آزادی خرمشهر با محاسبات دنیوی ممکن نبود
تاریخ و سرنوشت هر کشور و ملتی را که نگاه کنیم به نقاطی می‌رسیم که در خاطرات مردم و تاریخ مکتوب آن کشور پررنگ شده تا هرگز در اثر گذر زمان از خاطر نرود و برای آیندگان تصویری از یک نقطه خاص که می‌توانند یادآور شادمانی، تلخ‌کامی و یا غرور ملی باشد حفظ کند.
ایران در برهه‌های مختلف تاریخی سرشار از اتفاقاتی است که هرکدام نقطه عطف دوران خود بوده‌اند. سوم خرداد سال 61 گوینده رادیو «محمود کریمی علویجه » با بیان دو جمله صدای خود و آن جملات را در ذهن مردم کشور برای همیشه ماندگار کرد؛ «شنودگان عزیز توجه کنید، شنودگان عزیز توجه کنید؛ خونین شهر، شهر خون، آزاد شد.»
در روزهایی که کشور غرق در مسائل جنگ و داغدار جوانانی بود که هر روز به دست رژیم بعثی صدام حسین به شهادت می‌رسیدند، بیان همین دو جمله توسط این گوینده موجی از شادی خودجوش مردمی را در کشور به راه انداخت و روحی تازه به یک ملت داد.
در این روز پس از 23 روز جانفشانی ارتش و سپاه جمهوری اسلامی ایران در عملیات بیت المقدس در نهایت خرمشهر پس از 578 روز از چنگال نیروهای عراقی خارج شد. عملیاتی که با توجه به استقرار بخش عظیمی از تجهیزات جنگی عراق در این منطقه به نظر غیر ممکن می‌رسید به دست پرتوان رزمندگان ایرانی ممکن شد تا ضربه سنگینی بر پیکره ارتش عراق وارد شده باشد.
هدف دشمن براندازی نظام بود
به مناسبت سالگرد این روز غرورآفرین صبح‌امروز به سراغ یکی از فرماندهان عملیات بیت‌المقدس که در این عملیات به مقام جانبازی و آزدگی نائل آمده رفته و از وی حال و هوای آن روزهای رزمندگان را جویا شده است.
یکی از فرماندهان عملیات بیت المقدس گفت: دشمن در سال 1359 رسما به خاک کشورمان تجاوز کرد و نقاطی را به تصرف خود در آورد که این تجاوز با بهانه جداسازی بخشی از کشور و با هدف براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته بود.
عابدین عابدی‌مقدم درگفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح امروز» افزود: در سال 1360 با توسعه پیدا کردن سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی و بسیج و احیای بخشی از ارتش ما نیز توانستیم مقابله به مثل کنیم و عملیات‌های خوب و موفقی را در مواضع عراقی‌ها داشته باشیم. از نمونه این عملیات‌ها می‌توان به عملیات ثامن‌الائمه(ع) برای شکستن حصر آبادان، عملیات طریق‌القدس برای آزادسازی شهرستان بستان، گرفتن چزابه و عملیات فتح‌المبین که زمینه‌ساز فتح خرمشهر شد اشاره کرد.
دهم اردیبهشت آغاز عملیات بیت‌المقدس
عابدی‌مقدم ادامه داد: بلافاصله پس از عملیات فتح‌المبین که اول فروردین آغاز شده بود، در دهم اردیبهشت ماه عملیات بیت‌المقدس آغاز شد که در سه بخش جبهه شمال، میانی و جنوبی اهواز بود و از طریق کرخه کور و کارون به سمت خرمشهر عملیات کردیم. عملیات بیت‌المقدس که با هدف آزادسازی مناطق استراتژیک جنوب کشور صورت گرفته بود در چهار مرحله انجام شد که به لطف خدا هر چهار مرحله نیز موفقیت آمیز بود و بدین ترتیب کل مناطق تحت تصرف دشمن که مهم‌ترین آن خرمشهر بود آزاد شد.
