تمام سبک های موسیقی با پیانو قابل اجراست
شاید از ورود پیانو به ایران مدت زیادی نگذشته باشد و نهایتا اولین ردپاهای این ساز سحرآمیز که بیشتر در خانواده های اشرافی آن زمان‌ها دیده می شد به دوره قاجار بازگردد. بدیهی است نسبت به سازهای ایرانی که قدمت چندصد ساله درایران دارد آنچنان در کشور ما پیانو سابقه مند نیست اما در همین مدت کوتاه توانسته علاقمندان بی شماری را به خود جلب کند وتا حدود زیادی با تلفیقی که با موسیقی ایرانی و دیگر سازهای سنتی ایران داشته جای خود را در بین مخاطبان جدی موسیقی باز کند.امکان به وجود آوردن صداها و رنگ های گوناگون صوتی از دیگر محاسن و ویژه گی های پیانوست که حداقل در سازهای غیر کیبوردی این امکان تا حدود زیادی میسر نیست.پیانو در مسیر آموزش تئوری موسیقی در کلاس های سلفژ هم بسیار مورد استفاده و عصای دست مدرسان موسیقی در امر آموزش جوانان است که باز هم ازاین منظر به بسیاری از سازها ارجحیت دارد.”جواد رحیم پور”از هنرمندان جوان و با آتیه خراسانی ،متولد 1360در نیشابور است. به دلیل علاقه به موسیقی و خصوصا پیانو در 9 سالگی در کلاس آموزش گروهی پیانو در کانون پرورش فکری زیر نظر زنده یاد استاد طاهری شرکت کرده که بعد از اتمام این دوره و بدلیل استعدادی که داشته بصورت خصوصی زیر نظر استاد به فراگیری پیانو پرداخته است،بعدها با انتقال استاد طاهری از نیشابور بدلیل مشغله کاری و نبودن اساتید تخصصی پیانو در نیشابور از چهارده سالگی و البته با راهنمایی گرفتن و مطالعه های جنبی، شروع به ادامه تمرین و فراگیری بیشتر کرده است،”رحیم پور”فارغ التحصیل در رشته مهندسی علوم دامی از دانشگاه گرگان است واکنون مشغول به تدریس پیانو و همچنین ساختن قطعاتی برای پیانوست که قرار است به صورت دو کتاب ده قطعه ای در آینده ای نزدیک چاپ شود.گفتگوی کوتاه ما با این هنرمند نیشابوری از نظر گرامی تان می گذرد
با شکل و مختصات کلی پیانو آشنا هستیم اما برای اطلاع بیشتر و بهتر، معرفی مختصری از ساز پیانو داشته باشید؟
ساز پیانو در سال 1709 توسط” بارتولئو کریستوفری” از روی سازی قدیمی به نام” هارپسیکورد” ساخته شد.پیانوسازی کلاویه ای است که بر اثر ضربه چکش هایی به روی سیم ها که توسط فشردن کلاویه ها وبا کمک انگشتان صورت می گیرد،نواخته می شود. وبه دونوع پیانو های ایستاده یا گرند پیانو تقسیم می شوند
پیانو در بیشتر کشورها و فرهنگ ها ،علاقمند دارد.و شاید عنوان ساز بین المللی برای پیانو خیلی نا صواب نباشد.علت این شمولیت و درصد بالای علاقمندی را درچه می دانید؟.
پیانو کاملترین ساز است و از آن بعنوان ساز مادر یاد می شود،که بسیار احساسمند نیز هست که تقریبا همه سبکهای موسیقی که شامل موسیقی های ملل مختلف با رنگ و لعابهای خاص همان مناطق را می شود با پیانو به انواع مختلف اجرا کرد. به همین خاطر پیانو سازی پر طرفدار هست که همچنین با محدوده هفت و نیم اکتاوی خودش نیز گسترده ترین طیف صدایی را ایجاد میکند که هیچ محدودیتی نیز ندارد .همین شاخصه ها باعث هماهنگی و هم نواختی با فرهنگ های گوناگون دنیا می شود که امروزه همان طور که گفتیید دربین بسیاری از کشورها و فرهنگ های جهان به طور وسیعی به آن پرداخته می شود.
