خراسان رضوی صدرنشین گفت وگو

«در دنیا این اصل به اثبات رسیده است که توسعه اقتصادی با تقویت بخش خصوصی میسر می‌شود.» بیان این جمله از زبان رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی، به عنوان یک تشکل غیرانتفاعی و غیرسیاسی به تنهایی اهمیت و کاربرد بخش خصوصی را مشخص می‌کند.

اما آیا بخش خصوصی توانسته در سایه گسترده دولت و شبه دولتی راه خود را پیدا کند؟ آیا فرصت تاثیرگذاری در تصمیم گیری‌‌ها و سیاست‌‌های اقتصادی را به فعالین اقتصادی داده‌ایم؟ دولت روحانی چقدر فضای لازم را نه برای دولت و نه خصولتی‌ها بلکه برای بخش خصوصی باز کرده است؟

در اولین بخش گفت و گوی ما با «سید حسن حسینی؛ رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی» که بر کرسی مدیریت یک تشکل غیرانتفاعی و غیرسیاسی بخش خصوصی تکیه داده است، می‌توانید پاسخ به این پرسش‌‌ها و راهکارهای ممکن را بخوانید.

ارتباط دولت و بخش خصوصی

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت با اشاره به این که نگاه دولت به بخش خصوصی در استان‌‌های مختلف با هم متفاوت است، گفت: خراسان رضوی این شانس را داشته است که نماینده عالی دولت در این استان، دکتر رشیدیان به بخش خصوصی توجه ویژه‌ای دارند و تعاملی که در سایه این توجه صورت گرفته نتایج خوبی را رقم زده است.

سید حسن حسینی با تاکید بر این که در دنیا اثبات شده است که دولتی زودتر به توسعه می‌رسد که بخش خصوصی قدرتمند داشته باشد، افزود: برای اثبات این ادعا کافی است به تجربه‌ای که در استان پشت سر گذاشتیم اشاره کنیم. در استان ما در سایه اعتماد نماینده دولت به بخش خصوصی توانستیم از بالاترین میزان بیکاری کشور به رقمی در حدود 10درصد بیکاری برسیم و از میانگین نرخ بیکاری کشور پایین تر باشیم. این پیشرفت چشمگیری بود. از سوی دیگر در شرایط رکود اقتصادی، خراسان رضوی رتبه اول جذب سرمایه گذاری خارجی را در کشور کسب کرد.

خراسان رضوی صدرنشین گفت‌وگو با بخش خصوصی

حسینی خاطرنشان کرد: استاندار خراسان رضوی به عنوان رئیس شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی و رئیس ستاد تسهیل رویکردی جلسات و بازدیدهایی را ترتیتب داد که مشکلات بسیاری از واحدهای تولیدی مرتفع شود. ما بیشترین و منظم ترین جلسات ستاد تسهیل وشورای گفت و گو را در مقایسه با سایر استان‌‌ها برگزار کردیم. همین رویکرد و تعامل نمونه کوچکی بود که اثبات می‌کند انتقال دغدغه‌‌ها بین بخش خصوصی و دولت و اهمیت دادن به بخش خصوصی در رفع مشکلات اثرگذار است.

رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی اضافه کرد: مقام معظم رهبری در بند سیاست‌‌های اقتصاد مقاومتی تاکید کردند که «بخش خصوصی را توانمند کنید» ایشان بارها اشاره کرده اند که قوانین مزاحم بر سر راه بخش خصوصی مرتفع شود و همه دستگاه‌‌ها اعم ازقوای سه گانه باید سهم خود را در تحقق این مهم ایفا کنند.

وی با اشاره به این که تصویب قانون «رفع موانع تولید» و تشکیل «شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی» از جمله اقدامات مثبتی است که در این مسیر اتفاق افتاده است، تصریح کرد: این اقدامات گامک اولیه خوبی بود برای نظام مند شدن

گفت و گوی بخش خصوصی و دولت. البته ما معتقدیم که بخش خصوصی باید در تمام تصمیم‌‌های اقتصادی کشور صاحب رای باشد. نکته دومی که وجود دارد این است که «یک رای» یا «یک کرسی» برای انعکاس نظر بخش خصوصی کافی نیست.

تا این شائبه که برای خالی نبودن عریضه یک جایگاه به بخش خصوصی داده می‌شود، به وجود نیاید. برای مثال در شورای پول و اعتبار، دعوت از یک نفر به نمایندگی از اتاق بازرگانی ایران کفایت نمی‌کند.