وی افزود: حال و هوای مردم و رزمندگان با توجه به موفقیت‌های چند عملیات گذشته بسیار بالار رفته بود و کاملا به این اعتماد به نفس رسیده بودیم که می‌توانیم با ایثار مقابل تمام قدرت‌های جهانی بایستیم. البته این اعتماد به نفس با تکیه بر تجیزات نبود بلکه این معنویت جبهه، دعاهای توسل و کمیل و البته رمزهای عملیات که به نام ائمه بود، انرژی مضاعفی را به رزمندگان می‌داد تا بر ارتش تا دندان مسلح بعث غلبه کنند.
ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس و فتح‌المبین زمینه‌ساز آزادی خرمشهر
این جانباز عملیات بیت المقدس تصریح کرد: عملیات‌های ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس و فتح‌المبین به نحوی مقدمه موفقیت عملیات بیت‌المقدس را فراهم کرده بودند و حتی برخی مسئولین می‌گفتند ما به اندازه رزمندگان قاشق نداریم! این نشان‌گر حضور پررنگ و با اعتماد به نفس مردم در این عملیات برای آزادسازی خرمشهر بود.
عابدی مقدم ادامه داد: من که از عملیات فتح‌المبین در منطقه مانده بودم و در این عملیات نیز مسئولیت فرماندهی گروهان را برعهده داشتم شاهد شگفتی‌های بسیاری بودم که شاید امروز پس از گذشت چندین سال اگر بازگو شوند فقط داستان جلوه می‌کنند.
حقوق و پاداشی برای رزمندگان وجود نداشت
مدیرکل سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی گفت: رزمندگان معمولا باید پس از پایان عملیات‌ها به شهرهایشان باز می‌گشتند اما عمده کسانی که در عملیات‌های قبل شرکت کرده بودند، در منطقه ماندند تا در این عملیات نیز حضور داشته باشند. این روحیه ارزشمندی است که با حقوق و پاداش به دست نمی‌آید کما اینکه چنین چیزی هم برای رزمندگان وجود نداشت و همه بخاطر تعصبات ملی و مذهبی در جبهه‌ها می‌جنگیدند.
آغاز مرحله اول از کرخه
عابدی‌مقدم ادامه داد: در مرحله اول عملیات نیروهای خراسان از سمت کرخه وارد عمل شدند و با وجود فشار شدید آتش دشمن مقاومت می‌کردند. با این که در کانال‌هایی که در آن قسمت حفر شده بود پر شده بود از شهدای ایرانی که حتی جای گذاشتن پا نیز نبود اما هیچکس ذره‌ای در هدفش شک نداشت و به مسیر ادامه می‌داد.
وی افزود: رد شدن از کارون نیز امری بود که نگاه تحلیلگران نظامی کاملا غیرممکن به نظر می‌آمد اما رزمندگان ایرانی در همان شب اول از کارون عبور کردند و با گرفتن سرپلی در کارون تا جاده اهواز خرمشهر نیز پیشروی کردند و در آن‌جا مستقر شدند. این جا بود که دشمن دریافت این عملیات به احتمال زیاد با شکست آن‌ها به اتمام خواهد رسید. جالب است که در تمام مدت که گروهی در حال جنگ بود، نیروهایی که پشت خط آماده مرحله بعد بودند استراحت نمی‌کردند و مدام مشغول دعا و عبادت بودند.
این آزاده عملیات بیت‌المقدس تصریح کرد: پس از این که در کرخه پیشروی مناسبی نداشتیم تمام نیروها روی کارون متمرکز شدند و با عبور از آن و رسیدن به جاده اهواز خرمشهر، دشمن در محاصره قرار گرفت و از منطقه هویزه و سوسنگرد نیز عقبنشینی کرد و تنها خرمشهر باقی ماند.
عملیات بیت‌المقدس با محاسبات دنیوی ممکن نبود
عابدی‌مقدم ادامه داد: روزی که مرحله اول عملیات انجام شد ما به نیروها اعلام کردیم که می‌توانند برگردند اما همه به اتفاق می‌گفتند تا خرمشهر آزاد نشود برنمی‌گردیم. این حرف امام (ره) که فرمودند:«خرمشهر را خدا آزاد کرد» تعریف کامل عملیات بیت‌المقدس بود چرا که با محاسبات دنیوی این عملیات هرگز ممکن نبود. کما این که صدام اعلام کرده بود « اگر ایرانی‌ها خرمشهر را آزاد کردند، کلید بصره را به آن‌ها خواهم داد!»
