هشدار برای «ارز» داران!
یکشنبه شب استاندار خراسان رضوی در جلسه شورای اداری استان بر لزوم آگاهی مردم از کاهش احتمالی ارز تاکید کرد که رسانه‌ها باید این موضوع را به افکار عمومی هشدار دهند.
علی رضا رشیدیان تاکید کرد که رسانه‌ها باید از بروز بحران اقتصادی برای مردمی که ارز خریده اند، جلوگیری کنند. او «سپرده گذاری ارزی» در بانک‌ها که اخیرا توسط بانک مرکزی ارائه و به بانک‌ها ابلاغ شده است را به عنوان یک گزینه امن برای مردم پیشنهاد کرد. پرا که براوردها نشان می‌دهد در حال حاضر نزدیک به 22 میلیارد دلار ارز در دست مردم است و قطعا به چرخه درآوردن آن‌ها در بانک‌ها با حاشیه سودی که تعریف شده، علاوه بر کمک به اقتصاد می‌تواند مردم را از یک کاهش قیمت شدید و از دست دادن سرمایه مصون دارد.
البته رشیدیان اولین کسی نبود که درباره کاهش قیمت ارز هشدار می‌داد. پیش از این در همین صفحه یادداشتی را ز رئیس کانون کارآفرینان خراسان رضوی منتشر کردیم که «نگرانی از گرانی ارز را به نگرانی از فردای ارز گره زده بود»
اثرگذاری در اقتصاد زمان و مدیریت می‌خواهد
در مصاحبه ای با محمد حسین روشنک از او خواستیم تا درباره این نگرانی و آینده بازار ارز به ما بگوید. رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی تاکید کرد: همان گونه که در یادداشتم اشاره کردم آن چیزی که مسجل است، این است که یک کشور نمی تواند مولفه‌های اقتصادی خود را به صورت ناگهانی بالا یا پایین ببرد. تغییرات و اثرگذاری در اقتصاد نیازمند زمان و مدیریت است که در دراز مدت جواب می‌دهد و تابع مسائل و متغیرهای مختلف است.
اصرار دولت به دستکاری در ارز
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی اضافه کرد: از ابتدای انقلاب تاکنون هم «ارز» همیشه روندی طبیعی را بر اساس پارامترهای مختلف طی می‌کرده است، اما در مقاطعی دولت‌ها با دخالت‌های بیجای خود سعی در کنترل مصنوعی نرخ ارز داشته اند و بعد تبعات سنگین این دستکاری‌ها در اقتصاد پدیدار شده است. چرا که فنر ارز را به زور فشرده کرده اند تا قیمت را ثبات نگه دارند، بعد پارامترهای دیگری ظهور می‌کرده و این فنر از کنترل دولت خارج می‌شده است.
حالا این پارامترهای واقعی برای بررسی چیست؟ برای مثال شما اگر به تغییرات حقوق ثابت کارگران و کارمندان جامعه نگاه کنید یا قیمت مصالح ساختمانی را که مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا نرخ سود بانکی را درطی این سال‌های اخیر بررسی کنید، از ترازهایی که به دست می‌آید، می‌توانید سیر طبیعی ارز را در این سال‌ها به دست بیاورید و با مسیری که دولت برای ارز ایجاد کرده است، مقایسه کنید.
خطر سرمایه سرگردان
وی تصریح کرد: در ابتدای سال 96 ما بارها مصاحبه کردیم و هشدار دادیم که فنر ارز را دولت فشرده نگه داشته است و دارد بابت این ثابت نگه داشتن نرخ ارز سوبسید می‌دهد. در آن مقطع نرخ واقعی بین 5هزار تومان تا 6هزار و 500 تومان بود اما دولت اصرار می‌کرد که آن را در حدود 3هزار و 500 تومان نگه دارد.
این وضعیت وقتی از کنترل دولت خارج شد که در 11/6/96 نرخ سپرده‌های بانکی به یک باره کاهش پیدا کرد و یک دستکاری در ساختارهای اقتصادی حجمی از سرمایه سرگردان را ایجاد کرد. طبق همان پیوستگی‌ای که پیش از این اشاره کردم، تغییر سود بانکی «طلا» را دستخوش تغییرات کرد و در ادامه به دنبال این اتفاق دلار نیز در فروردین ماه سال جاری به 6هزار و 500 تومان رسید.
