اینجاکتاب را نیک می‌دانیم ما …!
گفت و گو با مردی که تمام زندگی اش کتاب است
یک فاکتور عمده رشد، توسعه و پیشرفت فرهنگی دریک جامعه عبارت از میزان مطالعه، تعلیم وکتابخوانی مردم است. ترویج مطالعه و فرهنگ کتابخوانی یکی از راه‌های مهم توسعه فرهنگی در یک کشور محسوب میگردد.
نویسنده بزرگ بیهقی دراین باره می‌گوید: » بهترين سخن گويان و ياران، كتاب است و آن گاه كه دوستان تنهايت نهند، مي تواني به آن سرگرم شوي. اگر او را همراز خويش قرار دهي، سرّ تو را فاش نميكند…»
فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه ما این روزها حال و روز چندان خوبی ندارد و در واقع حال کتاب خوب نیست، اما در این میان هستند هنوز هم افرادی که نه‌تنها سرانه مطالعه بالایی دارند بلکه دیگران را نیز تشویق به این‌کار می کنند. باتوجه به اهمیت موضوع فرهنگ کتابخوانی‌گفت‌و‌گویی صمیمی با محمدنیک‌پرور مدیر و موسس »کتابفروشی مادر» در مشهد انجام دادیم.
فعالیت در حوزه فرهنگی
محمد نیک پرور،کتابفروش مشهدی از افرادی است که طرحی را با عنوان نذر مادر با هدف ارتقای فرهنگ کتابخوانی را در مشهد دنبال می‌کند. وی پارکینگ منزل خود را به محل و پاتوقی برای اجرای طرحی ابتکاری به نام نذر مادر با هدف گسترش فرهنگ کتابخوانی کرده است.
نیک‌پرور در گذشته رئیس اداره کتابخانه‌های استان و رئیس روابط عمومی وزارت فرهنگ وقت بوده است و اکنون بیش از 22 سال از دوران بازنشستگی وی می‌گذرد. در واقع این کتابخانه، اولین نهاد مردمی در ایران است که به نقاط محروم خراسان کتاب اهدا می‌کند و تاکنون بیش از 18 هزار جلد کتاب به 140 واحد کتابخانه‌های نقاط محروم اهدا شده که این آمار مستند و موجود است .
نیک‌پرور در گفت‌و‌گو با خبرنگار صبح‌امروز در مورد کلیات طرح نذر مادر اظهار داشت: دراین طرح کتابخانه‌های شخصی از مردم خریداری می‌شود و در ازای آن کتاب‌های مورد نیاز اقشار و گروه‌ها را مبادله می‌کنیم،کتاب‌های دریافتی بررسی، صحافی و مرتب می‌شود تا در اختیار جامعه هدف قرار گیرد، پس از تقسیم‌بندی، کتاب‌ها به مدارس، خیریه‌ها، آسایشگاه‌ها و مناطق محروم شهر و استان ارسال می‌شود. وی در ادامه یادآوری کرد: رمز هر موفقیتی داشتن عزمی راسخ است و من بعد از بازنشستگی بازهم در خدمت کتاب و کتابخوانی قرار گرفتم و فکر کردم با قدم گذاشتن در این راه، آغاز جدیدی برای رسیدن در جهت خواسته‌های فرهنگیم است.