وی افزود: این حرف‌ها از محاسبات آن‌ها بود، آنقدر تعداد تانک‌ها زیاد بود و به ما نزدیک شده بودند که در جاده اهواز خرمشهر تانک‌ها از روی خاکریز خود را روی نیروهای ما می‌انداختند، وجب به وجب زمین را مورد هدف آتشبار‌های خود قرار می‌دادند اما نیروهای ایرانی با اراده قوی ذره‌ای عقبنشینی نکردند تا دشمن پیشروی کند.
19 هزار اسیر در یک روز
عابدی مقدم تصرح کرد: در روزهایی که رزمندگان ما به پلیس‌راه خرمشهر رسیدند، نیروهای اطلاعات عملیات در شهر بلندگوهایی نصب کردند و از نیروهای عراقی خواستند که خود را تسلیم کنند که این اتفاق نیز رخ داد و در این عملیات حداقل 19 هزار اسیر گرفتیم.
سوم خرداد و آزادی خرمشهر
مدیرکل سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی گفت: سوم خرداد بود و در حالی که در حوالی خرمشهر بودیم گوینده رادیو آن جملات معروف را اعلام کرد و موجی از شادی در بین رزمندگان به وجود آمد. البته همه از آزادی شهر خبر داشتند و این شادی بابت خبردار شدن و خوشحالی امام(ره) و مردم بود.
عابدی‌مقدم اظهار کرد: مسئله‌ای که در این سال‌ها بسیار کم به آن پرداخته شده عملیات دشمن از منطقه کوشک برای بازپس گیری خرمشهر بود. عراقی‌ها با دیدن خوشحالی مردم کشور شب چهارم با یک حمله گسترده قصد داشت مجددا خرمشهر را تسخیر کند اما با مقاومت نیروهای ما مواجه شد و عملیات متقابل ما نیز برای جلوگیری از این حملات موجب فتح جاد العماره به بصره شد. این اتفاقات دقیقا زمانی رخ می‌داد که تمام کشور غرق در جشن و شادی بودند اما رزمندگان همچنان درگیر حملات دشمن و عملیات‌های متعدد بودند.
وی افزود: یکی از خاطرات بسیار ماندگار من مربوط به عملیات صبح چهارم خرداد بود. ما برای جلوگیری از ساختن استحکامات توسط دشمن به صورت مداوم عملیات انجام می‌دادیم و عراقی‌ها را عقب می‌راندیم، در قسمتی عراقی‌ها برای جلوگیری از عملیات ما میدان مین نامنظمی ایجاد کرده بودند اما ما تخریب‌چی حرفه‌ای با خود همراه نکرده بودیم.
رفتن روی مین برای باز شدن معبر
عابدی‌مقدم ادامه داد: وقتی اعلام کردیم چند نفر که آموزش نسبی تخریب دیده‌اند برای ایجاد معبری شروع به کار کنند، عده‌ای اعتراض کردند که چرا زمان را از دست بدهیم، ما جلوتر حرکت می‌کنیم و روی مین‌ها می‌رویم تا معبر باز شود و مابقی بتوانند عبور کنند. این روحیه ایثار بسیار عجیب بود.
وی افزود: پس از ایجاد معبر هنگام عبور از آن چند نفر از نیروها از جمله آقای باقرزاده و یکی از دوستانم به نام عباس روی مین‌ها باقی مانده رفتند اما با وجود شدت جراحت و له شدن استخوان پا، هیچ سستی در اراده‌هایشان ایجاد نمی‌شد.
ما کربلا را به چشم دیده‌ایم
این جانباز عملیات بیت‌المقدس اظهار کرد: در همین عملیات که من مسئولیت سرپرستی گردان را برعهده داشتم وقتی عملیات را آغاز کردیم با وجود آتش سنگین دشمن توانستیم مواضع آن‌ها را فتح کنیم اما متاسفانه بخاطر نرسیدن پشتیبانی مجبور به عقبنشینی شدیم. ما در این عملیات‌ها کربلا را به چشم دیدیم و اتفاقاتی باورنکردنی رخ داد.