اتاق، نماینده همه بخش خصوصی نیست

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خصوصی با تایید این نکته «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، پارلمان بخش خصوصی است» تصریح کرد: اتاق ایران به تنهایی نماینده تمام بخش خصوصی نیست. چرا که در این صورت تشکل‌های دیگر شکل نمی گرفت. در حالی که اکنون تشکل‌‌های دیگری نیز فعال هستند که در همین کشور با استفاده از مقررات همین کشور به وجود آمده اند پس باید حقی در این تصمیم گیری‌‌ها داشته باشند.

وی تاکید کرد: من معتقدم باید از تشکل‌‌های مجوزدار مختلف که متخصص در امور اقتصادی هستند توسط دولت نمایندگانی دعوت شوند درست به همان صورت که دستگاه‌‌ها و ارگان‌‌های مختلف اقتصادی نیز هر کدام جداگانه نمایندگانی را به جلسات تصمیم گیری می‌فرستند. در حال حاضر از ارگان‌‌های مختلف مثل وزارت صنایع، وزارت تعاون و نفت هر کدام یک شخص در جلسه حاضر می‌شود. غیر از این است که همه از طرف دولت می‌آیند؟ آیا می‌توان گفت که یک نماینده از دولت کافی است؟

البته که چنین چیزی درست نیست چرا که دولت بخش‌‌های متفاوتی دارد. با همین استدلال بخش خصوصی هم قسمت‌‌های مختلفی دارد. من تاکید می‌کنم که اتاق به تنهایی نماینده بخش خصوصی نیست. البته اتاق در تعامل خوبی که داشته وقتی در جلسات دعوت می‌شود، از تشکل‌‌های دیگر کمک می‌گیرد و از آن‌‌ها می‌خواهد که نماینده، تفکر و راه حل خود را بیان کنند.

رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی تاکید کرد: ما توقع و اعتقاد داریم که دولت به صورت جدی بخش خصوصی را تقویت کند و در بحث حاکمیتی نقش نظارتی خود را حفظ کند. اتفاقی که در همه دنیا اتفاق افتاده و نتایج مثبت فراوانی را به دنبال داشته است.

سهم خصوصی‌ها از رفت‌وآمد

حسینی با اشاره به این که تقویت بخش خصوصی می‌تواند به نتایج مثبتی منجر شود، تصریح کرد: شما می‌بینید که در بازه 10 ساله‌ای در کشور ترکیه 200 میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی جذب شده است که با تقویت بخش خصوصی این کشور اتفاق افتاده است اما در ایران میزان ناچیزی سرمایه گذاری جذب شده که آن هم در بخش‌‌هایی مثل نفت و پتروشیمی و دولتی‌‌ها و خصولتی‌‌ها بوده است. اینجاست که باید پرسید سهم بخش خصوصی از این همه رفت و آمد هیئت‌‌های مختلف چقدر بوده است؟ دولت بیاید و آمار ارائه بدهد؟ وقتی نگاه می‌کنیم دستگاه‌‌هایی هستند که یا حاکمیتی هستند و یا دولتی.

اگر چه دولت روحانی نگاه بهتری به بخش خصوصی داشته است ولی فرهنگ و جو غالب به این صورت است که هنوز به این باور نرسیده ایم که راه توسعه کشور تقویت بخش خصوصی است. حتی در میان برخی از فعالین بخش خصوصی هم این دیدگاه هنوز اثبات نشده است.

دولت توان اشتغالزایی ندارد

حسینی با اشاره به این که بخش خصوصی می‌تواند مسئولیت و مدیریت اشتغالزایی در کشور را عهده‌دار شود، افزود: ما در سفر اخیر رئیس دفتر دولت به مشهد از اقای واعظی دغدغه‌ها و درخواست‌‌هایی را مطرح کردیم یکی از مواردی که مطرح شد این بود که دولت نمی تواند دیگر اشتغالزایی کند. دولت نمی‌تواند از این حجیم تر بشود و کارمند استخدام کند. همین‌‌هایی که الان هستند زیادی اند.

این اشتغالل را چه کسی می‌خواهد به وجود بیاورد؟ بخش خصوصی. وقتی قرار است که این بار را به دوش بگیرد، نمی شود که به این بخش اختیارات ندهیم باید به بخش خصوصی اختیارات هم بدهیم.

رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی تصریح کرد: آقای واعظی قول دادند که کارگروه توسعه اشتغال را به بخش خصوصی و خانه صنعت ، معدن و تجارت کشور بدهند با همان اختیاراتی که در حال حاضر کارگروه توسعه صادرات دارد. نه این که فقط اسم را به ما بدهند، به ما اختیاراتش را هم بدهند.

