لاریجانی از جایش تکان نمی خورد
هفته آینده انتخابات هیات رئیسه مجلس برگزار می‌شود. اما هنوز هیچ خبری از سیاست‌ها و کاندیداهای فراکسیون برای این انتخابات منتشر نشده است، و نوعی بی‌تفاوتی عجیب در مجلس موج می‌زند.
گمانه‌زنی‌ها در خصوص نتایج و نحوه ورود فراکسیون‌ها به انتخابات، از موضوعاتی است که این روزها در خروجی رسانه‌ها قرار می‌گیرد. سال گذشته این انتخابات در حالی برگزار شد که فراکسیون ولایی تلاش بسیاری برای حذف علی مطهری از ترکیب هیات رئیسه مجلس انجام داده بود و حالا گویا دوباره آنها به دنبال این هستند که گزینه دیگری را در ترکیب هیات رئیسه قرار دهند.
تلاش فراکسیون ولایی برای حذف مطهری
در همین خصوص، یکی از اعضای این فراکسیون با بیان این نکته که تغییرات زیادی در ترکیب هیات رئیسه سوم مجلس دهم رخ خواهد داد عنوان کرده است که تغییرات زیاد خواهد بود حتی در نواب رئیس هم تغییر را شاهد خواهیم بود. البته آقای پزشکیان می ماند اما احتمال تغییر آقای مطهری خیلی زیاد است. هرچند این صرفا دیدگاه فراکسیون ولایی است و نتیجه انتخابات را ائتلاف‌ها رقم خواهند زد.
اما این تنها موردی نیست که نام فراکسیون ولایی را بر سر زبان‌ها انداخته است و اخباری از داخل این فراکسیون، منتشر شده که حاکی از آن است؛ برخی اعضای آن به دنبال این هستند که به صورت مستقل وارد انتخابات شوند و شانس خود را برای حضور در ترکیب هیات رئیسه سوم امتحان کنند. این گروه تاکید دارند که ترکیب فعلی تاحد زیادی با دولت مماشات می‌کند و این موضوع موجب شده که کارایی مجلس دهم با افت چشمگیری مواجه شود.
این گروه حتی برنامه دارند، گزینه‌ای برای رقابت با علی لاریجانی نیز معرفی کنند، تا بتواند در انتخابات با وی به رقابت بپردازد. هرچند به عقیده کوچکی زاده یکی از اعضای این فراکسیون، احتمال رقابت فراکسیونی با علی لاریجانی بسیار بعید است و به احتمال زیاد آنها تمرکز خود را معطوف به نائب رئیس و دیگر اعضای هیات رئیسه خواهند کرد.
موضوع ائتلاف با فراکسیون‌ها
اما در این میان یکی دیگر از موضوعاتی که زمینه‌ساز اختلافاتی در این فراکسیون شده، مسئله ائتلاف با دیگر فراکسیون‌های مجلس است. با توجه به اینکه تفاوت نگرشی آنها با فراکسیون امید بسیار زیاد است، بنابراین چشم امیدشان به فراکسیون مستقلین است که تقریبا در برخی موارد تفاهم‌هایی با یکدیگر دارند. اما مخالفان این ایده تاکید دارند که فراکسیون‌های دیگر در انتخابات گذشته به عهد خود وفا نکرده اند و هیچ تضمینی وجود ندارد که این‌بار، آنها خلف وعده نکنند.
اما گویا مخالفان این ایده موفق‌تر بودند و جلسه شورای مرکزی فراکسیون، خواستار ارائه لیستی مستقل از فراکسیون های امید و مستقلان برای انتخابات هیات رئیسه مجلس شدند و در نهایت هم مقرر شد فراکسیون، نامزدهایی برای ریاست و نواب رئیس، در انتخابات هیات رئیسه معرفی کند.
هنوز جلسه رسمی برگزار نشده
با همه این تفاسیر گویا همچنان با وجود زمان کمی که تا انتخابات باقی مانده است، اعضای این فراکسیون نتوانسته به یک جمع‌بندی مشخصی برسد. زیرا یکی از اعضای این فراکسیون در گفت‌وگو با جماران ضمن بیان این نکته که هنوز هیچ جلسه رسمی برگزار نشده است عنوان کرد:« هنوز شرایط فراکسیون برای انتخابات مشخص نیست و احتمال خیلی زیاد در هفته جاری جلساتی برگزار می‌شود و ممکن است تصمیمات نهایی در آنها گرفته شود.»
وی در پاسخ به این سوال که گویا تمایل زیادی در این فراکسیون برای تغییر در ترکیب هیات رئیسه وجود دارد و آیا مشخصا در جلسات فراکسیون در این باره صحبت شده است یا خبر، گفت:«خیر تا این لحظه که من با شما صحبت می‌کنم فراکسیون ولایی هیچ برنامه‌ای برای انتخابات هیات رئیسه ندارد و حتی مشخص نیست با کدام فراکسیون، ائتلاف می‌کنیم یا برای کدام پست‌های هیات رئیسه کاندیدا معرفی می‌کنیم.»
فراکسیون امید، فعال تر
اما برخلاف فراکسیون ولایی شرایط در میان اعضای فراکسیون امید تاحدود زیادی متفاوت است. آنها از ابتدای ماه جاری در خصوص انتخابات هیات رئیسه جلساتی برگزار کرده اند که محوریت این جلسات نحوه چگونگی ورود به انتخابات بوده و مسئله تلاش برخی گروه‌ها(فراکسیون ولایی) برای ایجاد تغییر در ترکیب هیات رئیسه را مورد بررسی قرار داده اند و حتی در برخی از جلسات علی مطهری نیز حضور داشته است.
