برچسب ایدز بر پیشانی خراسان
چند روز پیش خبری درباره ایدز خراسانی در یکی از رسانه‌های مشهد منتشر شد. ویروسهای” اچ. تی. ال. وی. وان” و” اچ. آی. وی” به رغم شباهت در شکل نوشتاری خود دو ویروس کاملا متمایز از یکدیگرهستندوبسیاری از افراد ممکن است ناقل ویروس” اچ تی ال وی وان” باشند.
گزارش‌های پزشکی حاکی از این است که این ویروس در چند نقطه دنیا از جمله جنوب ژاپن، جزایر کارائیب و مالتینی بصورت بومی وجود دارد. کمتر از پنج درصد از افراد آلوده به ویروس HTLV1ممکن است به بیماری‌های وابسته به این ویروس نظیر ضایعات عصبی و خونی دچار شوند. چون این بیماری هیچ رابطه‌ای با ویروس HIV و یا بیماری ایدز ندارد، در نتیجه از دیدگاه، نامگذاری ویروس ایدز خراسانی به این ویروس منشاء علمی ندارد و نادرست است. نظر متخصصان این است که بیشتر مبتلایان به ویروس HTLV1 در طی عمر دچار هیچ مشکلی نخواهند شد و از یک زندگی کاملا طبیعی برخوردار هستند.
اما مورخ 14 آبان سال جاری، خبرگزاری ایسنا مصاحبه‌ای در این زمینه که تیتری با مضمون «با ایدز خراسانی بیشتر آشنا شوید» منتشر کرد که جزئیات این مصاحبه را در زیر می‌خوانید.
کارشناس سازمان انتقال خون گفت: بعد از فروپاشی شوروی سابق، زنان روس وارد ایران شدند و ویروسی از آن مناطق وارد خراسان شد که به ایدز خراسانی مشهور است.
عرفانیان در «نشست علنی ژرفای یک جهان زنانه» که در دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: مهم‌ترین موضوع در زمینه انتقال خون سلامت فرد اهداکننده خون است؛ چون خون فرد اهداکننده بعد از طی مراحل و تایید سلامت خون به 3 نفر یا 4 کودک نارس اهدا می‌شود.
وی افزود: سلامت فرد اهداکننده خون در گرو این است که فرد از رفتارهای پرخطر به دور باشد. فرد اهداکننده باید سن بالای 19 سال و وزن بالای 60 کیلو داشته باشد. خانم‌ها سالی 3 بار و آقایان سالی 4 بار می‌توانند اهداکننده خون باشند.
این کارشناس انتقال خون بیان کرد: قبل از گرفتن آزمایش خون، سؤالات متعددی از فرد اهداکننده خون در زمینه‌های همچون تک‌همسری، صیغه‌نبودن، متعلقه‌بودن فرد، نداشتن تتو، خال‌کوبی، طب سوزنی، زالودرمانی، جراحی‌های صغیر، کشیدن و پرکردن دندان، مسافرت به کشورهای اروپایی طی 5 سال اخیر، زندگی در مناطقی که دارای حشره مالاریا است و داشتن رابطه جنسی پرخطر پرسیده می‌شود.
عرفانیان عنوان کرد: درسازمان انتقال خون ایران قوانینی وجود دارد که مصوبه سازمان جهانی انتقال خون است. مهم‌ترین مساله در سازمان انتقال خون این است که افراد در پاسخ به سوالات صادق باشد. ما آزمایش‌های لازم در همه زمینه‌ها و بیماری‌ها را انجام می‌دهیم، چون بعضی از افراد در رفتارهای پرخطر دچار بیماری‌هایی می‌شوند که این بیماری‌ها به مدت زمان طولانی به صورت سلول در بدن باقی می‌ماند و این سلول به مدت 6 ماه تا یک سال طول می‌کشد تا وارد خون شود. به همین دلیل ممکن است در تست خون تشخیص داده نشوند.
این کارشناش انتقال خون گفت: این سلول‌ها فقط با تست DNA تشخیص داده می‌شود، ولی به دلیل گرانی این تست در ایران انجام نمی‌شود.
وی در خصوص ایدز خراسانی اظهار کرد: HTLV1 ویروسی است که در فسیل‌های ژاپن کشف شده است و قدمت دوهزارساله دارد. شیوع آن در خراسان به این دلیل است که به بعد از فرو پاشی شوروی سابق زنان روس وارد ایران شدند و این ویروس از آن مناطق وارد خراسان شد و حدود بیست سال است که این ویروس در ایران وارد و به ایدز خراسانی مشهور شده است.
عرفانیان خاطرنشان کرد: این ویروس تا بیست سال علائم ندارد و بعد از این مدت علائم آن به صورت فلج اندام خودش را نشان می‌دهد. این ویروس مانند ایدز کشنده نیست، ولی قابل انتقال است. راه‌های انتقال آن از طریق رابطه جنسی پرخطر، داندان‌پزشکی، حجامت و… ممکن است.
این کارشناس انتقال خون اظهار کرد: تست این ویروس در خراسان انجام می‌شود. انجام این تست خیلی گران است، چون کیت‌های آن از فرانسه و هلند وارد می‌شود و با وجود تحریم‌های اخیر مشکلاتی را در این زمینه خواهیم داشت.
وی تاکید کرد: از رفتارهای پرخطر پرهیز کنیم و در حفظ سلامت خود کوشا باشم.
اما روز گذشته مصاحبه دیگری در این زمینه با مدیرکل انتقال خون خراسان‌رضوی انجام شد و این موضوع از دریچه متفاوتی بررسی شد که این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.
ایدز خراسانی موضوعیت علمی ندارد
مدیرکل انتقال خون خراسان رضوی گفت: نظرات مختلفی راجع‌به ویروس HTLV1 و نحوه ورود آن به ایران وجود دارد که قطعیت نداشته و قابل استناد نیست.
سید حمیدرضا اسلامی گفت: واژه ایدز خراسانی برای ویروسHTLV1 صحیح نبوده و اساسا چنین مسئله‌ای در مراجع و محافل علمی موضوعیت ندارد.
وی با رد برخی اظهارنظرها در خصوص ایدز خراسانی تصریح کرد: نظریه‌های مختلفی در خصوص کشف و نیز راه‌های ورودی این ویروس به مناطقی از ایران و از جمله خراسان وجود دارد که قطعیت نداشته و قابل استناد نیست.
اسلامی همچنین درباره اصطلاح «دوره پنجره» گفت: مدت ورود میکروب به بدن تا امکان شناسایی آزمایشگاهی آن دوره را دوره پنجره می‌نامند که در این دوره ممکن است تا آلودگی در افراد شناسایی نشده و از این رو در مرحله پزشکی پیش از اهدای خون، مصاحبه پزشکی با داوطلبان اهدای خون به صورت محرمانه انجام می‌شود.
مدیرکل انتقال خون خراسان رضوی با بیان اینکه «از این لحاظ، رعایت صداقت داوطلبان در مرحله مصاحبه پزشکی اهمیت دارد»، ادامه داد: در صورت شناسایی انجام اخیر رفتار پرخطر در داوطلب، معافیت موقت از اهدای خون برای وی اعمال شده تا بدین ترتیب دوره پنجره مدیریت گردد.
وی تاکید کرد: کلیه انجام آزمایشات غربالگری سلامت خون اهدایی برابر دستورالعمل‌های بین‌المللی و کشوری در کلیه مراکز انتقال خون کشور بدون وقفه انجام شده و می‌شود و در این خصوص موانع و محدودیت‌هایی وجود ندارد.
نیلوفر اقبال