کافه‌ها؛ از ورود قهوه تا پاتوق‌های مدرن هنری
کافه و کافی شاپ درکلمه کاملا شبیه بهم هستند که ممکن است شما با خود فکر کنید این صرفا خلاقیت در واژه پردازی یا بازی با کلمات است اما واقعیت امر این است که اینها تفاوت بسیاری از لحاظ مواد غذایی سرو شده و منو ، دکور و غیره دارند و هردو هویت خود را از دورهم جمع شدن دو یا چند نفره و لذت بردن از مزه های مختلف و موسیقی ملایم و… بدست آورده اند. فرهنگ کافه و کافه نشینی و کافی شاپ در ایران هر روز بیشتر از دیروز در حال جا افتادن است و افراد بالاخص جوانانی که هر روز بیشتر با آداب و رسوم این فرهنگ اخت می‌شوند، در حال افزایش است. معمولا گپ و گفتگوهای شاعرانه و هنری در آنها برپا می شود و بیشتر مشتری محور هستند تا مخاطب محور و از حواشی و اتفاقات معمول یک کافه به دور هستند و نقش اندیشه گرایی و تفکر در آن ها دیده می شود و بیشتر مبنای فکری و ذهنی در آنها موج می زند. این فضاها شاید در هر منطقه‌ای یافت نشود و معمولا متفکرین و اهالی اندیشه در آن حضور دارند.
جواد خالقی متولد شهر مشهد دانشجوی کارشناسی عکاسی و بیش از 17سال سابقه فعالیت در زمینه عکاسی صنفی و سی سال سابقه عکاسی هنری دارد. گروه فرهنگی آموزشی کافه هنر را در هشتم بهمن ماه سال 94 راه اندازی کرد.
هدف جواد خالقی از تاسیس این گروه نزدیک شدن بیش از پیش اعضا صنفی و هنرمندان و هنرجویان بود تا موجب انتقال دانش و تجربه در بین آنان گردد و از طرفی علاقمندان به این هنر جذب بازار کار شده و تامین نیروهای متخصص فراهم آید.
کافه هنر بهانه خوبی برای گفت و گو با وی شد که در ادامه می خوانید.
صفویه و آغاز کافه گردی در ایران
صاحب کافه هنر می گوید: پیشینه این کافه ها در ایران و ورود قهوه به ایران و شكل‌گیری قهوه‌خانه‌ها به سلسله صفوی برمی‌گردد. اما شكل‌گیری كافه‌های مدرن در ایران قدمت چندانی ندارد و اصلا یكی از وجوه دنیای مدرن به حساب می‌آید كه آدم‌های علاقه‌مند به این دنیا را به خود جذب كرده.
كافه‌های مدرن برعكس در اروپا قدمت بیشتری دارند. ما کافه هایی در صنوف مختلف داشتیم که محل تجمع و هم فکری و به نوعی اطلاع یافتن از امور مشترک یکدیگر بوده است.
وی درباره کافه خودش بیان می کند: ما با همین شناخت و سبقه تاریخی کافه ها ، کافه هنر را با محوریت فرهنگی آموزشی شکل دادیم تا بتوانیم مشکلات جاری در صنف مان را سر و سامان ببخشیم . البته این بدان معنا نیست که در امور تشکیلاتی اتحادیه ها یا انجمن ها دخالت کرده باشیم یا موازی کاری نمائیم و بلکه سعی کردیم بخش مهمی از مشکلات مربوط به رشد روز‌افزون تکنولوژی را که پیش روی صنف هنرمند بود مرتفع سازیم و در جهت ارتقا رشد دانش و مهارت آنان گام‌های مهمی برداریم و اقدام به برگزاری کارگاه‌های متعدد در شهر مشهد نمودیم. در مباحث مختلف فرهنگی ازجمله پیاده‌روی اربعین ، کمک به زلزله زدگان غرب کشور، برگزاری اردوهای تخصصی عکاسی در طبیعت، حضور در برنامه‌های عمومی و اجتماعی، تولید محتوای رسانه ای و.. برنامه های خوبی داشته و داریم.
