ابتلا زنان به پوکی استخوان 4 برابر مردان
20 اکتبر (28 مهر) هر سال روز جهانی پوکی استخوان نامیده می شود. در این روز برنامه های مختلفی در سراسر جهان برای آگاه کردن عموم در مورد پیشگیری از این بیماری که هنوز هم اغلب افراد شناخت دقیقی از آن ندارند به اجرا در می آید. در واقع اهداف برنامه های آموزشی پیشنهاد شده توسط سازمان بهداشت جهانی در جهت افزایش اطلاعات عامه مردم از نحوه عملکرد استخوان ها و پوکی استخوان است تا بدین ترتیب آگاهی نسبت به عوامل خطرساز اساسی، پیشگیری و مراقبت از بیماری افزایش یابد.
پوکی استخوان از بیماری های شایع است. روند این بیماری از 35 سالگی آغاز می شود. حدود نیمی از زنان مسن تر از 45 سال و90 درصد زنان مسن تر از 75 سال، به پوکی استخوان مبتلا می شوند. در ایران نیز50 درصد زنان 40 ساله و 90 درصد زنان 75 ساله، مبتلا به این بیماری هستند. به طور تقریبی، از هر سه زن، یک نفر و از هر 12مرد یک نفر، به پوکی استخوان مبتلا می شوند و این امر در سال، منجر به ده ها هزار شکستگـی ناتـوان کننده در مبتلایان می شود. با وجود این، متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان پوکی استخوان مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از هردو زن بالای ۶۵ سال یک نفر دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شود، که این نسبت در مردان بالای ۶۵ سال یک پنجم است.
محمد جعفر صادقی که به مناسبت فرارسیدن ۲۰ اکتبر مصادف با ۲۸ مهرماه “روز جهانی استئوپروز” افزود: بیماری پوکی استخوان یک بیماری بی سرو صداست که تهدید جدی برای سلامت سالمندان و میانسالان بوده و بار مالی سنگینی را بردوش خانواده ها و نظام سلامت تحمیل می کند.
صادقی خاطر نشان کرد: براساس تخمین بنیاد بین المللی استئوپروز، در حال حاضر ۲۰۰ میلیون نفر از زنان در سراسر دنیا دچار این بیماری هستند. سازمان جهانی بهداشت تخمین میزند که در سال ۲۰۵۰ حدود ۵۳۰ میلیون نفر از جمعیت آسیا در سنین بالای ۶۵ سال به پوکی استخوان مبتلا خواهند بود که با توجه به افزایش امید به زندگی و عوامل خطری همچون تغییرات الگوی تغذیه ای، کمبود ویتامینD، کمبود کلسیم و کم تحرکی، استئوپروز یا پوکی استخوان به یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی در این قاره تبدیل خواهد شد.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، پیری، ژنتیک، اختلالات تغذیه ای و عادات غلط در شیوه زندگی را از مهمترین عوامل زمینه ساز بروز پوکی استخوان یا استئوپروز عنوان نمود و با اشاره به اینکه استخوان یک بافت زنده است که در سنین جوانی بیشتر ساخته می شود گفت: حدوداً بعد از ۳۵ سالگی به ازای موادی که از استخوان برداشته می شود مواد کمتری جایگزین می شوند که نتیجه آن کاهش تراکم و استحکام استخوان می باشد.
وی داشتن سابقه خانوادگی شکستگی استخوان، داشتن اندام لاغر و پوست خیلی روشن را از عوامل ژنتیکی افزایش احتمال پوکی استخوان برشمرد.
وی گفت: کاهش دریافت کلسیم و ویتامین D از طریق مواد غذایی، فعالیت بدنی کم و مصرف سیگار و الکل، وجود بعضی از بیماریها همچون بیماری سوء جذب، روماتیسم مفصلی، نارسایی مزمن کبد، کم کاری و پرکاری غده تیروئید، آمنوره و بی‌حرکتی طولانی مدت مانند سکته مغزی از دیگر عوامل افزایش احتمال پوکی استخوان در افراد می باشد .
صادقی با بیان اینکه پوکی استخوان در شروع بدون علامت است گفت: مهمترین علامت پوکی استخوان که طی روند پیشرفت بیماری بوجود می آید درد است و این درد وقتی ایجاد می شود که استخوان دچار شکستگی می گردد.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای دانشگاه افزود: همه افراد مسن تا حدودی پوکی استخوان دارند ولی اینکه این روند درچه سنی شروع شود و شدت آن به چه اندازه باشد تا حدودی قابل کنترل بوده و با رعایت اصولی میتوان شروع آنرا به تاخیر انداخت و یا از شدت آن کاست و یا حداقل از پیشرفت سریع آن جلوگیری کرد.
وی اصلاح روش تغذیه با مصرف مناسب کلسیم و ویتامین ها، داشتن فعالیت فیزیکی مناسب و دوری از مصرف سیگار و الکل را از مهمترین عوامل کنترل پوکی استخوان برشمرد.
در پایان لازم به ذکر است، انستیتو تحقیقات تغذیه ایران در بررسی های خود به این نتیجه رسیده است که مصرف کم لبنیات سبب شده تا 90 درصد خانواده های ایرانی، کمتر از حد استاندارد کلسیم دریافت کنند. موضوع ناخوشایندی که ریشه در این کمبود کلسیم گسترده دارد، این است که سن پوکی استخوان در زنان ایرانی به 35 سال کاهش یافته است و اکثر این خانم ها با پوکی استخوان وارد دهه چهارم زندگی شان می شوند.