جراحی اعتماد به نفس یا زیبایی؟
دیگر دوره “بکش و خوشگلم کن” گذشته است و کسی تنها برای زیبا شدن سراغ جراحی زیبایی را نمی‌گیرد. مطب پزشکان زیبایی، شلوغ‌تر از صندلی‌های سینما شده و تنها چیزی که در بین طرفداران جراحی‌های زیبایی ملاک نیست سن و سال است! برخلاف انتظار تنها دختران جوان علاقه‌مند به تغییر وضعیت اندام و زیبایی خود نیستند و حالا مسن‌ترها هم به میدان آمده‌اند. اما اگر از طرفداران این نوع جراحی‌ها بپرسی که هدفشان از این کار چیست؟ گاهی پاسخ می‌دهند که: زیبایی ناخودآگاه اعتماد به نفس می‌بخشد!
زیبایی یک فرد به دلایل مختلفی می تواند دستخوش تغییر شود؛ ازجمله افزایش سن و کاهش فعالیت کلاژن سازی در پوست، تصادف، جراحت و نقص مادرزادی. اما افزایش عمل های زیبایی طی سال های اخیر در جهان و به ویژه در ایران که از آن به عنوان «پایتخت عمل های زیبایی نام برده می شود نشان می دهد که علل گرایش به اینگونه جراحی ها تغییر یافته است.
ما تلاش کرده ایم در این گزارش هر چند کوتاه به انواع جراحی های زیبایی و عوارضی که ممکن است برای فرد به همراه داشته باشد بپردازیم.
از عروسکی تا استخوانی
ابوالحسن قیصری، متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبایی در این رابطه گفت: یکی از جراحی‌های زیبایی که بسیار رواج یافته است، جراحی بینی یا رینوپلاستی ست که معمولاً هم توصیه می شود در دختران از سن 16 سالگی به بعد و پسران از 17 سالگی به بعد این جراحی صورت گیرد.
وی ادامه داد: البته به جز سن متقاضی این جراحی که بسیار مهم است، داشتن سلامت جسمی و روانی نیز حائز اهمیت است. حتی عنوان می شود که داشتن اندیشه مثبت از لحاظ فکری اثرگذار است و فرد باید به دنبال بهتر شدن چهره خود باشد نه به دنبال چهره ایده آلی که در ذهن برای خود ساخته است.
قیصری اضافه کرد: در خصوص جراحی بینی باید بگویم با وجود اینکه شکل بینی وراثتی است، در اثر ضربه و یا جراحی تغییر می کند. به عمل جراحی بینی رینوپلاستی گفته می‌شود که در اکثر مواقع ظاهر بینی زیباتر و موزون تر با دیگر عناصر صورت نشان داده شود و البته عمل جراحی بینی همچنین وضعیت تنفسی افرادی را که به علت اختلالات راه هوائی در بینی خود دچار مشکل شده‌اند را نیز بهبود می بخشد.
این فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی خاطرنشان کرد: رینوپلاستی می تواند تغییراتی مثل اندازه بینی، عرض بینی، شکل بینی، نوک بینی، سوراخ بینی، تقارن بینی را ایجاد کند. در واقع منظور من از اندازه بینی متناسب کردن آن با دیگر عناصر صورت است؛ چراکه اگر بینی این تناسب را داشته باشد، شاید جراحی تغییرات لازم را اعمال کند، اما می تواند برای فرد رضایت بخش نباشد.
وی در خصوص مراحل این عمل نیز بیان داشت: مرحله اول، بی هوشی فرد است، بعد از آن برش که در واقع عمل جراحی رینوپلاستی یا به روش بسته انجام می گردد که در آن برش ها داخل بینی داده می شود و یا به روش باز صورت می گیرد که در آن یک برش روی کولوملا (تیغه میانی بین سوراخ های بینی) داده می شود و از طریق آن پوشش بینی باز شده و تغییرات لازم در شکل بینی داده می شود. مرحله سوم هم تغییر شکل در ساختار بینی است؛ یعنی یا ابعاد بینی کوچک و یا بزرگ‌تر می شود و در آن برای افزایش بافت می توان از غضروف هائی که از نقاط مختلف بدن برداشته می شود، استفاده کرد.
قیصری ادامه داد: مرحله چهارم تصحیح انحراف تیغه بینی ست که در این مرحله تیغه بینی صاف شده و برجستگی های داخل بینی که باعث اختلال در تنفس می شود، اصلاح می‌شودو بعد از آن بستن برش است، وقتی که بینی به شکل دلخواه رسید بافت پوششی روی بینی قرار داده شده و محل برش بخیه می شود.
