3 طلاقه با 3 بار مرگ؟
به گزارش «صبح امروز»، در پنجشنبه هفته گذشته خبری مبنی بر اینکه مردی پس از آن که همسرش مهریه‌اش را به اجرا گذاشت، با خودرو او را زیر گرفت و او را به قتل رساند، در سایر رسانه‌های مجازی و خبرگزاری‌ها منتشر شد.
مردی پس از آن که همسرش مهریه اش را به اجرا گذاشت، با خودرو او را زیر گرفت و در سه نوبت پیاپی از روی او گذشت و جسدش را له کرد و به کف خیابان چسباند. این زوج از اهالی روستای «سرهنگ» واقع در بخش رخ تربت حیدریه (خراسان رضوی) هستند.
همسر مقتول با اجرا گذاشتن مهریه خود، زمین و دیگر اموال همسرش را مطالبه کرده بود و قاضی ابتدا دستور صلح و سازش می دهد، اما هنگام دعوا و مشاجره لفظی، مرد کنترل خود را از دست داده و این اتفاق رخ می دهد.
جعفر رضوانی، بخشدار محل وقوع این حادثه، در این باره گفت: همسر مقتول با اجرا گذاشتن مهریه خود، زمین و دیگر اموال همسرش را مطالبه کرده بود و قاضی ابتدا دستور صلح و سازش می‌دهد، اما هنگام دعوا و مشاجره لفظی، مرد کنترل خود را از دست داده و این اتفاق رخ می دهد.
حادثه دلیل دیگری داشت؟
بازپرس شعبه اول دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان تربت حیدریه گفت: طی هفته گذشته زن جوان 35 سالهای که در خصوص طلب مهریه و زیر گرفتن وی توسط همسرش، در فضای مجازی خبرساز شد، مشخص گردید بر اثر درگیری و نزاع به دست همسرش به قتل رسیده است.
حسین یزدانخواه افزود: چند روز گذشته زن و شوهری با یکدیگر مشاجره کرده و زن از همسر خود به دلیل فحاشی شکایت کرد و قاضی، پرونده را به پاسگاه سرهنگ تربت حیدریه ارجاع داد و پس از بررسی‌های انجام شده آن‌ها را به صلح و آشتی دعوت کردند.
وی به انجام قتل بعد خروج از پاسگاه اشاره کرد و افزود: پس از خروج دوباره جر و بحث بالا گرفته و قاتل یکبار با ضربه ماشین، مقتول را به زمین انداخته و در همان حالت دو بار دیگر از روی وی رد شده است.
قاضی این پرونده قتل بیان کرد: این اتفاق حوالی ساعت 12 مقابل پاسگاه رخ داد و قاتل ظرف 30 ثانیه از محل جرم متواری گشت. قاتل پس از فرار خودروی خود را در یکی از روستاهی اطراف مخفی کرده و به سمت مشهد متواری شد که حدود ساعت سه بامداد روز بعد خود را به آگاهی تربت حیدریه معرفی می‌کند و اکنون در بازداشت برای تکمیل پرونده به‌سر می‌برد.
این مقام قضایی با تأکید بر علت قتل گفت: در بسیاری از اخبار انتشار یافته علت قتل طلب مهریه عنوان شده که کذب است زیرا یک‌سال گذشته مقتول مهریه خود که یک قطعه زمین بوده دریافت کرده و از مدت‌ها پیش با همسر خود درگیری داشته تا اینکه بالاخره نزاع و درگیری آنان منجر به قتل وی شد. قاتل در بازجویی‌های انجام شده به قتل در حالت تاری دید بر اثر عصبانیت اعتراف کرده است.
داغِ مهریه بر پیشانی سکه
از سالهای گذشته تعیین سکه طلا به عنوان مهریه امری رایج بوده است. مردان زیادی با تعیین تعداد بالای سکه و ناتوانی از پرداخت آن بعد از مطالبه زوج به زندان رفته‌اند و این روزها با نوسانات اقتصادی و مشکلات ناشی از افزایش قیمت طلا از جمله افزایش تعداد زندانیان ناشی از این موضوع، مهریه و تلاش برای کاهش مشکلات مربوط به آن را به بحثی داغ تبدیل کرده است.
مدیرکل قضایی و اجرای احکام سازمان زندانهای کشور 17 مهرماه طی سخنانی در نشست بررسی و اصلاح قانون مهریه گفت: در شش ماهه نخست امسال سازمان زندان‌ها به اندازه کل سال قبل ورودی به زندان بابت موضوع مهریه داشته است و اگر در این خصوص رقم 4 هزار زندانی تا امروز حفظ شده و افزون بر این گزارش نگردیده است با تلاش و کمک‌های خیرین بوده است.
سقفی به نام مهریه
مجید ابهری جامعه شناس نیز معیارهای مادی و ظاهری را آفت ازدواج دانسته و در این باره می گوید: توجه نکردن به استانداردهای فرهنگی و ارزشی باعث شده تا در هر ساعت شاهد 20 طلاق باشیم. بنابراین لازم است تا نهادهای فرهنگی و قوه قضاییه سقفی را برای مهریه تعیین و اجازه ندهند تا مهریه های کلان و تعجب آور باعث ایجاد کینه و دشمنی بین زوج ها شود.
وی معتقد است که در این زمینه حضرت زهرا(س) بهترین الگو و نماد زندگی زناشویی هستند و همانگونه که در فرهنگ کشورمان نیز تاکید شده هدیه بایستی در حد توانایی مرد و نه بیشتر از آن باشد.
