نفس تولید به شماره افتاد
2.1.
گفت‌وگوی «صبح امروز» با «دبیرکانون کارآفرینان خراسان رضوی»؛
انسیه علویون
روزهای سختی را پشت سر می‌گذاریم. نمی‌شود اقتصاد را این روزها بدون موج عظیمی از رکود و تورم توصیف کرد. هر چقدر که خوش بین باشی پیدا کردن راه حلی نزدیک و واقعی برای گذر از این شرایط، کار راحتی نیست. تنها توکل، تجربه و اندیشه توام است که می‌تواند ورای این فضای مه آلود را ببیند و فانوسی برای گذر کردن روشن کند؛ «تلاطم‌های اقتصادی نفس تولید را به شماره انداخته است ولی ما از تهدیدها نمی‌ترسیم و آن‌ها را به فرصت تبدیل می‌کنیم».
این سخن را «مرضیه سنوئی محصل» بانوی کارآفرین نمونه کشور به زبان آورد. کارآفرینی متولد 1327 در گناباد که امروز علاوه بر عضو کانون کارآفرینان خراسان رضوی و اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی، به عنوان الگویی پشتکار و صوبری در روزهای دشوار بین فعالین اقتصادی زبانزد است. مدیرعامل «اکسیر گل سرخ» کارش را با سه نیروی کار شروع کرد که دو نفر از آن‌ها دخترانش بودند، امروز اما بیش از 30 نیروی تمام وقت را مدیریت می‌کند. «صبح امروز» میزبان این کارآفرین خراسان رضوی بود در ادامه، بخش‌هایی از گفت‌وگوی ما را می‌خوانید.
نفس تولید را بریده‌اند
کارآفرین نمونه ملی گفت: تلاطم‌های اقتصادی نفس‌های ما را بریده است. تولید حال خوبی ندارد اما با وجود همه این فشارها می‌گویم که من از هیچ تهدیدی نمی ترسم یا راهی برای بیرون آمدن از آن تهدید پیدا می‌کنم یا آن را به یک فرصت تبدیل می‌کنم.
به گزارش «صبح امروز» مرضیه سنوئی درباره سختی‌ها اقتصادی در سال 97 افزود: اگر این مشکلات حاصل پارامترهای طبیعی مثل تورم یا افزایش تدریجی نرخ ارز بود، این گونه فشار مضاعف به دنبال نداشت، چرا که ما با پیش بینی شرایط می‌توانستیم خود را برای روزهای سخت آماده کنیم.
فشارهای غیره منتظره
وی اضافه کرد: نکته ای که این روزها سختی‌ها را دوچندان کرده، این است که فشارهای غیرمنتظره و دوچندان به تولید و تجارت وارد شده که به هیچ وجه طبیعی نیست. برای مثال امروز مواد اولیه ای که در داخل کشور تولید می‌شود با افزایش قیمت ناگهانی همراه است. وقتی که می‌پرسیم که چرا افزایش قیمت دارید؟ پاسخ می‌دهند: «چون دلار گران شده است.» ما می‌پرسیم که تولیدات کاملا داخلی چه ارتباطی به دلار دارد؟ و آن‌ها «جوابی ندارند».
سنوئی با اشاره به این که در تهیه مواد اولیه از آن سوی مرزها هم شرایط به مراتب سخت تر است، تصریح کرد: یکی از مواد اولیه‌ای که ما در محصولات خود استفاده می‌کنیم وارداتی است و این روزها «ارز» برای تهیه کردن آن نداریم. این ماده به عنوان «ماده اولیه دارویی» باید در فهرست کالاهای تامین ارز قرار می‌گرفت، پیگیری‌های ما از طریق استاندار خراسان رضوی و رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به دولت منتقل شد ولی در این باره اتفاقی نیفتاد و حاصلی نداشت.
