«وزارت» کورسوی امید
گردشگری رکنی مهم در اقتصاد دنیاست. درآمدزایی این صنعت باعث شده است که کشورهای مختلف تلاش کنند ظرفیت‌های مختلف خود را شکوفا کنند. «ایران» اما سهم کوچکی را به خود اختصاص داده است. حوزه‌ای که با میراث فرهنگی و صنایع دستی ادغام شده است، در ساختار سازمانی کنونی نتوانسته است، جایگاه خود را پیدا کند.
چرا که هنوز در پیچ و خم حل و فصل مشکلات اساسی خود گرفتار است.
آسیب شناسی و بررسی فرصت‌های حوزه «گردشگری» را از زبان دوتن از نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی جویا شدیم.
«میراث فرهنگی» رضایت عمومی را جلب نکرد
نماینده کاشمر، بردسکن و خلیل‌آباد در مجلس شورای اسلامی معتقد است: جامعه هنوز حضور سازمان و شرح وظایف آن را زیاد لمس نکرده است تا بداند دقیقا چه وظایفی را به عهده دارند؟
بهروز بنیادی افزود:در این سال‌ها کمبود منابع مالی و نیروی انسانی چالش بزرگی که بخشی از آن ناشی از توزیع نامناسب است. به نظرم اگر یک نظرسنجی بگذاریم نمی‌توانیم رضایت عمومی مردم را جلب کنیم.
نماینده مردم کاشمر در مورد ابنیه‌های تاریخی در خراسان رضوی و کاشمر بیان کرد: حداقل 2 یا 3 پروژه مهم تاریخی در کاشمر مثل «منار فیروزآباد» و یا «برج علی‌آباد» و دو یا سه تا رباط قدیمی داریم که متاسفانه نتوانستیم از آن‌ها درست بهره‌وری کنیم.
نگاه فرابخشی
بنیادی درباره اقدامات و عملکرد علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار کرد: ایشان تازه این سمت را برعهده گرفتند و کمتر از 1 سال از فعالیتشان نمی‌گذرد، به‌نظر می‌رسد سازمان با حضور ایشان عملکردهای مثبتی را در پیش گرفته است و به مسائلی زیادی که تاکنون مورد غفلت واقع شده است توجه می‌کنند.
وی افزود: میراث فرهنگی تنها بحث ابنیه تاریخی نیست بلکه مباحث گردشگری، هتل‌ها و مسافرخانه‌ها و صنایع دستی است، بخشی از این زیرساختارها دست سازمان میراث فرهنگی نیست. میراث فرهنگی در حقیقت نیاز به همکاری و مساعدت دستگاه‌های مربوطه را هم دارد، یک هماهنگی باید بین سازمان‌ها و ادارات دولتی برقرار باشد.
نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: نگاه به میراث باید به صورت نگاه فرابخشی قرار گیرد یعنی همه دستگاه‌ها باید به میراث کمک کنند تا آن هدف سازمان که رونق گردشگری و درآمدزائی است، همچنین حفظ تمدن و فرهنگ قدیمی محقق شود.
اهمیت حوزه گردشگری
بنیادی درباره اهمیت حوزه گردشگری گفت: امروزه اقتصاد بسیاری از کشورها برمبنای گردشگری است و دائم به‌صوت شعاری می‌گوئیم ایران کشوری چهارفصل است و دارای تمدن، دریا، خشکی، جنگل و کویر است ولی تاکنون هنوز در سال بیشتر از 300 تا 400 میلیون دلار درآمد از مباحث گردشگری نداشته‌ایم و در خیلی از کشورهای همسایه مبالغ هنگفتی از این زمینه به‌دست می‌آورند.
وی تاکید کرد: در ضمن اینکه پیش‌بینی شده است تا 10 سال آینده 1000میلیارد دلار گردش مالی در صنعت گردشگری در کل جهان است و باید تلاش کنیم که سهم خودمان را از این 1000 دلار به‌دست آوریم و در این زمینه به طور قطعی برنامه‌ریزی فرابخشی همه دستگاه مرتبط است.
مجلس نمی‌تواند به سازمان نظارت کند
نماینده کاشمر، بردسکن و خلیل‌آباد در خصوص تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه اظهار کرد: طرح تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی در مجلس اقدامات اولیه آن انجام شد و به شورای نگهبان ارسال شده است.
وی گفت: اگر این طرح تایید گردد کمک زیادی به نمایندگان در نظارت بهتر و همچنین قدرت پرسشگری پیدا خواهند کرد. اکنون به این خاطر که تحت معاونت ریاست جمهوری است مجلس خیلی نمی تواند نظارت انجام دهد و زمانی که تبدیل به وزارتخانه شود نظارت بهتری صورت می‌گیرد.
بنیادی تاکید کرد: زمانی سازمان تبدیل به وزارتخانه گردد، سازمان برنامه و بودجه می‌تواند بودجه‌ای را تخصیص بدهد و در آن‌جا راهبردی، برنامه محور است و در بهبود کیفیت سازمان خیلی موثر است.