اقتصاد دستور پذیر نیست
روشنک اضافه کرد: به دنبال این دستکاری و جوی که در جامعه ایجاد شد، دولت باز هم تلاش کرد تا «ارز» را کنترل کند و با اعلام نرخ 4هزار و 200 تومان برای دلار آن هم در ساعت 11 شب 20 فروردین 97 یک دستکاری بزرگ دیگر را رقم زد که تا امروز نتایج آن را می‌بینیم.
مشخص بود که این دستکاری راه به جایی نمی برد. اقتصاد دستور پذیر نیست. ما نوشتیم و پیش بینی کردیم که ارز و طلا به خاطر شرایط تورمی حاکم بر اقتصاد به زودی از کنترل خارج می‌شود. این خارج شدن از کنترل هم به معنای افزایش واقعی نرخ ارز نیست.
نگران روزی هستیم که حباب‌ها بترکد
وی اضافه کرد: شما اگر بخواهید قیمت «واقعی دلار» را داشته باشید بازهم باید پارامترهای مختلف را بسنجید. امروز من می‌گویم اگر با دلخوشی و نهایت دست و دلبازی هم بخواهیم نرخ دلار را تعیین کنیم. رقمی بالاتر از 7هزار و 500 تومان نیست. در این فضا و جو روانی هر مبلغی که بالاتر از این نرخ دلار مبادله شود، حباب است. «حباب» هم روزی می‌ترکد و از بین می‌رود.
البته من نمی‌گویم که یک روزه اتفاق می‌افتد، بلکه در دراز مدت رخ می‌دهد. شاید هم دولت دستکاری دیگری در اقتصاد انجام دهد و این اتفاق در پایان همین سال روی دهد. اما حقیقت است که 17 تومان و 18 تومان غیرواقعی است. ما نگران روزی هستیم که حباب‌ها خالی شود.
خطر در کمین «ارز»داران
رئیس کانون کارآفرینان خراسان رضوی تاکید کرد: چرا نگرانیم؟ به این دلیل که بخشی از مردم که بعضا ممکن است از اقشار ضعیف جامعه باشند، از ترس از دست نرفتن دارایی خود در این روزها اقدام به خریداری ارز با قیمت‌های غیرواقعی کرده اند و با کاهش ناگهانی نرخ ارز بازهم بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند و به دنبال آن بحران دیگری در جامعه روی می‌دهد. این اتفاقی است که به نوعی برای سرمایه گذاران پدیده و ثامن الحجج نیز شاهد بودیم.
من این توصیه استاندار خراسان رضوی را تایید می‌کنم و معتدم این خطر در کمین کسانی است که دلار را با نرخی بیش از 7هزار و 500 تومان خریده باشند. امیدواریم که از این دردسر برای دولت و بحران برای مردم پیشگیری شود.
دلار 17هزار تومانی در اقتصاد ایران راه به جایی نمی‌برد
وی تصریح کرد: این دیدگاه من فارغ از برنامه‌های دولت برای کنترل ارز است یا حتی دستکاری‌هایی که گفتم ممکن است رخ دهد. من تحلیل خود را بر اساس داده‌های موجود و شرایط روز اقتصادی مطرح کردم. «بازار» یکی از مولفه‌های مهم در تعیین نرخ ارز است «ارز» هم مثل هر کالای دیگری است که باید در بازار جواب بدهد. اقتصاد ایران پاسخگوی ارز 17هزار تومانی نیست. چند مثال می‌زنم؛ امروز شما با نرخ 17هزار تومانی در اقتصاد ایران، چه کالایی می‌توانید وارد کنید و بعد بفروشید؟ امروز چند خانواده را می‌شناسید که بتوانند با این نرخ ارز یخچال 40 میلیون تومانی را بخرند؟ وقتی جامعه این توان را ندارد گواهی بر این است که نرخ واقعی نیست.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی پیشنهاد کرد: اگر دولت بتواند جلوی قاچاق کالا از داخل به خارج را بگیرد، یک گام اساسی در اقتصاد برداشته است. چرا که امروز مسیر قاچاق معکوس شده است. از سوی دیگر ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصاد برگرداند می‌تواند با این اصلاحات و بدون نیاز به دستکاری در ساختارها قیمت ارز را کاهش دهد.