قدرت رقابت را از ما گرفته‌اند
دبیر کانون کارآفرینان خراسان رضوی تاکید کرد: از سوی دیگر ما تلاش کردیم که به صورت آزاد ارز تهیه کنیم ولی قوانین فعلی و شرایط به گونه‌ای است که می‌ترسیم ما را در کنار «قاچاقچیان ارز» قرار دهند. پس در حال حاضر ما دست نگه داشته ایم تا بتوانیم راه حلی برای تامین ارز مورد نیاز خحود پیدا کنیم. چرا که خانم علیرضایی علی رغم پیگیری‌هایی که داشتند به ما اعلام کردند که امیدی به «ارز دولتی» نیست.
سنوئی اضافه کرد: در حال حاضر مواد اولیه را به اجبار با نرخی بالاتر از قبل تهیه می‌کنیم که این مساله باعث می‌شود قیمت تمام شده ما بیشتر از نمونه‌های مشابه کشورهای دیگر باشد و قدرت رقابت از ما گرفته شود در حالی که پیش از این هم ظرفیت‌های زیادی برای رقابت نداشتیم. این نابرابری در شرایط اقتصادی خطر خاموش شدن چراغ کارخانه‌ها را به دنبال دارد.
وی تاکید کرد: تلاطم‌های اقتصادی نفس‌های ما را بریده است. تولید حال خوبی ندارد اما با وجود همه این فشارها می‌گویم که من از هیچ تهدیدی نمی ترسم یا راهی برای بیرون آمدن از آن تهدید پیدا می‌کنم یا آن را به یک فرصت تبدیل می‌کنم. اگرچه مشکلات اخیر از موانع دشواری است که پیش آمده و ما هنوز به دنبال راه حل هستیم.
مشکل تنها منحصر به کارخانه یا محصولات ما نیست، بلکه زنجیره‌ای را به دنبال دارد. برای مثال یکی از محصولات ما به عنوان یکی از مواد اولیه در «دوغ» استفاده می‌شود، وقتی ما قیمت را به خاطر ارز بالا ببریم، کارخانه‌های لبنی دو راهکار بیشتر ندارند؛ یا افزایش قیمت دهند که در این صورت لبنیات از سبد خرید مردم حذف می‌شود یا این که این ماده را از محصول خود حذف کنند که باعث می‌شود کیفیت محصولات شان کاسته شود و باز هم بازار خود را از دست می‌دهند. انتهای هر دو مسیر به از دست دادن مشتری می‌انجامد و به تبع آن تعطیلی کارخانجات و بیکاری بیشتر.
اقتصاد آزاد راهکار پیش رو
دبیر کانون کارآفرینان خراسان رضوی درباره راه حل برون رفت از وضعیت موجود گفت: اگر بپذیریم که دخالت‌های دولت این شرایط را رقم زده، به این نتیجه می‌رسیم که اقتصاد آزاد تنها راه حل است. این که دولت بخواهد سهیمه‌ها یا امتیازات ویژه را برای روزهای سخت در نظر بگیرد، دردی دوا نمی‌شود. چرا که ویژه‌خواری و سهمیه بندی تنها به «رانت» موجود می‌شود و سهمیه‌ها هیچ وقت به دست فعالین واقعی نمی رسد، هر چقدر هم که دولت نظارت کند ما جزو دریافت کنندگان سهمیه نخواهیم بود
وی تاکید کرد: حمایت دولتی بدون رانت محقق نمی‌شود ما حاضریم صبوری کنیم و به هر طریقی خود را سرپا نگه داریم تا در نهایت به بازار ارز آزاد برسیم و برای یک بار این مشکلات مرتفع شود.
کاهش مالیات
سنوئی خاطرنشان کرد: اگر دولت می‌خواهد حمایت کند، بهترین راه این است که سهم دریافت مالیات از واحدهای تولیدی را کاهش دهد. سهم کارفرمایان از بیمه‌های تامین اجتماعی کاهش دهد. روال پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان را اصلاح کند. تا شرایط برای همه بهتر شود.