بی‌اعتمادی تا ضمانت
یحیی کمالی پور عضو هیات رییسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز تعیین مهریه های سنگین و نامتعارف را بیشتر برای ضمانت اجرای عقد دانسته و در این باره می گوید: برخی از خانواده ها اطمینان کافی را به داماد خود ندارند، بنابراین با تعیین مهریه های سنگین و بعضاً نامتعارف تلاش می کنند تا در صورت بروز مشکل، راهکاری برای مقابله با آن داشته باشند.
مهریه برای جذب فالوور
سید اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه کشور می‌گوید: شاید باورکردنی نباشد اما جمعی کوچک نه بابت ضمانت خوشبختی خودشان، نه برای داشتن ابزاری احتمالی جهت روزهای مبادا، نه برای تمسک به حربه‌ای جهت مقابله با حق طلاق آقایان، بلکه صرفاً جهت فراهم شدن مقدمات ارسال پستی در اینستاگرام نسبت به تعیین مهریه‌های خاص اقدام کرده و طبق برخی پرونده‌های مفتوح در این ستاد مردمی عرض می‌کنم که اصرار در تعیین این میزان یا این دست از صداق‌های معلوم‌الوصف و بعضاً مضحک می‌کنند.
مهریه پس از مرگ زن
حقوقدانان معتقدند: مهریه دین زوج است و تا زمانی که پرداخت نشده باشد بر ذمه او مستقر خواهد بود و در صورت فوت زوجه که داین و طلبکار محسوب می‌شود ورثه او طلبکار زوج خواهند بود، بنابراین با قتل و فوت زوجه مهریه ساقط نمی‌شود و ورّاث می‌توانند به مطالبه و وصول آن اقدام کنند، ضمناً توجه شود هر چند شوهر خود داخل در وراث می‌باشد اما به واسطه قتل از ارث محروم خواهد بود.
طرح تعدیل مهریه صبحِ همان حادثه
خبر ابلاغ بخشنامه طرح تعدیل مهریه همان شبی که این اتفاق در یکی از روستاهای تربت‌حیدریه افتاد، از سایر رسانه‌های جمعی و ملی به گوش رسید. این طرح با رویکردی عدالت محور و برای کاهش تراکم دادخواست های تعدیل مهریه و پرهیز از زندان شدن مرد با هدف کار کردن و اشتغال و داشتن منبع درآمد برای پرداخت دِین به همسر خود، پیشنهاد الحاق یک تبصره به ماده 11 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی با رویکرد پیشگیری از طرح دعوای تعدیل محکومٌ به مطرح شد به این صورت که رئیس قوه قضائیه بخشنامه ای برای احکام قطعی صادر شده در بازه زمانی مشخص و در مدت محدودی با سقف حداکثر دو سال صادر کند تا بر اساس این بخشنامه تعدیل کلی تمامی احکام صادر شده برای محکومین اعم از اینکه در حبس باشند یا در حال پرداخت اقساط باشند متناسب با نوسان رخ داده در قیمت سکه صورت پذیرد.
خاتمه بحث فرار از زندان
غلامحسین محسنی اژه‌ای در این رابطه می‌گوید: قانون روشن است. بحثی که قوه قضائیه دنبالش بود و در مجلس هم بخشنامه شد، این بود در مورد کسانی که محکومیت مالی می‌شوند اگر مشخص شود فرد متمول است و نمی‌دهد، بازداشت می‌شود، اما اگر مشخص شود که فرد توانایی مالی ندارد، زندانی نمی‌شود. ریاست قوه قضائیه نسبت به این موضوع حرف داشت. کسانی که تکمن مالی دارند و نمی‌پردازند بحث‌شان جداست، اما کسانی که تکمن مالی ندارند، نباید به زندان بروند. قبلا افرادی محکوم شدند که بخشی از آن احصا شده، فرد می‌گوید ندارد و براساس درآمدی که دارد، می‌خواهد بازپرداخت را تقسیط کنند و او ماهی یک سکه را می‌دهد، اما با افزایش قیمت سکه، اگر درآمد قبلی را داشته باشد، نمی‌توانند یک سکه را هم بدهند، اما بخشنامه‌ای آمد مبنی بر اینکه کسانی که قبلا تقسیط به یک سکه بودند و نمی‌توانند پرداخت کنند، تعدیل کنند. فرد می‌گوید من هر سه ماه می‌توانم سکه بدهم، اما نمی‌تواند بگوید هر ماه نیم سکه یا ربع می‌دهد چرا، چون قیمت دو نیم سکه از یک سکه بیشتر است.
تعدیل به جای توانمندسازی
از قضا طرح تعدیل مهریه چند ساعت پس از وقوع حادثه‌ای به دلیل اجرا گذاشتن مهریه، از رسانه ملی اطلاع‌رسانی شد. به عوامل موثر در اجرای این طرح مفصلا پرداختیم اما سوال این‌جاست که مهریه در شرایط اقتصادی، اجتماعی حاضر توجیه مناسبی دارد؟ اگر به جای تعدیل مهریه یا تدوین قانونی برای مسقف کردن مهریه با میزان مشخص، بهتر نبود که بسته‌های حمایتی برای زنان مطلقه در نظر گرفته شود؟ آیا وجود طرح‌ها و بسته‌های حمایتی راه حل مناسبی برای کاهش ورود زندانی‌ها آنهم صرفا به خاطر نپرداختن مهریه نیست؟ آیا بهتر نبود که زنان کشور را نسبت به آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی طلاق توانمند کنیم؟ چرا برای تنوع مهریه در قانون، راه حلی جدید و مطابق وضعیت روز پیدا نکرد‌ه ایم؟
نیلوفر اقبال