چوب «انحصار» لای چرخ «حمل‌ونقل»
هفته گذشته خبر انتصاب «مجتبی بهاروند» به عنوان نماینده اتاق ایران در کمیته «حمل‌ونقل رصد تحریم در مرکز استراتژیک ریاست جمهوری» منتشر شد.
طبق حکمی که غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و کشاورزی ایران امضا کرده است بهاروند تا پایان شهریور ماه 1398 نماینده اتاق ایران در این کمیته خواهد بود.
او که در حال حاضر رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد و رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، لجستیک و گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است، به عنوان یک فعال بخش خصوصی سابقه طولانی در حوزه حمل‌ونقل دارد. سمت جدید او بهانه‌ای شد تا چالش‌های حمل‌ونقل را از زبان او جویا شویم.
نماینده اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران در کمیته حمل‌و نقل رصد تحریم در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری گفت: بزرگترین معضل صنعت حمل‌ونقل کشورفرسودگی است. ناوگان حمل‌و نقل ما به‌جای عمر مفید ۵ ساله عمر ۲۰ ساله را دارند از سوی دیگر قیمت هر کامیون در کشور سه برابر نرخ جهانی آن است.
به گزارش «صبح امروز» مجتبی بهاروند در مصاحبه با خبرنگار این رسانه پیرامون مشکلات و چالش‌های ناوگان حمل‌و نقل عمومی کشور افزود: افزایش عمر استفاده از ناوگان حمل‌و نقل تبعاتی هم‌چون افزایش هزینه‌های سوخت و تعمیر و تعویض لوازم جانبی را نیز به همراه دارد که در شرایط امروز ایران و با توجه با اوضاع کنونی به معضل جدی تبدیل شده است.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، لجستیک و گمرک اتاق ایران تصریح کرد: به دلیل انحصاری که در صنعت خودرو و کامیون کشور وجود دارد در حال حاضر قیمت کامیون در ایران سه برابر نرخ جهانی آن است. یک فرد که 300تا 400میلیون تومان از سرمایه خود را صرف وسیله‌اش کرده انتظار سوددهی بالا دارد و این امر به عنوان هزینه سربار باعث می‌شود که برای مثال صادرات در کشور ما به صرفه نباشد.
بهاروند تصریح کرد: متاسفانه در فضای انحصاری که دولت ایجاد کرده است، چند شرکت که خود را تولیدکننده می‌نامند، قطعات کامیون را وارد و سرهم می‌کنند، حتی اسم آن‌ها را مونتاژکار هم نمی‌توانیم بگذاریم. از سوی دیگر امکان واردات نیست و آن‌ها در حاشیه امن قرار دارند.
نماینده اتاق بازرگانی در شورای عالی ترابری کشور نقص و ایراد در قوانین را یکی دیگر از مشکلات حوزه حمل‌ونقل دانست و اضافه کرد: قوانین بسیار دست و پاگیرانه‌ای در این حوزه وضع شده است که نمونه‌های ملموس آن صف‌ها دراز و طویل کامیون‌ها در مرزهای کشور برای طی کردن روال اداری در گمرک است. عبور و مرور دشوار شده و به خاطر زمانبر بودن تردد صرفه اقتصادی را از بین برده و بازهم افزایش کرایه‌ها و به صرفه نبودن حمل‌ونقل را به دنبال دارد.
وی «خرده مالکی» را یکی دیگر از مشکلات حوزه حمل‌ونقل کشور دانست و اضافه کرد: در کشورهای توسعه یافته شرکت‌های حمل‌ونقل به عنوان مالکین وسایل نقلیه باربری با تجار و دارندگان کالا وارد مذاکره شده و در بازه‌های زمانی طولانی مدت قرارداد امضا می‌کنند. این امر باعث می‌شود که برای مثال یک صادرکننده بتواند هزینه جابجایی بار خود در 6ماه آینده را محاسبه و پیش بینی کرده در قرارداد خود درج کند. ثبات در هزینه‌ها باعث می‌شود که مثل ایران، سفارش دهند هر روز با یک نرخ برای جابجایی کالا مواجه نشود.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، لجستیک و گمرک اتاق ایران نبودن شفافیت در تعرفه و نرخ‌های حمل‌ونقل را یکی دیگر از مشکلات حوزه حمل‌ونقل دانست و اضافه کرد: واقعیت این است که امروز تسلطی بر صنعت حمل‌ونقل کشور وجود ندارد. هر راننده‌ای بسته به شرایط نرخی را برای حمل‌ونقل تعیین می‌کند که ممکن است راننده دیگر آن را قبول نکند این مساله معضلی جدی است.
نماینده اتاق ایران در کمیته حمل‌و نقل رصد تحریم در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری پررنگ شدن سهم بخش خصوصی را راه حل برطرف کردن مشکلات دانست و اضافه کرد: ما در کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران بارها بر این مساله تاکید کرده ایم که با محوریت بخش خصوصی می‌توان نوسازی ناوگان حل و نقل را رقم زد. در بحث نوسازی حمل‌ونقل عمومی نیز بارها جلساتی را در شورای عالی ترابری کشور برگزار کرده و طرح خود را به وزارت راه و شهرسازی ارائه کرده ایم.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران با تایید عدم موفقیت دولت در نوسازی حملل و نقل در سال‌های اخیر اضافه کرد: به دلیل این شکست توسط اتاق ایران طرح یه شورای عالی شهرسازی ارائه شد که با رفتن آقای آخوندی از وزارت راه و شهرسازی بررسی آن به تعویق افتاد امیدواریم در دوره وزیر جدید هر چه زودتر این طرح در دستور کار قرار بگیرد و بهبودی وضعیت کامیون داران و حمل‌ونقل عمومی رونقی دوباره به صنعت حمل‌ونقل بدهد و کامیون داری دارای صرفه اقتصادی شود. این مسالله می‌تواند رونق صادرات و اقتصاد کشور را به همراه داشته باشد.
وی در پایان تاکید کرد: در حال حاضر فرسوده بودن ناوگان حمل‌ونقل کشور باعث افزایش مصرف سوخت شده است از سوی دیگر به صرفه نبودن حمل‌ونقل باعث شده است که ما شاهد رواج قاچاق سوخت در مرزها باشیم. تلاش‌های دولت برای مبارزه با قاچاق از طریق وضع قوانین دست و پاگیر به جایی راه نمی برد. ما معتقدیم که با صادر شدن اجازه واردات کامیون طبق تعرفه‌های جهانی و نوسازی حمل‌ونقل کشور می‌توان اشتغالزایی 250 هزار نفری را رقم زد چرا که هر کامیون به طور مستقیم 2نفر و به صورت غیرمستقیم 5 شغل ایجاد می‌کند. اتاق بازرگانی آمادگی خود را برای همکاری با دولت در این زمینه اعلام کرده است.
انسیه علویون