جواد خالقی ادامه می‌دهد: اتاق فکر کافه هنر با استفاده از توان کارشناسی و افراد خبره و متخصص در سطح کارشناسی ارشد و دکترا از جمله مزیت‌های این گروه می‌باشد. لذا نیازمند این هستیم که مورد حمایت نهادهای مرتبط باشیم زیرا تشکیل هر عنوان شغلی تحت شرایط و قوانین خاص است اما تشکیل یک گروه فرهنگی تحت عنوان کافه هنر که می‌تواند در شاخه‌های مختلف شکل بگیرد شاید ده‌ها نهاد مرتبط داشته باشد.
اتفاق مهمی که در کافه هنر در جریان است عدم وجود ساختار سیستمی و دولتی است تا افراد و صاحبان حرف و هنرمند و هنرجو بتوانند به سهولت از خدمات مدنظر کافه هنر بهره گیرند و این خدمات حتی می‌تواند مانند یک مشورت ساده برای ایجاد یک کسب و کار باشد. اینکه چگونه می‌توان هنرمندان را به کافه‌ها سوق داد باید گفت باید ابتدا اگر مکانی برای کافه هنر معرفی میگردد مورد تایید و ثبت قرارگیرد تا هنرمند بتواند به راحتی دسترسی داشته باشد مانند آنچه در اروپا شکل گرفت.
کافه‌ها مکانی برای تفاهمات و تصمیمات
خالقی معتقد است: اگر محدودیت‌های قانونی وجود دارد و تعریفی برای تاسیس نداریم به نظر بهتر است هنرمندان هر رشته تخصصی همانند حال در آموزشگاه‌های خصوصی یا کافی شاپ‌ها یا پاتق‌های هنری زمانی را گرد هم آیند تا بتوانند با تشکیل این دورهمی به تفاهمات و تصمیمات خوبی برسند. اما مطمئنا این گسست کافه‌ها هدفمند نخواهد بود زیرا تحت یک مدیریت خاص شکل نگرفته و برنامه مدونی ندارند.
اگر مدیر هر کافه هنری دارای برنامه باشد مراجعین به آن کافه می‌توانند بهره لازم را ببرند اما اگر صرفا به دورهمی ختم شود هیچ اتفاقی در حوزه هنر پدید نخواهد شد. نگاه مسئولانه مدیر کافه هنر باید از چند جنبه حائز اهمیت باشد اول آنکه مدیر از وقت و انرژی و تخصص خود برای اعتلای فرهنگی جامعه قدم برداشته و باید نگاه مسئولان مرتبط حمایتی باشد .
دوم آنکه فضایی امن ایجاد کند تا افراد با خاطری جمع در دورهمی‌ها و کارگاه‌ها حضور پیدا کنند.
سوم آنکه بطور مستمر نسبت به نشر محتوای برنامه‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی اقدام نماید تا ارتباط موثر بین مخاطب و کافه بوجود آید و پویایی مجموعه را نشان دهد.
چهارم از افراد متخصص و خبره و متعهد برای انجام برنامه ها دعوت بعمل آید.
بر4500نفر ساعت آموزش را طی 43 برنامه و یک همایش
وی خاطرنشان می کند: بنده به عنوان مدیر کافه هنر مشهد که این برند را ثبت مالکیت معنوی نموده ام نزدیک به سه سال فعالیت بالغ بر4500نفر ساعت آموزش را طی 43 برنامه و یک همایش اجرا نمودم که از افتخارات این گروه می باشد. دربرنامه های جدید در فصل های مختلف در حال تدارک و تولید برنامه هستیم ودر حال حاضر برای 14 مهر ماه سال جاری در رخداد جهانی فتواک 2018 (گشت عکاسی شهری ) با دو لیدردرشهر مشهد و یک لیدر در شهر قوچان در خدمت عکاسان عزیز هستیم که از طریق شبکه اینستاگرامی و سایت گروه کافه هنر اطلاع رسانی میگردد.پیشنهاد جواد خالقی به عنوان کسی که با مشقات فراوان و موانع مختلف دردستگاههای اجرایی توانسته این مسیر را طی کند ، این است که اگر به کاری که انجام میدهید ایمان و اعتقاد دارید به مرور زمان مشکلات شما هموار و روز به روز مسیر های جدید جلوی شما باز خواهد شد .مهم آن است که در مسیر حرکت خسته و نا امید نشوید.
سعید بابایی