دبیرکانون کارآفرینان خراسان رضوی اضافه کرد: این روزها وقتی ما برای دریافت وام به بانک‌ها مراجعه می‌کنیم، به خاطر این که پیش از این همه وثیقه‌های خود را به آن‌ها سپرده ایم، ضمانتی پیش آن‌ها نداریم.
سنوئی تصریح کرد: مالیات هدفمند یکی دیگر از مورادی است که می‌تواند نجات‌بخش باشد. وقتی آستان قدس و شرکت‌هایش مثل بقیه مالیات بپردازد و سهم سایر واحدهای تولیدی دیگر استان از مالیات کمتر شود، نه تنها امام رضا(ع) ناراحت نمی شود بلکه خوشحال می‌شود که نفس بریده تولید کنندگان دوباره به جریان بیفتد.
مگر ما کارآفرینان برای چه کسانی کار می‌کنیم؟ ما برای همین مملکت و همین مردم کار می‌کنیم. یک شرکت کوچک مثل ما امروز فقط به شرطی که برای کارآفرینان اعتبار تعریف شود، می‌تواند تسهیلات بگیرد. «اعتبار من» باید به عنوان یک ضمانت به رسمیت شناخته شود تا تسهیلات را بتوانیم دریافت کنیم.
وی در پاسخ به این که «آیا با این شرایط کسی را توصیه به کارآفرینی می‌کنید؟» پاسخ داد: بله چرا که. من به عنوان یک پیشکسوت هیچ وقت جوانی را از کارآفرینی منع نمی‌کنم. جوانان ما علاوه بر خلاقیت و قوای جوانی که دارند، از رانت و فساد مالی نیز دور هستند. آن‌ها می‌توانند شرایطی به مراتب بهتر را رقم بزنند. کافی است قوی شویم تا مشکلات را پشت سر بگذاریم. باید چشم اندازی برای جوانان درست کنیم تا بتوانند اقتصاد و اشتغال را به مسیر درست برگردانند.
سقف شیشه‌ای برای زنان
سنوئی درباره مشکلاتی که یک زن در مقایسه با یک مرد در مسیر خود می‌بیند، گفت: در سال‌های اخیر شرایط از روزهایی که من کارم را آغاز کردم بهتر شده است. دورانی را به خاطر دارم که بانک‌ها از زنان می‌خواستند که مردان را برای ضمانت گرفتن وام معرفی کنند. این تصور وجود نداشت که یک زن هم مثل یک مرد می‌تواند اقساط تسهیلات را بازپرداخت کند. باز هم می‌گویم که من در مقابل همه این موارد ایستادم و هیچ وقت این نابرابری را تحمل نکردم. خوشبختانه امروز شرایط متفاوت از قبل است. اگر زنان به خودباوری برسند و خود را بعنوان یک فرد مستقل بپذیرند این مشکل وجود نخواهد داشت.
وی اضافه کرد: بخشی از فشاری که زنان بر روی خود احساس می‌کنند درونی است. بخش دیگر در خانواده تحمیل می‌شود که از بدو تولد رفتار والدین با دختر متفاوت از رفتارشان با پسر خانواده است که باید این روال اصلاح شود. بخش دیگر فشارها به جامعه مربوط است که عرف و قوانین ما باید تغییر کند. مجموع این‌ها می‌شود سقفی شیشه ای بر سر زنان که باید با تلاش و دانش مضاعف آن را فرو بریزند.
الگوی جوانان باشیم
وی تاکید کرد: من در مراحل مختلف این موارد را احساس کرده ام. شاهد رفتار نامطلوب کارآفرینان با کارگران خانم و ناامنی‌هایی که از نظر روانی برای آن‌ها ایجاد می‌شود بوده ام. این مساله مدت‌ها دغدغه من شده بود و به همین دلیل بعد از بازنشستگی با سرمایه‌ای اندک واحد تولیدی ام را ایجاد کردم تا راه را برای زنانی که بعد از این می‌خواهند کار اقتصادی بکنند باز شود. ما الگوی جوانان هستیم و باید برای آنان انگیزه ایجاد کنیم تا به باور برنسد و تلاش پیشه کنند.