بالا و پایین یک اتفاق معمولی
بیستمین نمایشگاه کتاب مشهد با همه بدی و خوبی‌هایش تمام شد. از حضور میدانی و تقریبا تمام وقت مدیرکل جوان فرهنگ و ارشاد استان گرفته تا سرای اهل قلم و برنامه های کم مخاطب، کم محتوا و سردرگم آن که می‌توانست بهتر باشد. بنظر می‌رسد مدیر جوان ارشاد مشهد نیاز به تجربه‌های بیشتری دارد تا بتواند رویدادهایی در شان نام بزرگ کلانشهر مشهد اجرا کند.
نمایشگاه امسال اتفاق تازه یا ویژه‌ای نداشت و خالی از ابتکار و خلاقیت بود. تنها چیزی کمی به چشم بعضی ها آمد قسمت مربوط به نابینایان بود که زحمت آن را نهاد کتابخانه‌های استان کشیده بود.
از همه این‌ها که بگذریم از حال و هوای مردم نمی‌توان گذشت که چندصباحی در سرمای پاییزی آذرماه زحمت ترافیک و شلوغی را به جان خریدند و گرمای نمایشگاه شدند.
رونق بازار کتاب هم امسال بد نبود و در اوضاع فعلی برای ناشران و کتابفروش ها فرصت غنیمتی بود که به کسب و کارشان رنگ و رویی بدهند.
در ادامه نظرات مردم، غرفه داران و مسئولان را درباره نمایشگاه امسال می‌خوانید.
نمایشگاه کتاب، بازاری شده‌است
جوان بود و از سرو وضعش می‌آمد که دانشجو باشد اگرچه این روزها همه دانشجو هستند. کتاب درسی موردنیازش را پیدا نکرده بود و معتقد بود جای کتاب‌های علمی و دانشجویی در این دوره خالی بوده و بیشتر کتاب‌هایی در معرض فروش قرار گرفت که خوب فروش می‌روند.
خودنمایی کتاب‌های موفقیت
نفر بعدی هم یک جوان دانشجو بود که امسال را کم رونق تر از سال پیش می‌دید و انتقادش هم به عدم حضور برخی از رسانه‌های مشهدی در بخش رسانه‌ها بود. البته معتقد بود کتاب‌های آموزشی کم رنگ شده‌اند و در عوض تا دلت بخواهد کتاب‌های موفقیت خودنمایی می‌کنند.
از کار خوب ارشاد استان تا ضعف در غرفه‌بندی
مدیر غرفه نشر چشمه که از ناشران صاحب نام کشور است اعتقاد داشت کیفیت نمایشگاه امسال به لطف مدیران فرهنگ و ارشاد استان و نمایشگاه بین‌المللی از کیفیت بالایی نسبت به سال‌های پیش برخوردار بود.
به اذعان او نشر چشمه به دلیل کیفیت پایین در سال‌های گذشته شرکت نمی‌کرد اما امسال حضور داشتند. غفاری گفت: خداراشکر با استقبال خوبی نیز مواجه شدیم. مردم مشهد مردم کتابخوانی هستند و امسال تبلیغات بسیار خوبی نیز انجام شد.
مدیر مسئول انتشارات اوج سخن نیز معتقد است از نمایشگاه امسال بدلیل اطلاع رسانی خوب شهرداری استقبال خوبی صورت گرفت اما غرفه‌بندی نامناسب باعث سردرگمی مردم و مراجعین شده بود. صداو سیما هم در زمینه تبلیغ این نمایشگاه متاسفانه ضعیف عمل کرد.
امیر شهلا:
نمایشگاه کتاب هنوز جای کار دارد
امیر شهلا چهره سرشناس و رسانه‌ای پنجمین شورای اسلای شهر مشهد است. شاید بسیاری او را با سبیل هایش بشناسند اما ندانند سال‌ها در فضای مطبوعات نفس کشیده است و در حوزه فرهنگ صاحب نظر است. نگاه خاص او همیشه دقیق و تامل برانگیز بوده‌است. در ادامه نظرات او را در حوزه کتاب می‌خوانید.
استقبال مردم خوب بود اما…
استقبال مردم خوب بود اما بنظر من برای اینکه بتوانیم به نمایشگاه امسال نمره بدهیم باید ببینیم چقدر در جذب ناشران از سراسر کشور موفق عمل کرده‌ایم. فکر می‌کنم هنوز جای کار در این زمینه وجود دارد مخصوصا در زمینه ناشران برتر که در فضای خصوصی مشغول کار هستند.
درحال حاضر دو نوع سیستم نشر وجود دارد که یکی وابسته به رانت ها و یارانه های دولتی است و از کاغذ مرغوب در چاپ استفاده می‌کند و حتی پیش از انتشار، بازار آن نیز مشخص و فراهم است. در مقابل این جریان، بخش خصوصی قرار دارد که با کمترین امکانات و خون دل خوردن چراغ معرفت و آگاهی را زنده نگه داشته است و نویسندگان گمنام را از مناطق محروم و دور از کلانشهرها پیدا می‌کند و آثار آن‌ها را منتشر می‌کند.
این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که بازار کتاب مانند لبه تیز قیچی است. امروزه با گسترش شبکه‌های اجتماعی و کتابخانه‌های دیجیتال، می‌توان با گوشی همراه تقریبا به هر کتابی که بخواهیم دست بیابیم و با این شرایط باید نیازسنجی درستی از مخاطب داشته باشیم و نگاهمان را به این حوزه تغییر دهیم. در غیر این صورت فرهنگ کتاب و نشر ممکن است با تهدید مواجه شود زیرا مردم امروزه دیگر نیاز چندانی برای رفتن به کتبخانه حس نمی‌کنند.
با همه این‌ها در پایتخت زیارت کشور، هرماه یا هرهفته باید در چهار گوشه شهر از این دست نمایشگاه‌ها برگزار شود تا مردم با کتاب و کتابخوانی آشتی کنند و مردم بتوانند اوقات فراغت خود را در فضای فرهنگی سپری کنند.
کتابفروش ها از بازار گلستان استقبال نکردند
ما بازار گلستان را سال‌ها در اختیار کتابفروشان و ناشران قرار داده بودیم اما استقبالی نشد و خود آن‌ها به ناگزیر به اقدماتی مانند تاسیس کافی شاپ و برپایی شب شعر روی آوردند و درواقع سعی کردند با مشاغل دیگر چراغ کسب و کار خود را روشن نگه دارند.
باید بپذیریم فرهنگ کتابخوانی بصورت دستوری در جامعه نهادینه نخواهد شد و ناگزیریم که این فرهنگ را از سنین پایین آغاز کنیم. مدیریت شهری با اینکه دچار چالش‌های اقتصادی و مالی است اما جزو اولین مصوبات شورای شهر، پرداخت 3درصد عوارض به آموزش و پرورش بود که درصدی از آن باید به حوزه کتابخوانی اختصاص یابد. هر طرح و لایحه ای نیز که به فرهنگ کتابخوانی در شهر کمک کند حتما توسط اعضای شورا حمایت خواهد شد.
کتابخانه مرکزی مشهد هم که سال‌ها ساخت آن به طول انجامیده است با حمایت شهرداری شهد بهممن ماه امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. از طرفی آماده‌ایم در فضای هر پارک، قسمتی را برای احداث کتابخانه اختصاص دهیم.