بازار ثانویه ارز آغاز شد
در روزهای پرتلاطم ارز بالاخره «بوی بهبود» شنیده شد. روز چهارشنبه درست بعد از جلسه هیئت دولت و وزیران، رئیس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه گفت: بازار ثانویه ارز از همین امروز آغاز به کار می‌کند و ارز مسافرتی هم برخلاف شایعاتی که این مدت نشر داده شده بود، قرار نیست حذف بشود.
«اما سوال اینجاست که چه مسیری طی شد تا دولت به این تصمیم برسد؟» برای یافتن پاسخ ادامه مطلب را بخوانید.
نرخ 4200 تومانی
بعد از دستوری که در 22 فروردین ماه 97، اسحاق جهانگیری به رسانه ها اعلام کرد و نرخ 4200تومان برای ارز تعیین شد دولت گفت که نرخ دیگری را به رسمیت نمی شناسد و با همین نرخ برای تمام کالاهای ضروری دلار در اختیار واردکنندگان و صادرکنندگان قرار می دهد. فقط کافی است که آنها در سامانه «نیما» ثبت نام کنند. حتی درباره این که چرا دلار 4200تومان باشد و 4300 تومان نباشد هم توضیحی داده نشد.
رفتن صرافی‌ها
به گفته کارشناسان اقتصادی تک نرخی شدن ارز اتفاق خوبی بود ولی باید زودتر از این ها و در شرایط ثبات اقتصادی گرفته می شد و بخش خصوصی هم در جریان جزئیات آن قرار می گرفت به هر حال این تصمیم اعلام شد و به تبع آن رسما فعالیت صرافی‌ها هم به تعطیلی کشیده شد چرا که دیگر ارزی برای معامله در بازار نبود.
قرار شد که ارز فقط در اختیار بانک ها باشد این موضوع نوسانات را بیشتر کرد چرا که روال مبادلات ارز و عرضه و تقاضا را به هم ریخت. به دنبال این اتفاق دولت ناچار به چاره جویی شد. البته گفته شد که بانک مرکزی و دولت این اقدامات را برای پیگیری سودجویان بازار ارز و صرافی‌های متخلف انجام داده اند واین تنها گزینه بوده است.
صادرات در چالش
تعیین نرخ 4200 تومان برای ارز دولتی که در روزهای بعد به اختلاف فاحش قیمتی با نرخ غیررسمی رسیده بود از یک سو و گرفتن تعهد ارزی از تجار برای برگرداندن ارز به کشور از طریق سامانه «نیما» از سوی دیگر باعث شد که صادرات توسط بخش خصوصی دچار مشکلات فراوانی شود.
اگر چه دولت اصرار داشت که فقط از 22فروردین تا 5اردیبهشت ماه امسال دو میلیلارد و 800 میلیون تومان گشایش ارزی شده است و نباید دغدغه ای برای تامین ارز وجود داشته باشد اما در عمل اتفاق های دیگری رخ داد.
اما محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در اعتراض به سیاست ارزی دولت گفت: با توجه به محدودیت‌های موجود در انتقال پول، نحوه بازگرداندن ارز حاصل از صادرات نیز معلوم نیست؛ همچنان مشخص نیست که می‌توانیم مانند گذشته تحریم‌های را دور بزنیم یا نه؟
لاهوتی با بیان اینکه دولت برای مدیریت بازار ارز با صادرکنندگان و فعالان اقتصادی مشورت کرده، پیشنهادهای آنها را شنیده و نامه‌نگاری کرده و ما امیدواریم تا تصمیمی درست اتخاذ شود.
ارز تک نرخی جواب نداد
همچنین رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این موضوع که بررسی‌ها نشان می‌دهد که سیاست ارز تک‌نرخی دولت به علت تقاضای زیاد جواب نمی‌دهد و در نهایت ۲نرخ در حوزه ارز ایجاد می‌شود، تصریح کرد: دولت راهکار مشخصی برای بازار دوم ارز در نظر نگرفت و به همین علت در چند ماه گذشته اتفاق‌های ناخوشایندی در حوزه اقتصادی کشور روی داد.
محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه با تک نرخ شدن ارز میزان واردات افزایش و میزان صادرات کاهش یافت، افزود: پیشنهاد ما این است که برای کالاهای اساسی و ضروری از جمله دارو، مواد اولیه و نهاده‌های دامی، ارز با عدد نرخ ترجیحی اختصاص یابد و بقیه کالاها از نرخ تعادلی برخوردار شوند.
وی با اشاره به اینکه اگر این‌گونه نباشد حجم زیادی از واردات خواهیم داشت، ادامه داد: در ۳ماه گذشته حدود ۲۷میلیارد دلار تقاضای واردات در کشور داشتیم.
گلایه‌های وزیر اقتصاد
بعدها با لیستی که توسط بانک مرکزی اعلام شد مشخص شد که ارزهای دولتی به صورت عادلانه به کالاهای اساسی کشور اتخاذ پیدا نکرده است و بیشترین نرخ گرانی را در همین کالاها شاهد کرده ایم. برای مثال حجم انبوهی از گوشی همراه با نرخ دولتی وارد شد اما با نرخ غیررسمی که 4000 تومان گرانتر بود به فروش گذاشته شد.
بالاخره اصرار فعالین بخش خصوصی و پیگیری های کمیسیون اقتصادی مجلس جواب داد و دولت پذیرفت که بازار ثانویه ارز شکل بگیرد. مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی در تازه‌ترین اظهارات خود در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی که دوشنبه برگزار شد، تاکید کرده که سازوکارهای لازم برای عرضه ارز توافقی تدارک دیده شده در مدت ۴۸ساعت آینده بازار ثانویه ارزی تشکیل می‌شود.
وی درباره تقسیم گروه‌های کالایی در چارچوب سیاست‌های جدید ارزی دولت، گفت: برای تامین کالاهای اساسی کشور از محل درآمدهای ناشی از صادرات نفت ۱۸میلیارد دلار و برای گروه دوم از محل صادرات محصولات پتروشیمی و فولاد ۵/۶میلیارد دلار در نظر گرفته‌ایم. کرباسیان تصریح کرد: از نظر واردات کالاهای مورد نیاز کمبودی نداریم ضمن اینکه در عرصه صادرات نیز مشکلی نداریم اما برای ایجاد آرامش در بازار باید از مکانیسم‌های کنترل و نظارتی کافی استفاده کنیم.
الوعده وفا
بالاخره این وعده عملی شد و ولی الله سیف روز گذشته به خبرنگاران گفت: امروز اولین روز است که بازار ثانویه کار خود را از محل 20 درصد صادرات کالاهای بخش خصوصی، بازار ثانویه فعال می‌شود و در این بازار واردکننده با صادرکننده تفاهم می‌کند.
وی افزود: ارز به صورت فیزیکی ارائه نمی‌شود، بلکه از حساب صادرکننده به حساب وارد کننده منتقل می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص فعالیت صرافی‌ها، تصریح کرد: درباره خرید و فروش اسکناس در صرافی‌ها در مرحله بعدی تصمیم‌گیری می‌شود. فعلا برنامه‌ای برای حذف ارز مسافرتی نداریم.
اگرچه سیف اطلاعاتی درباره آغاز به کار صرافی‌ها سخن نگفت اما گمانه‌زنی‌ها «شنبه» را روز آغاز به کار ـن‌ها می‌دانند.
انتهای خبر/