ارز ارزان می‌شود
برای بررسی اقداماتی که در سطح کشور برای کنترل نرخ ارز در درست بررسی است، گفت‌وگویی با رئیس مجمع نمایندگان خراسان رضوی ترتیب دادیم. حمید بنایی در گفت‌وگو با «صبح امروز» با تایید پیش بینی استاندار خراسان رضوی و فعالین اقتصادی استان افزود: روز گذشته بعد از جلسه شورای هماهنگی اقتصادی کشور که به دستور رهبر انقلاب تشکیل شده است، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی این مطلب را مطرح کردند که اقدامات کارشناسی شده به زودی جواب می‌دهد و نوسانات بازار ارز کنترل می‌شود.
نماینده گناباد و بجستان اضافه کرد:سامانه «نیما» و بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور و تلاش دولت در راستای شفافیت که به دنبال آن دریافت کنندگان ارزهای دولتی، ازاد و بازار ثانویه توسط بانک مرکزی منتشر شد، توانسته است، ارز را کنترل کند.
همچنین بسته‌های حمایتی دولت برای تولید کنندگان و مردم در آینده نزدیک فضای اقتصادی را تلطیف کند به همین دلیل پیش بینی می‌کنیم که کاهش نرخ ارز در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد. آخرین نرخی که من در روز دوشنبه پیگیری کردم و به دست آوردم برای دلار 11هزار و 500 تومان است. این در شرایطی است که در چند روز گذشته دلار در محدوده 18 هزار تومان بود و داشت به 20 هزار تومان نزدیک می‌شد.
وی اضافه کرد: خوشبختانه جلسات کمیسیون‌های مجلس و اعضای دولت و ارتباط نزدیک دولت و مجلس در کنار اقدامات قوه قضائیه جواب داد. برنامه‌هایی نیز برای 13 آبان که شروع تحریم‌های نفتی است در نظر گرفته شده است.
بنایی خاطرنشان کرد: تلاش‌ها در حوزه دیپلماسی، مثل سخنرانی دکتر روحانی و تلاش‌ها و دیدارهایی که مجمد جواد ظریف با همتایان خود در آسیا و میانه صورت داده نتایج درخشانی را رقم زده است. شرکای ما متعهد شده اند که نفت ما را خریداری کنند. از سوی دیگر پیش بینی شده است که نفت به زودی وارد بورس شود. کاش این اقدامات زودتر انجام می‌شد، اما در مجموع خدا را شاکریم که تلاش‌های مجلس و دولت نتیجه داده است.
وی اضافه کرد: جلسات خانه ملت در حوزه اقتصاد همچنان فعال خواهد بودف هم مرکز پژوهش‌های مجلس و هم نمایندگان مردم درصدد هستند تا راهکارهایی برای پیشگیری از ایجاد دوباره این تکانه‌ها پیدا کنند. کمیسیون‌های اقتصادی و کارشناسان اقتصادی دولت در ارتباط هستند. در جلسه ای روز یکشنبه با حضور دکتر نوبخت در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس صورت گرفت به این جمع بندی رسیدیم که با توجه به این که نفت در بودجه 55 دار پیش بینی شده اما امروز به نرخ 80دلار رسیده است، ما از نظر اعتبارات مشکلی نخواهیم داشت.
بنایی تصریح کرد: امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 40درصد فروش بیشتری داشته‌ایم. انشالا هدف ترامپ در خارج شدن از برجام که زمین زدن اقتصاد کشور بود، محقق نخواهد شد و ما شوک‌هایی که به بازار وارد شد را مدیریت می‌کنیم. الان بهترین زمان برای همدلی و همکاری قوای سه گانه در رفع مشکلات است تا بتوانیم از بزنگاه تاریخی عبور کنیم.
انسیه علویون