این داستان دیگر مجازی نیست
سکانس اول
-«با گروه یا کسان دیگری همکاری نکرده و قصدم فریب یا ترویج بی‌بند و باری نبوده. فقط افرادی از من خوششان می‌آمد و من هم با آهنگ‌های مختلف می‌رقصیدم. این کار را چهار سال پیش ابتدا برای سرگرمی انجام دادم، اما بعد از مدتی متوجه شدم آمار فالوئرهایم بالا می‌رود.»
این کلمات اعترافات دختر 17 ساله‌ای است در برنامه ٣٠ دقیقه‌ای جمعه شب، در مستندی به نام «بی‌راهه» از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، که دو دختر و یک پسر هم با چهره‌های شطرنجی و مشبک حضور داشتند. کلمات با بغض و کاهی با گریه همراه بود؛ مائده هژبری نامی که شاید تا قبل این اتفاق برای خیلی از ماها کاملا غریبه بود و فقط فالوورهایش در شبکه مجازی اینستگرام او را می‌شناختند.
رقصیدن زنان و انتشار تصاویر آن در جمهوری اسلامی ایران ممنوع است و حالا مائده 17 ساله نیز این را فهمیده است و یقینا بعد از بسته شدن پیجش و تعهدی که داده‌است کم کم تصاویر رقصش در فضای مجازی کم رنگ می‌شود و بعد از مدتی شبیه تمام جریان‌های فضای مجازی به فراموشی سپرده می‌شود.اما…
سکانس دوم
درست لحظاتی بعد از پخش این برنامه مائده پایش را از فضای مجازی بیرون گذاشت و چیزی نگذشت که نام او در بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی شنیده می‌شد.
پایبندی به قوانین و اجرای آن نکته‌ای کاملا منطقی است که شهروندان هر کشوری حتی اگر قانونی را قبول نداشته باشند ملزم به اجرای آن هستند و در صورت نقض آن از سوی ارگان‌های نظارتی بازخواست و جریمه خواهند شد. تا اینجای بحث همه چیز درست است اما وقتی پای رسانه ملی به عنوان انتشار دهنده به میان می‌آید معادله برهم می‌ریزد.
بیایید شرایط کنونی کمی باهم مرور کنیم. در روزهایی که همه جا صحبت از وضعیت اقتصادی کشور است و هر چند وقت تیترهای رسانه‌ها پر می‌شود از ارقام بزرگ رانت‌ها و اختلاس‌ها، در روزهایی که خیلی از صاحب نظران و مسئولین دم از شفاف سازی و افشای رانت بگیران کله گنده می‌زنند، در روزهایی که سلطان سکه و اتفاق‌های عجیب سایت ترخیص خودرو همه را شوکه کرده است، در روزهایی که برخی در کمال ناباوری از وضعیت نامناسب ارزی کشور سواستفاده می‌کنند و با پول‌های بادآورده جیب‌هایشان را پر می‌کنند، در روزهایی که خط مقدم جنگ اقتصادی کشورمان فریاد اتحاد می‌زند.
و مردم بی‌صبرانه در انتظار افشای نام‌های کسانی هستند که در این وضعیت گوی سبقت را از دشمنان قسم خورده خارجی ایران ربودهندآنند ااااا
اند. رسانه ملی در حرکت جنجالی تصمیم به افشای هویت نوجوانی 17 ساله می‌گیرد.
سکانس سوم
واکنش‌ها به پخش اعترافات مائده هژبری فقط به کاربران فضای مجازی محدود نشد و برخی از چهره‌های سیاسی و مذهبی نیز به آن واکنش نشان دادند.
یکی از واکنش‌ها که بسیار مورد توجه قرار گرفت، واکنش «محمدرضا زائری» روحانی و کارشناس فرهنگی بود. وی نقد خود را به این مستند در صفحه اینستاگرامش این گونه نوشته است: «قرن‌ها ادبیات اباحی و جنسی آیا چیزی از اقتدار و صلابت فکری دینی کاست؟ غالب شعرا هزلیات دارند و غالب تصویرگران، نقش‌هایی که قابل نشر نیست! قرن‌ها مردم رقصیدند و برهنه شدند و رفتند و آمدند اما دین آسیبی ندید! چرا بزرگان مدعی این نکته ساده و کوچک را نمی‌فهمند؟ آن‌چه دین و ایمان را متلاشی و نظام را نابود می‌کند، لرزش کمر دختری نوجوان نیست لغزش قلم قاضی کهنسال است!»
حسام الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری، که در بین مردم بخاطر توئیت‌هایش شهرت بیشتری دارد درباره این اتفاق نوشت: «در موارد پخش تصاویر مربوط به افراد در حالات غیر عادی، ازجمله در بیمارستان، کلانتری یا بازداشتگاه نیاز به هماهنگی میان قوه قضائیه، سازمان صداوسیما و رضایت فردی است که از او تصویربرداری می‌شود. شورای نظارت بر صداوسیما این امکان را فراهم می‌کند تا به هر شکایتی از طرف افراد در مورد عدم رضایتشان به پخش تصاویر آنان در تلویزیون رسیدگی کند.»