توزیع ناعادلانه منابع
وی در پایان بیان کرد: به هرحال گستردگی کشور و ابنیه‌های تاریخی زیاد هستند و متاسفانه توزیع منابع به صورت عدالت صورت نگرفته است و خیلی از شهرهای کوچک ما با اینکه پتانسیل بالائی دارند مورد غفلت واقع شدند و در شهرستان‌های 100 هزار نفری ما یک هتل یا مسافرخانه کوچک ندارند.درست است که این اتفاق به دلیل عدم رغبت بخش خصوصی اتفاق می‌افتد ولی در اینجا میراث فرهنگی باید این شهرها راشناسائی کند و به سرمایه‌گزاران معرفی کند و ظرفیت‌ها و آمار گردشگران را در اختیار آن‌ها قرار دهد. کارهای زیادی وجود دارد که میراث باید انجام دهد.
ضرورت تقویت صنعت گردشگری
نماینده مردم شهرستان‌های فیروزه و نیشابور نیز درباره اهمیت صنعت گردشگری معتقد است: با توجه به اینکه یکی از دو صنعت قرن 21 که رو‌به رشد قابل توجهی است، صنعت گردشگری قرار دارد و متاسفانه با انبوهی از داشته‌های فراوان در زمینه گردشگری شاید بتوان گفت 10% از آن توان را نتوانستیم استفاده و کاربردی تبدیل کنیم، به‌همین خاطر جای فعالیت بسیار زیاد است.
حمید گرمابی تصریح کرد: با توجه به تاریخ غنی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری جای کار و فعالیت بسیار زیادی است، البته تاکنون حرکت‌های مثبتی در این سازمان انجام شده است ولی نیاز به تلاش بیشتر و برنامه‌ریزی مفصل‌تر و طولانی تری است.
صنعت قرن 21
وی درباره علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور بیان کرد: ایشان با توجه به سابقه فعالیتشان در این 1سال اخیر بهتر از این می‌توانند باشد ولی باید عرض کنم در سازمان میراث کار برای انجام دادن زیاد است.
وی اضافه کرد: ایشان به‌طور یقین کارنامه خوبی داشتند ولی به‌عقیده‌ام کافی نیست و بیشتر از این شاهد طرح‌ها و فعالیت‌های جدیدشان باشیم.
نماینده نیشابور و فیروزه درباره جایگاه حوزه صنعت گردشگری بیان کرد: با توجه به اینکه یکی از دو صنعت قرن 21 که رو‌به رشد قابل توجهی است، صنعت گردشگری قرار دارد و متاسفانه با انبوهی از داشته‌های فراوان در زمینه گردشگری شاید بتوان گفت 10% از آن توان را نتوانستیم استفاده و کاربردی تبدیل کنیم، به‌همین خاطر جای فعالیت بسیار زیاد است .
گردگشری راهی برای کاهش اتکا به نفت
وی در ادامه گفت: ایران می‌تواند بیشتر از کشور ترکیه از این محل درآمد داشته باشد که متاسفانه تاکنون رقابت با جاهای دیگر که مرکز گردشگری است عقب مانده است. ایران دارای تاریخ غنی چند هزار ساله است و اگر شرایط مناسبی فراهم گردد و برنامه‌ریزی صحیحی انجام شود می‌تواند گردشگران زیادی را جذب کند و همچنین باعث اشتغال‌زائی شود.
گرمابی درباره صنعت گردشگری اظهار کرد: در این شرایط فعلی جامعه نیاز بیشتری به صنعت گردشگری احساس می‌شود و می‌توان آن را جایگزین صنعت نفت بکنیم.
وی افزود: به‌هرحال در شرایطی که اکنون در آن هستیم محدودیت‌ها و خطرات مختلفی این صنعت را تهدید می‌کند و اگر اقتصاد تک محصولی که متکی به صنعت نفت است خارج شویم در خیلی جاها می‌توان کار انجام دهیم.
فرصت تبدیل سازمان گردشگری به وزارتخانه
نماینده مردم نیشابور در خصوص تغییر سازمان گردشگری به وزارتخانه گفت: این تغییر و تحولات نشان از اهمیت نمایندگان مجلس به اهمیت صنعت گردشگری را نشان می‌دهد که رای خوبی را نیز آورد و بقیه به ادامه مسیر و البته تایید شورای نگهبان بر‌می‌گردد. وی در ادامه افزود: کسانی که سکان این وزارتخانه را برعهده می‌گیرند باید دید که شرایط سازمان فرق کرده است و زمانی سازمان تبدیل به وزارتخانه بشود انتظار یک حرکت بسیار عظیمی را داریم و از طرفی عملکرد سازمان نسبت به گذشته باید بهتر گردد.
فرودگاه و راهآهن زیرساخت‌های گردشگری
گرمابی گفت: یکی از مشکلات حال حاضر در صنعت گردشگری به‌خاطر محدویت‌ها خاص و به‌طبع آن مسائل فرهنگی است که نتوانستیم گردشگران زیادی را جذب نمائیم، با توجه به فرهنگ و تاریخ غنی ایران زمین اگر این اماکن تاریخی و ابنیه‌ها به گردشگران صحیح اطلاع‌رسانی گردد علی‌رغم محدودیت‌هایی که وجود دارد گردشگران جذب خواهند شد.
وی در ادامه بیان کرد: البته باید زیرساختارهایی مانند هتل و اماکن بوم‌گردی، همچنین در بعضی شهرهایی که مقصد گردشگری است فرودگاه و راهآهن ساخته شود. زمانی که این زیرساختارها فراهم گردد باعث جذب فراوانی گردشگر خواهد شد و درآمد قابل توجهی به‌دست خواهیم آورد.