عوارض جراحی بینی
دبیر انجمن راینولوژی ایران در خصوص عوارض این جراحی افزود: تصمیم گیری در مورد انجام عمل جراحی بینی یک تصمیم شخصی ست و فرد باید فوائد و خطرات احتمالی را بررسی نماید و خطرات احتمالی را بپذیرد و جراح و تیم پزشکی توضیحات کافی در مورد خطرات احتمالی را به افراد می دهند. از جمله عوارضی که باید به آنها اشاره کنم، پارگی عروق سطحی بینی، عفونت، تأخیر در بهبود زخم، خطرات بی هوشی، خونریزی، عدم قرینه شدن بینی است، نیز عوارض قلبی- ریوی در عمل های طولانی مدت ممکن است دیده شود و ممکن است همراه با ایجاد لخته در سیستم وریدی باشد. احتمال تشدید علایم آلرژیک در کوتاه مدت، بدشکلی پوستی، التهاب و تورم پوستی و نیاز به عمل مجدد که البته با توجه به پیشرفت هایی که صورت گرفته و پزشکان ماهری که ما در کشورمان داریم این خطرات ممکن است بسیار کاهش یافته باشد، اما به هر حال به صفر نرسیده است.
لیفتینگ پوست
این فوق تخصص جراحی زیبایی در ادامه به جراحي های ليفتينگ صورت اشاره کرد و بیان کرد: يكي ديگر از اعمال جراحي پلاستيك شايع در دنيا این نوع جراحی به شمار مي رود. در حقيقت به دنبال افزايش طول عمر متوسط انسان و افزايش اميد به زندگي در افراد ميانسال و مسن اين رشته مورد توجه قرار گرفت. در ابتدا عمل جراحي ليفتينگ با كشيدن پوست صورت و پيشاني در نزد مردم شناخته شده بود، اما به دنبال شناخت بيشتر از آناتومي بافت ها و عضلات صورت و مطالعه بيشتر در زمينه فرآيند سن، توجه به سمت نواحي عمقي تر، براي افزايش ماندگاري نتايج جراحي بيشتر شد و با رشد تكنولوژي و ورود وسايل ميكروسكوپي در اتاق هاي عمل امروزه اين اعمال جراحي ديگر نياز به انجام برش هاي وسيع روي پوست سر و صورت نداشته و مي توان با برش كمتر و به كارگيري وسايل آندوسكوپي، نتايج بهتري را به دست آورد.
وی ادامه داد: درواقع در کودکی، پوست قابلیت ارتجاعی زیادی داشته و زیر پوست سطح وسیعی از چربی وجود دارد که در مورد بچه های چاق این مسئله بیشتر صدق می کند. با افزایش سن قابلیت ارتجاعی پوست کاهش می یابد و چربی زیر پوستی کم می شود و به تدریج در پوست یک حالت جمع شدگی همراه با چین و چروک ایجاد می شود. بافت اطراف چشم و فک پایین شل شده و موجب می شود که چهره حالت نگران، خسته و اخمو پیدا کند. در این عمل با برداشتن چربی اضافی، سفت کردن عضلات زیرین و کشیدن پوست صورت و گردن، نشانه های افزایش سن کاهش می یابد.
قیصری تصریح کرد: البته عواملی مانند کاهش وزن، استرس های زندگی روزمره، در معرض آفتاب بودن، استفاده از الکل و سیگار و استعداد ژنتیکی در روند ایجاد تغییرات در چهره اثرگذار است.
چه افرادی برای عمل لیفتینگ مناسب هستند؟
این فوق تخصص زیبایی خاطرنشان کرد: به طور کلی، کاندیداهای مناسب برای انجام این عمل کسانی هستند که چین و چروک زیاد و پوست شل و افتاده ای دارند. وجود یک چین عمیق از کناره بینی تا کناره دهان، چین های عمیق در گونه‌‌ها و شلی پوست روی برجستگی های گونه، شلی پوست، چین‌‌ها و ستون های عمودی یا چربی اضافی در گردن، می تواند از این طریق رفع شود.
