در انتظار نسخه درمان
مصرف بنزین در ایران در چند سال گذشته رشد زیادی داشته است. رشد عجیب مصرف بنزین در چند سال گذشته پیامدهای اقتصادی و زیست‌محیطی زیادی برای کشور به همراه داشته؛ ماه به ماه مصرف بنزین رشد پیدا کرده، سال به سال هوا آلوده‌تر شده و در پایان هرروز سلامت مردم در وضعیت خطرناک‌تری قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر قیمت بنزین از یک لیتر آب معدنی ارزانتر است و خودروهای ایرانی جزو پرمصرف‌ترین‌های دنیا هستند. میانگین مصرف بنزین ایرانی‌ها هر روز بیش از ۷۰میلیون لیتر است، از سویی اطلاعات مختلف نشان می‌دهد که به دلایل مختلف این میزان مصرف روبه رشد است.
میزان مصرف بنزین در سال‌های ۹۵ و ۹۶ هم افزایش پیدا کرده است؛ رشد مصرف بنزین در سال ۹۵ و ۹۶ به ترتیب ۲ و ۵.۱درصد است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که وضعیت مصرف بنزین از ابتدای سال تاکنون نسبت به مدت مشابه در سال پیش رشد قابل توجهی داشته است.
آخرین آمار موجود نشان می‌دهد که متوسط مصرف روزانه بنزین در شهریورماه سال جاری به ۸۸میلیون و ۲۰۰هزار لیتر رسیده که این میزان مصرف بنزین نسبت به متوسط مصرف این فرآورده در مدت مشابه سال گذشته ۹.۲درصد رشد داشته است.
بنزین ارزان و مصرف زیاد
اما نه تنها در مقایسه با گذشته، در مقایسه با دیگر کشور هم وضعیت ایران در زمینه مصرف بنزین خوب نیست. مقایسه آمار مصرف روزانه بنزین در ایران با دیگر کشورها نشان می‌دهد که مصرف بنزین در بیشتر کشورهایی که جمعیتی مشابه با ایران دارند کمتر از ایران است.
حامد حوری جعفری مشاور مدیر عامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ایران درباره همین موضوع در مهرماه سال ۹۵ گفته بود: «در مصرف انرژی با استانداردهای جهانی فاصله زیادی داریم؛ به گونه‌ای که متوسط مصرف سوخت کشور ۸.۵ درصد ولی متوسط جهانی آن 4 درصد است.»
یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع که در مدت اخیر به آن بارها اشاره کردند ارزانی قیمت بنزین نسبت به دیگر کشورها است، این موضوع حتی باعث شده در چند سال اخیر میزان قاچاق بنزین هم به شدت افزایش پیدا کند. مقایسه قیمت بنزین ایران و دیگر کشورها هم این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد؛ ایران بعد از ونزوئلا ارزان‌ترین بنزین جهان را دارد.
در واقع به نظر می‌رسد این ارزانی قیمت بنزین در ایران در سال‌های گذشته پیامدهای مختلفی هم برای کشور داشته و یکی از اصلی‌ترین آن‌ها آلودگی‌هوا است، اتفاقی که همه روزه به سلامت مردم و محیط‌زیست آسیب وارد می‌کند و خود پیامدی اقتصادی دارد؛ نتیجه یک پژوهش انجام شده توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن نشان می‌دهد که آلودگی هوا در شهرهای ایران سالانه ۹ میلیارد دلار فقط به حوزه بهداشت هزینه تحمیل می‌کند، هزینه ای که در ظاهر به چشم نمی‌آید.
وحید حسینی دبیر کارگروه ملی آلودگی‌هوا در همین رابطه به خبرآنلاین گفت: «یکی از دلایلی که ما خودروهای تک سرنشین زیادی داریم همین است که قیمت حاملان انرژی و بنزین کشورمان نسبت به دیگر کشورها بسیار ارزان است.»
آیا بنزین گران می‌شود؟
با وجود تمام این تفاسیر، تا به امروز تصمیمی در خصوص افزایش قیمت بنزین، دو نرخی شدن و سهمیه بندی گرفته نشده است. اما اگر چنانچه مصرف بنزین همچنان بالا رود و قاچاق نیز ادامه داشته باشد دولت در این زمینه باید تصمیماتی بگیرد. این‌ها بخشی از سخنان نماینده علی‌آباد کتول در مجلس شورای اسلامی است.
اسدالله قره خانی با اشاره به آخرین وضعیت قیمت بنزین افزود: تاکنون هیچ تصمیمی در خصوص افزایش قیمت بنزین گرفته نشده است. البته زمزمه‌ها و شایعاتی در این زمینه وجود دارد واقعیتی که وجود دارد این است که از زمانی که وضعیت دلار این چنین شده است قاچاچیان به تکاپو افتاده و شروع به قاچاق بنزین کرده‌اند.
وی در ادامه گفت: در بخش سوخت گازوئیل از آنجا که کامیون داران کارت سوخت دارند و بر اساس پیمایش دریافت سوخت دارند تا اندازه‌ای موضوع قاچاق کنترل شده است. اما در بخش بنزین متاسفانه در این ایام سطح قاچاق افزایش پیدا کرده است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه گفت: از سوی دیگر میزان مصرف بنزین افزایش یافته است. اگر چنانچه مصرف بنزین همچنان بالا برود و از طرف دیگر قاچاق بنزین ادامه یابد دولت باید تصمیماتی در این زمینه بگیرد. تا بتواند مصرف سوخت را مدیریت کند. آنچه که به ذهن می‌رسد و در جلسات نیز بیان می‌شود اجرایی کردن کارت سوخت است که این امر قطع به یقین تصمیمات دیگری را نیز می‌طلبد که بحث سهمیه بندی و دو نرخی کردن است. اما آنچه که تا الان بنده اطلاع دارم تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است.