استقبال مردم از اهداء کتاب
نیک‌پرور در مورد نحوه کار درکتابخانه و هدف از انجام آن عنوان کرد: این مکان نهادی مردمی و خودجوش است و بیشتر از 10 سال اینجا را دایرکردم، اولین نهاد مردمی اهداء کتاب برای کتابخانه‌های مناطق محروم استان خراسان رضوی است، خوشبختانه تاکنون 200 واحد تقاضای کتاب دادند و بیشتر از 27 هزار جلد کتاب در طی 10 سال اهداء کردیم. نحوه کار مردمی و در ایران بی‌سابقه است و استقبال مردم هم خوشبختانه خیلی خوب است. ما ارتباطی تنگاتنگ با خیلی از خانواده‌ها داریم تا کتاب اضافه خود را برای مبادله یا فروش یا اهدا به کتابخانه ما می‌آورند و ابتدا این کتاب‌ها آماده می‌شوند و بعد برای متقاضیانی که در نقاط محروم به کتاب نیاز دارند، فرستاده می‌شود. به باور من اگر این کار در تمام ایران نهادینه شود، نهضت بزرگی از نظر فرهنگی به وجود می‌آید که شاید سالانه بیش از میلیون ها جلد کتاب به جای معدوم شدن در روی پشت بام‌ها، انبارها، زیرزمینی‌ها که غالبا می‌پوسند و خراب می‌شوند و برخی به بازیافت داده می‌شود، از کتابخانه‌ها سر درآورند، این در حالی است که هر هزار کیلو کاغذ از بریدن 15 اصله درخت بزرگ تهیه می‌شود، با هر اصله درخت می توان 34 کتاب درست کرد، اگر این کتابهایی که مردم به بازیافت می دهند و قابل استفاده هستند دوباره احیا شود و به ادارات و مدارس و ارگانهای مورد نیازشان بدهیم، کمک بزرگی به فرهنگ کردیم و یک سری کتاب‌ها را نجات دادیم و به همین خاطر در این مدت استقبال خوبی انجام شده است و همیاری و مساعدت از طرف مردم را دیدیم.
در اینجا صورتهای خاصی داریم و کسانی که اهدا کتاب کردند امضاهایشان است و کارشان اینجا هست و هر دانش آموزی را معرفی کنند که بی بضاعت است و نیازمند به کتاب با کارت شناسایی کتاب رایگان به انها اهدا می کنیم.
علت نام‌گذاری اسم نذر مادر
صاحب امتیاز طرح نذر مادر درباره دلیل نام‌گذاری بر مجموعه خود اظهار داشت: همچون مادری که مهر خود را به فرزندان خود اعطا می‌دارد، کتابخانه‌ها نیز چتر حمایت و مهر خود را بر سر جامعه گرفته‌اند. وی در این خصوص می‌افزاید: در گذشته نام این مکان «عارف» بود ولی بعد از مدتی نظر به اهمیت مقام مادر این نام را برگزیدم و از زمانی نام «مادر» را انتخاب کردم پل ارتباطی بین کتابخانه‌ها و قلب افرادی شد که احساس همدلی و همبستگی با مجموعه ما را دارند. وی همچنین افزود: درست در سن پنج سالگی اولین کسی که جزئی از قرآن را به دستم سپرد و مرا به مکتب ملاباجی در سبزوار فرستاد، مادرم بود و بالاخره این نام را که نام شایسته‌ای است، انتخاب کردم.
عدم تبلیغات برای کتابخوانی
نیک پرور در مورد عدم تبلیغات فرهنگی در مورد کتابخانه‌ها بیان کرد: متاسفانه بیشتر کتابخانه‌ها درآمد زیادی ندارند و امکان تبلیغات برای آنان وجود ندارد، همچنین کتابخانه‌های که عضو می‌گیرند مبالغ خیلی ناچیزی را دریافت می‌کنند که تنها صرف هزینه‌های جانبی کتابخانه میگردد. لذا اگر دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها کمکی کنند و شرایطی را به‌وجود آورند تا نام چند تا از این خیابان‌های سطح شهر مشهد به‌نام کتاب، کتابخانه و یا کتابدار نام‌گذاری گردد تا مردم با این اسامی بهتر از گذشته آشنا بشوند.
وی در پایان این گفتگو را با این ابیات شعر به پایان رساند و گفت:
مرد خردمند خردپیشه را
عمر دو بایست در این روزگار
که تا به یکی از تجربه اندوختن
با دیگری تجربه آید به کار
انتهای گزارش/مرجان فرهمند