وی ادامه داد: این عمل در بیمارستان یا کلینیک های کوچک و یا در مطب انجام می شود و از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی همراه با تزریق داروهای آرامبخش داخل وریدی استفاده می گردد. اکثر برش ها در داخل خط مو قرار می گیرد، از طریق برش جراحی، قسمت های اضافی و چروکیده پوست را از محل رویش سست می کنند و سپس آن را از محل گوش عقب می کشند. برش معمولاً در محدوده گوش ایجاد می شود، یعنی در جلوی گوش برش به سمت پایین آمده و لاله گوش را دور می زند و تا کناره خط مو در پشت گوش می رود، ممکن است برش کوچک و ناآشکاری نیز در زیر چانه ایجاد شود.
75 درصد مراجعه کنندگان این نوع جراحی، زنان هستند
به گفته قیصری گروه سني ۴۵ تا ۵۵ ساله ها بیش تر براي اعمال جراحي ليفتينگ مراجعه مي كنند که 75 درصد آنها را زنان تشکیل می دهند و تنها حدود 25 درصد از مردان خواهان این نوع جراحی هستند. این جراحی درخصوص افرادی صورت می گیرد که دچار افت و ریزش صورت شده اند و برای از بین بردن چروک هایی با عمق متوسط و یا حتی عمیق و همچنین افتادگی پوست مناسب است.
وی اضافه کرد: در واقع بعد از جراحی بینی جراحي پلاستيك پلك، ليفتينگ پوست، جراحي پلاستيك چانه و جراحي پلاستيك گونه به ترتيب در رتبه هاي بعدي درخواست مراجعه کنندگان قرار دارند.
عوارض لیفتینگ
قیصری در خصوص عوارض این جراحی اظهار داشت: برخی از عوارض مربوط به بیهوشی است که در هر عمل جراحی ممکن است اتفاق بیفتد. عارضه دیگر هماتوم (تجمع خون در زیر پوست) است که بیشتر در افراد سیگاری، افراد با سابقه فشار خون بالا، یا در نتیجه تهوع و استفراغ ایجاد می شود دیگری ریزش مو که در اثر کاهش خون رسانی به فولیکول های مو ایجاد می شود، ولی پس از مدتی موها دوباره رشد می کنند و نیز آسیب عصب صورت که ما شاهد آن هستیم.
جراحی و ترمیم افتادگی پلک
وی به جراحی زیبایی پلک نیز اشاره کرد و گفت: جراحی زیبایی پلک یا بلفاروپلاستی ظاهر پلک های بالا یا پایین یا هر دو را بهبود می بخشد. جراحی پلاستیک پلک همچنین پف آلودگی زیر چشم ها را رفع می نماید.
قیصری ادامه داد: در عمل بلفاروپلاستی پوست٬ عضله و چربی اضافی در پلک بالا و پایین برداشته می شوند. نتیجه می تواند یک ظاهر شاداب و جوان تر در ناحیه دور چشم باشد. در جراحی پلاستیک پلک فوقانی، برش ها معمولاً بر روی خطوط و چین های طبیعی پلک داده شده و بخیه ها با ظرافت بسیار زیادی زده می شوند تا قابلیت دید محل جراحی حداقل باشد. در پلک تحتانی برش در محل نامشهودی در زیر مژه ها داده می شود. گاهی برش پلک تحتانی از داخل پلک است و هیچ برشی روی پوست لازم نیست.
وی تصریح کرد: معمولاً برای عمل جراحی پلک ها بیهوشی عمومی لازم نیست و بی حسی موضعی همراه با تجویز داروهای آرام بخش زیر نظر متخصص بیهوشی کافی ست. نتیجه نهایی جراحی پلاستیک پلک در طی چندین هفته ظاهر می شود، اما ممکن است برای بهبودی کامل خطوط برش جراحی نیاز به یکسال زمان باشد. گرچه نتایج جراحی زیبایی پلک ها در موارد خاصی دائمی هستند، اما روند پیرشدن قطع نمی شود.
این فوق تخصص جراحی پلاستیک اضافه کرد: دو عمل شایعی که همراه با جراحی زیبایی پلک بالا انجام می شوند، لیفت ابرو و قطع عضلات مربوط به اخم هستند. در مواردی که ابروها بخصوص در قسمت خارجی دچار افتادگی هستند، عمل لیفت ابرو با ثابت کردن ابرو در قسمت مناسب از طریق همان برش جراحی پلک انجام می شود. یکی دیگر از اعمال جراحی پلک که معمولاً در پلک پایین انجام می گیرد، جابه جاکردن چربی های زیر چشم است؛ بطوری که چربی هایی که موجب پف آلودگی پلک تحتانی هستند را تغییر محل داده و در ناحیه گوشه داخلی پلک تحتانی که فرورفته است جایگزین می نماییم و به این وسیله علاوه بر ایجاد تعادل در ناحیه پلک تحتانی، موجب رفع ظاهر خسته چشم می شویم.