شهاب اسفندیاری، رئیس دانشکده صداوسیما در پاسخ به پیام انتقادی یک کاربر در صفحه توییتر خود و در واکنش به ماجرای مائده هژبری نوشت: «١. من هیچ مسئولیتی در «صدا» و «سیما» ندارم. ٢. دیروز با دیدن این کلیپ منتشرشده، متاسف و ناراحت شدم؛ نه اخلاقی بود، نه حرفه‌ای و رسانه ملی بابت پخش این قبیل مصاحبه‌ها در گذشته هزینه سنگینی داده.»
عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی نیز در گفت‌وگو با ایرناپلاس در این‌باره گفته است: «وجود آسیب مختص شبکه‌های اجتماعی نیست و هر پدیده دیگری هم منافع و هم آسیب دارد. مسأله اصلی این است که چگونه ما می‌توانیم این آسیب‌ها را کم کنیم؟ انگیزه ما برای کم‌کردن این آسیب‌ها به خودی خود دلیل نمی‌شود که ما هر کاری را به نام مبارزه با آسیب‌های اجتماعی انجام دهیم و توجیه کنیم. هنگامی که فیلم اعترافات دختری که رقصش منتشر شده را پخش کردند، چرا فکر نکردند این اعتراف صداوسیما علیه خودش است؟ چون رفتار آن دختر چیز پنهانی نداشت. این اقدام نشان داد آنان درکی از نتایج اخلاقی و حتی عملی رفتارشان ندارند. سقوط آزاد سیاست رسمی رسانه‌ای در ایران مدت‌ها است که آغاز شده.»
دکتر اکبر نصراللهی، استاد ارتباطات و مدیریت رسانه نیز با اشاره به دستگیری و پخش گریه و اعترافات مائده هژبری در کانال شخصی خود نوشت: «دستگیری و پخش گریه مائده هژبری از تلویزیون بار دیگر ثابت کرده است که قوه قضائیه، ناجا و صداوسیما در۳۰ سال قبل مانده‌اند، افکار عمومی، اولویت‌ها و زمان مناسب را نمی‌دانند. بی‌تردید مقابله با مفسدان اقتصادی و مدیران نالایق و تجارت آشکار سکس در اینستاگرام بر دستگیری این دختر اولویت دارد. این نوع اقدامات حتی اگر شرعی و قانونی باشد، غیرحرفه‌ای و در زمان نامناسب صورت گرفت و با قاطعیت، بازی در زمین دشمن است و ایران و اسلام‌هراسی را تقویت و خوراک مناسبی را برای رسانه‌های مغرض و دشمن آماده می‌کند. توصیه‌های اخیر مقام‌معظم رهبری به قوه قضائیه را یادآوری و پیشنهاد می‌کنم اگر دوستان صداوسیما خود را عقل کل و بی‌نیاز از نقد و تغییر می‌دانند، حداقل قوه قضائیه و ناجا در تیم‌رسانه‌ای‌شان تجدید نظر کنند و قضات و فرماندهان پلیس هم خود را بی‌نیاز از فراگیری اصول و تاکتیک‌های رسانه‌ای ندانند.»
آذرمنصوری قائم مقام دبیر کل حزب اتحاد ملت هم در اینستاگرامش نوشت: مدیران و سیاستگذاران رسانه ملی اگر قائل به پاسخگویی هستند به این سؤال پاسخ دهند برنامه‌هایی مانند اعتراف‌گیری از دختری که اتهامش نمایش رقص خود در اینستاگرام است، با تکیه بر کدامیک از مبانی اخلاقی و انسانی و دینی ما تولید و از فراگیرترین رسانه رسمی کشور پخش می‌شود؟ فاین تذهبون؟
حجت‌الاسلام فاضل میبدی استاد حوزه و دانشگاه هم در گفتگو با سایت اعتماد آنلاین اعلام کرد: کار صداوسیما مصداق اشاعه فحشا بوده، این کار صداوسیما خلاف سیره پیامبر (ص) است و متأسفانه اثرات سوء بسیاری هم دارد. باید با مسئولان صداوسیما و برنامه اعترافات این زن، برخورد حقوقی صورت بگیرد؛ در قانون داریم که اگر کسی اشاعه فحشا کرد و آبروی فردی را برد، باید با او برخورد حقوقی شود و در اسلام هم داریم که این عمل، گناه است. خیلی از کار‌هایی که در صدا وسیما انجام می‌شود خلاف سنت اسلام و پیغمبر (ص) است.
سکانس چهارم
شاید نکته‌ای که زیاد در این اظهار نظرها مشهود نبود سن مائده باشد دختر نوجوان 17 ساله‌ای که در اوج بی‌تجربگی و ناپختگی قرار دارد و از لحاظ قانونی هنوز کودک محسوب می‌شود. اما این نکته از چشمان انجمن حمایت از حقوق کودکان پنهان نماند آن‌ها طی بیانیه‌ای که در خبرگزاری ایسنا منتشر شد اعتراض خود را به پخش این برنامه اعلام کردند.
