری گفت: ویروس HIV حامل بیماری ایدز است که پس از ورود به بدن باعث تهاجم به سلول‌های دفاعی بدن می‌شود و در نهایت ایمنی بدن را در برابر سایر بیماری‌ها کاهش می‌دهد. این پروسه از چند ماه تا چندین سال طول می‌کشد و با توجه به سطح زندگی افراد، امکان دارد حتی کوتاه‌تر هم باشد.
وی با اشاره به این نکته که از زمان ورود ویروس به بدن تا هنگامی که در آزمایشات خودش را نشان دهد، بین دو هفته تا شش ماه طول می‌کشد، افزود: این بیماری درمان قطعی ندارد اما درمان نگهدارنده دارد و اگر به موقع تشخیص داده شود و وارد مراحل پیشرفته بیماری نشده باشد، فرد می‌تواند با حفظ مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از انتقال ویروس به سایر افراد، به زندگی طبیعی فردی و اجتماعی خود ادامه دهد.
مشارکت بیمارستان‌ها در افزایش آگاهی مردم اثرگذار است
گل‌افشانی با اشاره به اهمیت اجرای این‌گونه طرح‌ها از سوی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، تصریح کرد: انجام تست رایگان مربوط به این بیماری در امکان مختلفی مانند بیمارستان‌ها، با وجود این که در مراکز بهداشتی سطح شهر هم به صورت کاملا رایگان انجام می‌شود، از این نظر قابل اهمیت بالایی است که خیلی از مراجعین یا حتی پرسنل بیمارستان و سایر اقشار جامعه اطلاع کاملی از روند این آزمایش و سطح انجام آن ندارند و این گونه برنامه‌ها می‌تواند نوعی اطلاع‌رسانی و حرکت در مسیر فرهنگ‌سازی برای فراگیر شدن استفاده از آزمایش HIV و مقابله درست با گسترش این بیماری باشد.
سوپروایزر آموزشی بیمارستان چشم بینا در این‌باره ادامه داد: علاوه بر این بیمارستان جزو مراکزی محسوب می‌شود که رفت و آمد در آن زیاد است و مراجعین زیادی دارد و از طرفی پرسنل و کادر درمان به دلیل ماهیت کارشان، امکان اینکه در مواجهات شغلی با ویروس در تماس باشند، وجود دارد که با این آزمایش در محل بیمارستان می‌توان احتمالات هرچند اندک در خصوص ابتلا به HIV را هم بررسی و در صورت لزوم در بهترین زمان به آن واکنش درست و دقیق نشان داد.
در بیست دقیقه از سلامت خود مطمئن شوید
مهدی سوختالو، کارشناس مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت شماره یک مشهد که در این طرح مشارکت داشت، با اعلام آمار فعلی مبتلایان به ایدز در ایران، گفت: سالیانه 2 هزار نفر به این تعداد افزوده می‌شود و به همین دلیل انجام آزمایش‌های شناسایی به موقع بسیار حائر اهمیت است.
وی در خصوص انواع آزمایش‌های تشخیصی این ویروس، اضافه کرد: ما الان چند نوع آزمایش برای شناسایی این ویروس در بدن انسان انجام می‌دهیم که مرحله اولیه آن تست سریع (رپید – Rapid) است که در همه مراکز بهداشت سراسر ایران به صورت کاملا رایگان انجام می‌شود و نتیجه آن پس از بیست دقیقه آماده مشاهده و ارائه به مراجعین است. کیت‌های آزمایش مربوطه به تعداد لازم در همه مراکز وجود دارد و با حفظ رعایت حریم شخصی افراد، بدون ثبت هیچ نام و نشانی از متقاضیان، این خدمت ارائه می‌شود.
تمامی خدمات مربوط به ایدز، برای عموم رایگان است
سوختالو در این باره تأکید کرد: در صورتی که نتیجه تست سریع برای یک فرد مثبت شد، ما هرگز به طور قطعی وی را مبتلا به ویروس معرفی نمی‌کنیم و برای اطمینان بیشتر انواع پیشرفته‌تر آزمایش‌ها باید روی فرد انجام شود که برای همین منظور فرد به مراکز آزمایشگاهی معرفی می‌شود و در سه نوبت مورد سنجش قرار می‌گیرد.
کارشناس مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت شماره یک مشهد با اشاره به گسترش راه‌های علمی مقابله با ایدز، ادامه داد: در حال حاضر تمامی آزمایش‌های تشخیصی این حوزه و همه داروهای مربوط به افراد مبتلا به ویروس HIV کاملا رایگان ارائه می‌شوند و مراکز مشاوره بیماری‌های عفونی در همه شهرها از جمله پایگاه شهید قدسی در سناباد مشهد مقدس، برای راهنمایی افراد در طی مسیر شناسایی ویروس، درمان و … فعال هستند.
مردم یا مشاهده مشارکت بیمارستان‌ها به اهمیت موضوع پی می‌برند
وی با تأکید بر این که پس از قرار گرفتن در موقعیت پر خطر، بهترین زمان انجام تست پس از گذشت سه ماه است که با توجه به دوره نهفتگی بیماری، بتوان نتیجه قابل اطمینانی را بدست آورد، تصریح کرد: طی سالهای اخیر با اطلاع‌رسانی‌ها و فرهنگ‌سازی‌های صورت گرفته، زشتی هولناک این بیماری در نگاه جامعه از بین رفته است و باید حرکت در این مسیر ادامه پیدا کند تا همه افراد جامعه، بخصوص آن‌هایی که در موقعیت پرخطری برای انتقال ویروس قرار گرفته‌اند، این آزمایش را انجام دهند؛ مردم باید بدانند که امروزه آنقدر راه‌های درمانی برای کنترل این ویروس در دسترس هست که در صورت شناسایی به موقع و آغاز درمان می‌توان زندگی طبیعی را ادامه داد.
کارشناس مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت شماره یک مشهد با تأکید بر اهمیت مشارکت مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در بحث تست رایگان ایدز، خاطر نشان کرد: انجام آزمایش در چنین مجموعه‌های بیمارستانی و اطلاع‌رسانی آن در جامعه می‌تواند نقش اثرگذاری در فرهنگ‌سازی ایفا کند؛ وقتی مردم مشارکت کادر و پرسنل درمان در انجام آزمایش را مشاهده می‌کنند، نسبت به اهمیت آن آگاه‌تر شده و برای مشارکت در آن ترغیب می‌شوند.
مصطفی قویدل