وی افزود: من نیز در همین عملیات از ناحیه کمر، استخوان ران پا و چشم مجروح شدم و با وجود اینکه شهید اربابی مسافت زیادی من را بازگرداند اما بخاطر فشار دشمن موفق به عقب‌تر بردن من نشدند. من در این هنگام بخاطر شدت جراحات بی‌هوش بودم و زمانی که در بیمارستان بصره به هوش آمدم و با دیدن آقایان کتابدار، مهمان‌نواز، کابلی، مهریزی و… متوجه موضوع اسارت شدم.
عابدی‌مقدم اظهار کرد: بخش متفاوتی از خاطرات من مربوط به دوره اسارات و محیط شهر بصره به عنوان یک شهر مذهبی شیعه می‌شود. برخی از مردم این شهر با وجود حاکمیت صدام، به ما کمک می‌کردند و دور از چشم نیروهای بعثی سعی در حمایت از ما داشتند.
کمک پنهانی برخی مردم بصره به اسرا
عابدی‌مقدم اضافه کرد: از جمله این افراد دو خانم به نام‌ها زینب و زهرا بودند که خود را پرستار و جراح معرفی می‌کردند و در زمان نبودن نیروهای بعثی به درمان زخمی‌های ایرانی می‌پرداختند. کما این که گلوله‌ای که در نزدیکی نخاع من بود را یکی از همین خانم‌ها با امکانات بسیار کمی در کیف دستی داشت، خارج کرد و گفت این کار را بحاطر رضایت امام زمان انجام داد. به گفته پزشکان اگر این خانم گلوله را از کمر من خارج نمی‌کرد، بدون شک با هر حرکتی نخاع من آسیب می‌دید.
وی افزود: البته از طرفی برخی عراقی‌ها نیز برخوردهای بسیار بدی با ما داشتند و حتی چند بار که با لگد من را از روی برانکارد به پایین پرتاب کردند، دست، پا و دنده من شکست.
این موفقیت حاصل خون شهدای بزرگی بود
مدیرکل سابق بنیاد شهید خراسان رضوی ابراز کرد: باید به این نکته توجه کرد که برای فتح خرمشهر و شادی حاصل از این موفقیت بزرگ ما خون‌های رزمندگان و فرماندهان بسیاری چون شهید آهنی، شهید چراغچی، شهید خادم‌الشریعه و… را دادیم. ویژگی این دوره‌ها این بود که هر کس هر آنچه داشت بدون منت ارائه می‌کرد. اگر نبود این ایثارهای بی دریغ، در مرحله سوم عملیات بیت المقدس در منطقه شلمچه که بسیار کار سخت شده بود امکان عبور نداشتیم.
وی افزود: همنطور که گفتم برای ما اگر چه موفقیت در عملیات بسیار خوشحال کننده بود اما شیرین‌ترین لحظه برای ما پخش شدن خبر از رادیو و آگاهی از شادی مردم و امام(ره) بود.
اسرا دشمن را در خاک خودش خسته کردند
عابدی‌مقدم گفت: نکته‌ای که دوست دارم حتما همه بدان آگاه باشند نقش اسرا در کشور عراق بود که دشمن را خسته کرده بودند. بسیاری از جامعه‌شناس‌ها و روانشناس‌ها در قالب صلیب سرخ بین اسرا می‌آمدند تا ببیند این افرادی که چنین عملیات غیرممکنی را صورت داده‌اند چه کسانی هستند. بارها من این را از عراقی‌ها شنیدم که می‌گفتند شما اسیر ما نیستید بلکه ما اسیر شما هستیم.
وی در پایان ابراز کرد: البته همه فکر می‌کردند این روحیات سال‌‌های جنگ از بین رفته است اما ما در موضوع جنگ با داعش دیدیم که در شرایطی سخت‌تر از جنگ تحمیلی، مدافعان حرم رشادت‌ها و جانفشانی‌های بسیاری کردند و باز هم توانستند قدرت‌های بزرگ دنیا را زمین‌گیر کرده و شکست دهند.