حداقل سن برای انجام این عمل؛ 35 سالگی ست
وی بیان کرد: جراحی زیبایی پلک، معمولاً برای افرادی توصیه می شود که حداقل 35 سال سن داشته باشند. باید توجه داشت که جراحی زیبایی پلک یک عمل جراحی است و عوارض احتمالی آن به سادگی از بین نمی رود؛ بنابراین برای انجام این جراحی مشاوره دقیق تخصصی ضروری است.
قیصری با تأکید بر اینکه سنجش بینایی و اندازه گیری میزان ترشح اشک چشم، حتماً باید قبل از عمل انجام شود، ادامه داد: در افرادی که ترشح اشک آنها کمتر از حد عادی باشد، انجام جراحی می تواند باعث بروز خشکی چشم و گاهی عوارض جدی و خطرناک گردد و همچنین وجود برخی از بیماری های زمینه ای، احتمال بروز عوارض جراحی را بیشتر می کند؛ بیماری هایی مثل پرکاری تیروئید یا بیماری تیروئیدی چشم، خشکی چشم، بیماری های قلبی، فشار خون و دیابت می تواند خطرات جراحی را افزایش دهد.
دوبینی از عوارض جراحی پلک
این فوق تخصص زیبایی در خصوص عوارض این نوع جراحی گفت: عوارض خفیف جراحی زیبایی پلک شامل دوبینی یا تاری دید گذرا، تورم پلک، عدم تقارن محل برش در دو طرف و جوش های سفید کوچک در محل بخیه هاست که البته این عوارض پس از چند هفته کم کم برطرف می شود.
بوتاکس
وی در ادامه به ژل های تزریقی نیز اشاره کرد و بیان کرد: استفاده از ژل ها را معمولاً توصیه نمی‌کنیم، اما از جمله روش های زیبایی محسوب می شوند و پركننده‌هاي اطراف چشم از این جمله هستند. باید بگویم تاكنون هيچ يك از مراجع رسمي و معتبر دنيا بي ضرر بودن استفاده از ژل هاي تزريقي را تأئيد نكرده اند.
قیصری در مورد عوارض و آثار تزريق اين ژل ها مي افزايد: استفاده از اين ژل ها ممكن است با عوارضي از قبيل جابه جايي در محل تزريق، هدايت و گسترش به ساير نقاط بدن همراه باشد.
این فوق تخصص جراحی پلاستیک در پایان با يادآوري اينكه در گذشته از «كلاژن هاي» طبيعي و مصنوعي و چربي بدن خود فرد به عنوان يك ماده پر كننده و بي‌ضرر در نواحي اي كه نياز به تقويت و پر كردن داشت بهره گرفته مي‌شد، تصريح كرد: به دليل اينكه چربي تزريقي در مدت كوتاهي تخريب و جذب مي شود و نيازمند تزريق مكرر است، اين شيوه با رضايت مراجعان همراه نبوده كه همين امر سبب شده تا به تدريج كمپاني ها و شركت هاي مختلف نسبت به تهيه مواد مصنوعي با مدت ماندگاري بيشتر اقدام كنند. طي نيم قرن گذشته، انواع ژل هاي تزريقي با اسامي تجاري و بروشورهاي رنگي وارد بازار شده اند و به علت اينكه تزريق آنها به طرز سرپايي و ساده انجام مي شود، متأسفانه مورد استفاده عده زيادي از مردم قرار گرفته است و همان طور که پیش از این هم به آن اشاره کردم، مورد تأیید هیچ نهاد معتبری نیست.
آنچه در پایان باید به آن اشاره کنم این است که به دنبال پيشرفت علم در زمينه جراحي پلاستيك، گرایش به درمان هاي غيرجراحي نیز افزایش یافته و می توان گفت با توجه به تمام آنچه گفته شد تعداد عمل هاي زيبايي بدون جراحي از تعداد عمل هاي جراحي زيبايي پيشي گرفته است و از جمله رايج ترين عمل‌هاي زيبايي بدون جراحي که می توان به آنها اشاره کرد تزريق بوتاكس و ديسپورت، تزريق اسيد هيالورونيک، اپيلاسيون موهاي زائد با ليزر، تزريق چربي از يك اندام به اندام ديگر بدن و درمان ليزر IP است.