زندگی را بیمه کنید
در تمام کشورهای دنیا و در بخش‌های مختلف اقتصادی نوسانات مالی بسیاری وجود دارد که می‌تواند افراد حقیقی و حقوقی را دچار چالش‌های مالی شدید و غیر منتظره نماید. از همین رو شرکت‌های بیمه به عنوان پشتوانه تمام صنایع و البته افراد در تمام کشورها دارای جایگاه خاص و ویژهای هستند.
با یک نگاه ساده به اقتصاد کشورهای توسعه یافته می‌توان دریافت که صنعت بیمه یکی از ارکان توسعه اقتصادی کشورها است و نقش ویژهای در تسهیل و رونق فعالیت‌های اقتصادی دارد. یکی از انواع پيشرفت‌های بيمه، بيمه عمر است كه علاوه بر نوعي سرمايه‌گذاري، تضمين آينده فرد بيمه شده و افراد تحت تكفل او نيز هست. بیمه‌ای
این نوع بیمه اولین بار در سال 1583 میلادی در انگلستان رواج یافت و در سال 1314 توسط نمایندگی شرکت بیمه ویکتوریا به ایران وارد شد.
پس از یکسال و در پی انحلال این نمایندگی، تعداد بیمه‌نامه‌های معتبر آن شامل 150 بیمه نامه به شرکت سهامی‌بیمه ایران واگذار گردید. اولين بيمه نامه عمري كه توسط اين نمايندگي مزبور صادر شد، از نوع مختلط پس انداز و متعلق به يك تاجر تبريزي به نام جبار صالح نيا بود.
از زمان ورود این بیمه به ایران حدود 83 سال می‌گذرد اما با وجود استقبال چندسال اخیر مردم از این نوع بیمه تنها 12 درصد مردم کشور دارای این نوع بیمه‌نامه هستند. این در حالی است که این عدد برای کشورهای توسعه یافته بین 75 تا 95 درصد است. برای آشنایی دقیق با صنعت بیمه و به طور خاص بیمه عمر و آگاهی از شرایط آن در کشور به سراغ کارشناس ارشد این حوزه و عضو هیئت مدیره انجمن کارگزاران رسمی‌بیمه خراسان رضوی رفتیم و با وی به گفت‌وگو نشستیم.
رسالت بیمه عمر، حفظ بنیان خانواده
عضو هیئت مدیره انجمن کارگزاران رسمی‌بیمه خراسان رضوی گفت: به طور کلی بیمه‌ها به دو دسته بیمه‌های اجتماعی و بازرگانی تقسیم می‌شوند که هدف بیمه‌های اجتماعی؛ رفاه برای جامعه و هدف بیمه‌های بازرگانی کسب سود برای سهامداران است. بیمه‌های عمر یا همان بیمه‌های زندگی که موضوع این مصاحبه است در دسته بیمه‌های بازرگانی هستند. هدف این بیمه ایجاد پشتوانه و رفع دغدغه‌های مالی و رسالت اصلی آن حفظ بنیان خانواده در صورت نبود سرپرست خانواده است. یعنی وقتی سرپرست خانواده نباشد، ممکن است اعضای آن دچار بسیاری از چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی شوند که منشاء آن مشکلات مالی می‌باشد.
انواع بیمه عمر
سید مهدی گنج‌بخش در گفت‌وگو با «صبح‌امروز» افزود: بیمه‌های عمر به سه دسته به شرط فوت، به شرط حیات و مختلط تقسیم می‌شوند که هرکدام کابردهای خاص خود را دارد. در بخش بیمه‌های عمربه شرط فوت، اگر فرد بیمه شده به هرعلت درهرزمان ازقرارداد بیمه فوت شود شرکت بیمه مبلغی که در بیمه‌نامه به عنوان سرمایه بیمه قید شده را به ذینفعان وی پرداخت می‌کند. بیمه‌های عمر به شرط حیات نیز بدین شکل است که فرد بیمه شده به شرط حیاتش در پایان تاریخ قرارداد مبلغ ذکر شده در بیمه‌نامه به وی یا فردی که معرفی کرده پرداخت می‌شود.