در حال حاضر در کارگروه صادرات همین اتفاق می‌افتد که مصوبات وظایفی را به بانک‌‌ها ، تامین اجتماعی و سایر ارگان‌‌ها محول می‌کنند و بر اساس اختیارات خود می‌توانند از آن‌‌ها بازخواست کنند که چرا همکاری نکرده اند. باید قدرت مطالبه گری و بازخواست ارگان‌‌های مختلف در حوزه اشتغال به خانه صنعت، معدن و تجارت سپرده شود و ما بتوانیم آن‌‌ها را به پاسخگویی مجبور کنیم.

وی اضافه کرد: در ستاد تسهیل استان اقای استاندار محترم تفویض اختیارات را انجام داده‌اند و دعوت نامه‌هایی برای ارگان‌ها ارسال و از آن‌ها خواسته می‌شود تا حضور پیدا کنند. دستگاه‌های دولتی حضور پیدا می‌کنند و روی موضوعات بحث می‌شود. مصوباتی تصویب می‌شود و بعد هر دستگاهی که اجرایی نکند از آن‌ها بازخواست می‌شود و موضوع به ستاد تسهیل ارجاع می‌شود و اقای استاندار نظر نهایی را می‌فرمایند که در موارد اختلافی چه باید کرد. این نسخه جواب داده است و بسیاری از مشکلات بر طرف شده است. اعتماد کردن به بخش خصوصی در «ستاد تسهیل» نتیجه داده است پس می‌توان در زمینه اشتغالزایی نیز این اتفاق را تکرار کرد. خانه صنعت معدن و تجارت به عنوان نهادی که قرار است اشتغال ایجاد کند، رصد دقیقی از اوضاع دارد.

اشتباهات دولتی دامن بخش خصوصی را می‌گیرد

حسینی معتقد است: 80 درصد اقتصاد کشور دولتی است اما بیشترین تبعات اشتباهات دولت را بخش خصوصی می‌دهد. مدیران دولتی در ازای تصمیم‌‌های غلطی که می‌گیرند حقوق شان کم نمی شود و تاوانی پس نمی دهند! بخش خصوصی این اتفاق نمی افتد. زیان‌‌ها موجب به ورشکستگی می‌شود و اسیب‌‌های اجتماعی ان هم به وضوح دیده می‌شود. به همین دلیل است که بخش خصوصی به دقت اوضاع و شرایط را رصد می‌کند.

در مواردی اما در سطح عاغلی کشور این مهم نادیده گرفته می‌شود. در حال حاضر در بخش خصوصی هر کسی که حتی بک واحد دو نفره را هم اداره می‌کند، یک فعال اقتصادی می‌دانیم.

رئیس خانه صنعت، معدن استان با اشاره به این که گلایه رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران از دولت درباره دعوت نکردن از نمایندگان بخش خصوصی در تصمیم‌های اخیر دولتی بجاست، تصریح کرد: ممکن است یک رسانه‌ای با یک شخص فعال اقتصادی از یک جنبه و جایگاه خاص مصاحبه بگیرد و او مواضعش را از این طریق اعلام کند. من امروز از جایگاه رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی صحبت می‌کنم. اما دولت ادعا می‌کند که نمایندگانی از بخش خصوصی حضور داشته‌اند ولی این اتاق آن‌ها را نماینده بخش خصوصی نمی‌داند و این ادعا صحیح است.

وی تاکید کرد: یعنی افرادی در جلسه بوده اند ولی نماینده بخش خصوصی نبوده اند، فرض کنید در برخی جلسات از شخص بنده دعوت شود، نه به عنوان جایگاه حقوقی که دارم. در این صورت من نظر شخصی خودم را در مقام مشاوره مطرح می‌کنم. وقتی که یک نفر به نمایندگی از اتاق بازرگانی یا خانه صنعت به جلسه‌ای دعوت می‌شود و یا از سوی هر تشکل دیگری. ممکن است که خودش هم نرود و کس دیگری را بفرستد ولی در هر صورت مواضع اتاق، خانه یا تشکل مربوطه را باید بیان کند.

اماوقتی از شخص دعوت می‌شود تفاوت در دیدگاه‌‌ها وجود دارد. نظر شخصی من نوعی ممکن است با نظراتی که به عنوان رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی دارم یا به عنوان نایب رئیس اتاق بازرگانی دارم متفاوت باشد.
انتهای گزارش/انسیه علویون