در همین خصوص شهاب‌الدین بی‌مقدار، عضو فراکسیون امید در گفتگو با جماران عنوان کرد: «هنوز نمی‌توان با قاطعیت گفت که ترکیب هیات رئیسه تا چه حد تغییر خواهد کرد، زیرا با وجود اینکه زمان زیادی تا انتخابات نمانده، اما جنب و جوش خاصی در مجلس وجود ندارد و فراکسیون‌ها به جمع‌بندی مشخص و رسمی نرسیده اند. با اینحال یک عده فعالیت خود را آغاز کرده‌اند تا در این دوره انتخابات، تغییرات زیادی در ترکیب هیات رئیسه اتفاق ب یافتد. اما اینکه تا چه حد بتوانند موفق عمل کنند، بستگی به این دارد که آیا فراکسیون‌ها از آنها حمایت می‌کنند یا خیر که تا این لحظه خبری از موافقت قاطع دیده نمی‌شود.»
این نماینده مجلس در خصوص ائتلاف‌های احتمالی فراکسیون‌ها گفت: «هنوز جلسه رسمی برگزار نشده و هر آنچه اتفاق افتاده صرفا جلسات غیر رسمی بوده با این حال رایزنی‌هایی صورت گرفته که نتیجه‌شان فعلا مشخص نیست. در همین راستا صحبت‌هایی در خصوص ائتلاف فراکسیون امید با مستقلین مطرح شده است، اما هنوز مشخص نیست که این دو فراکسیون با یکدیگر بتوانند به توافق برسند و به احتمال زیاد این هفته فضای انتخاباتی در مجلس شفاف‌تر و قطعی‌تر خواهد شد.»
رویکرد مستقلین
در این میان، اما وضعیت فراکسیون مستقلین تا حدود زیادی نسبت به دو فراکسیون دیگر مجلس متفاوت است. هرچند آنها هنوز تصمیم قطعی نگرفته اند، اما در آخرین جلسه، رای‌گیری استمزاجی صورت گرفت. اکثریت اعضا موافق بودند که در صورت تمایل دو فراکسیون امید و ولایی، لیست مشترک برای انتخابات هیات رئیسه داده شود.
اما آنها بر خلاف اعضای فراکسیون ولایی معتقد هستند که تغییر چندانی در ترکیب هیات رئیسه رخ نخواهد داد و به خصوص رئیس مجلس و نائب رئیسان مجلس دوباره در این جایگاه ابقا می‌شوند و تغییرات بیشتر در حد دبیران و کارپردازان است. ولی با توجه به اینکه فراکسیون ولایی، انتقاد‌های زیادی به رئیس و نائب رئیسان مجلس دارند یا حاضر به ائتلاف نخواهند شد و یا به دنبال سهم‌خواهی برای سمت دبیران و کارپردازان خواهند بود؛ بنابراین ممکن است شرایط برای برخی افراد حاضر در ترکیب هیات رئیسه مانند محمدعلی وکیلی که طی یک سال گذشته تا حدودی رابطه‌اش با فراکسیون امید کمرنگ شده است، تاحدود زیادی متفاوت شود و او از ترکیب هیات رئیسه کنار برود.
مسائل نگران کننده برای فراکسیون ها
با این حال مسائلی وجود دارد که موجب نگرانی هر سه فراکسیون شده است. یکی از این موارد مسئله ائتلاف‌ها و پایبندی طرفین به تعهدات و وعده‌ها است. زیرا در انتخابات سال گذشته، فضا به گونه‌ای پیش رفت که بخش عمده تعهدات بر زمین ماند و همچنان هر سه طرف دیگری را مقصر این اتفاق می‌دانند و هنوز مشخص نیست که خلف وعده دقیقا از سوی کدام فراکسیون یا فراکسیون‌ها انجام شد.
موضوع بعدی حضور افراد مستقل در انتخابات است. تجربه انتخابات دو دوره قبل نشان می‌دهد که در هر انتخابات برخی افراد بدون در نظر گرفتن تصمیمات فراکسیونی، برای حضور در رقابت بر سر کرسی‌های هیات رئیسه وارد عمل شده اند و این تا حدودی موجب شده بود که فضای انتخابات متشنج و آشفته شود.
لاریجانی رئیس خواهد ماند
با همه این تفاسیر و با توجه به اظهارات نمایندگان، بدون شک علی لاریجانی بار دیگر بر صندلی ریاست مجلس خواهد نشست و با وجود اینکه فراکسیون ولایی تلاش زیادی برای حذف علی مطهری انجام می‌دهد، قطعا میان فراکسیون امید و مستقلین در خصوص وی تفاهم‌هایی انجام می‌شود و او نیز در این سمت ابقا می‌شود. اما همانطور که پیش‌تر اشاره شد کنار رفتن محمدعلی وکیلی دور از ذهن نیست، ولی باقی اعضا با توجه به اینکه متشکل از هر سه فراکسیون هستند، دچار تغییر خاصی نمی‌شوند، مگر اینکه اتفاق عجیب و غیرقابل انتظاری رخ دهد.