انجمن حمایت از حقوق کودکان در بیانیه‌ای با اشاره به پخش سخنان اعتراف‌گونه یک دختر ۱۷ ساله از صدا و سیما، آن را «نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان» توصیف کرد.
به گزارش ایسنا، در بیانیه این انجمن با اشاره به شیوه پخش اظهارات یک دختر ۱۷ ساله که ویدئوهای رقص او در اینستاگرام موجب برخورد با او و انتشار اظهاراتش در تلویزیون شده بود، شیوه گفت‌وگو با او «تلخ و رعب‌انگیز در حالتی از استیصال» توصیف شده و با پرسش درباره اهداف پخش این تصاویر آمده که این اقدام «در واقع قدرت‌نمایی در مواجهه با نوجوانی است که به عنوان فردی زیر ۱۸ سال، کودک قلمداد می‌شود.»
این بیانیه افزوده است: «بی‌تردید هدف هر چه باشد، چنین برخوردی را به‌ویژه در مورد کودکان، نه در نفس خود توجیه می‌کند و نه در به تصویر کشیدن آن. این برخورد نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان به شمار می‌رود که به موجب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، ایجاد چنین فضای حقارت‌آمیزی نوعی کودک‌آزاری روانی تلقی شده و به جهت عمومی بودن این جرم مدعی‌العموم می‌تواند راسا وارد ماجرا شده و نسبت به خاطیان طرح دعوا کند.»
انجمن حمایت از حقوق کودکان همچنین نوشته «این اقدام مغایر تمامی آموزه‌های علمی و روانشناسی حوزه کودکان است» و افزوده که « چنین اقدامی از منظر اجتماعی نیز جز ایجاد فاصله میان مردم و حکومت نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و تحمیل فشاری مضاعف بر جامعه به شمار می‌رود، ضمن آنکه مطابق قوانین موضوعه کشور و همچنین قوانین بین‌المللی پذیرفته شده توسط مجلس شورای اسلامی، این اقدام سازمان صدا و سیما بطور خاص مغایر نص صریح اصل ۳۸ قانون عالی اساسی و بند الف ماده ۳۷ کنوانسیون جهانی حقوق کودک است.»
در ادامه این بیانیه با اشاره به حقوق به رسمیت شناخته‌شده کودکان و نوجوانان که کشورهای عضو همچون ایران هم به آن متعهد هستند آمده است که « در بند یک ماده ۴۰ همان کنوانسیون کشورهای عضومتعهد می شوند که برای هر کودک مجرم ، متهم یا مظنون به نقض قوانین کیفری این حق را به رسمیت بشناسند که با وی به روشی که موجب اعتلای مفهوم شرف و ارزش در ذهن کودک می‌شود رفتار کنند؛ روشی که احترام کودک به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی دیگران را تقویت کند و به سن کودک و مطلوبیت ترویج ادغام مجدد وی در جامعه و ایفای نقشی سازنده توسط کودک در جامعه توجه داشته باشد؛ این درحالی است که رفتار به تصویر کشیده شده در شبکه یک سیما مبین بارز رفتار بی‌رحمانه و غیر انسانی به شمار می‌رود که جز به تخریب هر چه بیشتر مناسبات اجتماعی نخواهد انجامید.»
انجمن حمایت از حقوق کودکان همچنین اعلام کرده ضمن بیان مراتب اعتراض شدیدش به اینگونه رفتارهای «خشونت‌بار و ترویج دهنده خشونت» از دادستان عمومی کشور در خواست دارد به عنوان مدعی‌العموم نسبت به پیگیری «حقوق پایمال‌شده» نوجوان ۱۷ ساله اقدام و حضور عدالت در دفاع از کودکان کشورمان را به منصه ظهور رساند. همچنین از مدیران سازمان صدا و سیما نیز انتظار دارد ضمن برخوردی قاطع با دست‌اندرکاران این برنامه، نقش ملی و اجتماعی خود را نشان دهند.
این انجمن در پایان بیانیه آورده است که « مراتب شکایت و اعتراض» خود را مبتنی بر استنادات قانونی به شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما هم ارائه خواهد کرد.
سکانس پایانی
اما این پایان ماجرا نبود و متاسفانه این ماجرا تبدیل شد به خوراک جدیدی برای رسانه‌های آن ور آبی که هر لحظه منتظرند تا با قدرت بیشتری بر طبل کینه توزیشان نسبت به این ملت بکوبند و ماجرایی که تنها و تنها باید درون یک خانواده به نام ایران حل بشود تبدیل به ترند توئیتر شد تا جایی که روزنامه گاردین با انتشار عکسی از مائده هژبری به اعترافات تلویزیونی او پرداخت.
انتهای خبر/قاسم شمسایی