تناسب و هم خوانی این ساز با موسیقی ایرانی چگونه است؟آیا در تلفیق پیانو با موسیقی کلاسیک ایران تجربه های موفقی وجود دارد؟
همانطور که گفتم تقریبا تمام سبک های موسیقی با پیانو قابل اجرا هستند که موسیقی سنتی ایران هم از این قاعده مثتثنی نیست،و اتفاقا اساتید بزرگی در ایران نظیر مرتضی محجوبی،جواد معروفی و… از این ساز در کنار سازهای سنتی ایرانی استفاده کردند.تمام دستگاههای موسیقی ایرانی با پیانو قابل اجراست و لازم به ذکراست که گاهی اوقات برای اجرای بعضی دستگاهها نیازاست کوک بعضی از نتهای پیانو رو تغییر داد وبدیهی است نجربه های بسیار موفقی هم در تاریخ معاصر موسیقی ایران در این زمینه وجود دارد.
پیانو سازی خوش نوا و دلنشین است که چه در نوازنده و چه مخاطب حسی شیرین و رویایی برمی انگیزد.احساس شما از این که نوازنده چنین سازی هستید چیست؟اساسا در هنگام نوازش پیانو، چه حسی با شما کلنجار می رود؟.
حقیقتا هیچوقت نمیتوانم احساسی که در هنگام نواختن قطعه ای با پیانو دارم را بطور واقعی بیان کنم چون در آن لحظه احساس نزدیکی خاصی به خداوند دارم و این احساس لذت را به هیچ طریقی نمیتوانم توصیف کنم،و از اینکه نوازنده این ساز زیبا و پر از احساس هستم خدا را شکر و سپاس می گویم، و امیدوارم بتوانم قدمهای بزرگی را در این راه و همچنین تربیت هنرجویانم بردارم.به اعتقاد من آموختن صحیح و اصولی موسیقی برای هنرمندان یک فرض است.هنرمند باید بتواند این حس خوب که از یک ساز به او منتقل می شود را امانت داری کند و در اختیار مخاطب بگذارد.و حتی در بحث آموزش هم باید مهارت لذت بردن از یک ساز را به هنرجو آموخت و راه انتقال این حس خوب را به دیگران باید آموزش داد..
پیانو در خراسان چه وضعیتی داشته و از چه زمانی در خراسان شاهد بروز و ظهور این ساز بوده ایم؟
از ابتدای ورود پیانو به ایران، پیانو به مشهد هم راه پیدا کرد ودر زمان مشروطه ، خانواده هایی که از قشر مرفه بودند در منازل خود پیانو داشتند. اما استاد صحاف که از اساتید پیانوی مشهد است تا جایی که من ازطلاع دارم از سال تقریبا 1346 1347 شروع به تدریس ساز پیانو کرد،و شاگردان زیادی هم در خدمت این استاد موسیقی خراسان پرورش یافته اند.
کلام آخر؟
خوشحالم که می بینم در مطبوعات کشور موسیقی دیده می شود و خصوصا به شهرستان ها اهمیت داده می شود. بهترین استعدادهای هنری کشور از همین شهرستان های کوچک و در حاشیه به سطح اول هنر کشور معرفی می شوند که باید با توجه بیشتر اصحاب رسانه از این عزیزان احقاق حق شود.شهرستانها با کمترین امکانات و تسهیلات و فقط با تکیه بر تلاش و استعدادهای بالقوه ای که در بین جوانان دارند و بدون ادعا و استفاده از مناسبات رایج که در هنر این روزها وجود دارد،به موفقیت های چشم گیری دست یافته اند. از شما و مجموعه صبح امروز که با نگاه تیزبینانه این استعداد هارا فراموش نمی کنید سپاس گزارم.
محمدرضا سرسالاری