بیمه به شرط فوت و به شرط حیات
گنج‌بخش ادامه داد: این دو نوع بیمه نامه معایب و محاسنی دارند. دربیمه به شرط فوت حق بیمه پرداختی ذخیره نمی‌شود و چنانچه فرد بیمه شده درپایان قرارداد درقید حیات باشد شرکت بیمه‌گر تعهدی برای پرداخت سرمایه بیمه ندار دومزیت این نوع بیمه عمر حق بیمه بسیارنازل آن می‌باشد. بر عکس این موضوع برای بیمه‌نامه به شرط حیات صادق است، یعنی اگر بیمه شده در طول مدت قرارداد بیمه فوت شود شرکت بیمه‌گرتعهدی برای پرداخت سرمایه بیمه ندارد.
بیمه عمر مختلط، بیمه‌ای کامل
وی افزود: برای رفع معایب بیمه‌های به شرط فوت و به شرط حیات، بیمه‌نامه‌ای ترکیب شده از هردو این بیمه‌نامه‌ها که به آن بیمه عمر مختلط یا عمر و سلامتی نیز می‌گویند. در این بیمه‌نامه درهردو صورت فوت یا حیات بیمه شده سرمایه بیمه قابل پرداخت می‌باشد. به همین دلیل در تمام کشورهای دنیا از این نوع بیمه‌نامه استقبال بیشتری صورت می‌گیرد.
بیمه عمر یک پشتوانه مالی است
گنج‌بخش تصریح کرد: در واقع این بیمه‌نامه پشتوانه مالی و اطمینان خاطر خوبی به فرد می‌دهد که حتی در صورت نبودن وی ، خانواده‌اش دچار مشکل نمی‌شوند. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که شرکت‌های مختلف بیمه‌های عمر خود را با نام‌های مختلفی چون عمر و پس‌انداز، عمر و سرمایه‌گذاری، عمر و تشکیل سرمایه، عمر و تامین آتیه و… ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد: بیمه‌نامه عمر در قالب یک قرارداد بین شرکت بیمه و فرد متقاضی بیمه (بیمه گذار) منعقد می‌گردد و مدت این قرارداد بنا به انتخاب بیمه گذار بین پنج تا 30 سال تنظیم می‌شود.
مشخصات ویژه این بیمه نامه
گنج‌بخش ادامه داد: از مشخصات ویژه این بیمه‌نامه می‌توان به هماهنگی بانیازها، انعطاف پذیری و تنظیم مزایا توسط خود فرد بیمه‌گذار اشاره کرد.
مزایای بیمه عمر مختلط
بیمه‌عمر مزایای و تاثیر بسیاری در زندگی فرد بیمه‌گذار دارد که موارد زیر از جمله آن‌ها است:
– تنظیم مبلغ حق بیمه به صورت دلخواه و باتوجه به توان مالی هر فرد و تعدیل آن درابتدای هرسال بیمه‌ای
– پرداخت حق بیمه به صورت دلخواه ماهیانه،سه ماهه،شش ماهه و سالانه
– امکان دریافت وام به میزان 90% اندوخته ایجاد شده به دفعات و بدون نیاز به ضامن
– امکان برداشت به میزان90%ازمحل اندوخته ایجاد شده
– برخورداری ازسود تضمینی و همچنین سود مشارکت درمنافع حاصل ازسرمایه گذاری انجام شده ازمحل اندوخته ایجادشده به میزان حداقل 85%
– امکان دریافت سرمایه به صورت یکجا و یا تبدیل به دریافت مستمری درپایان قرارداد بیمه
– پرداخت مستمری به فرزندان زیر18سال درصورت فوت ویا از کار افتادگی کامل ودائم سرپرست خانواده
– دریافت سرمایه بیمه عمر در صورت فوت بیمه شده (حتی پس ازپرداخت اولین قسط حق بیمه) بعلاوه اندوخته ایجادشده تا آن تاریخ
– دریافت سرمایه بیمه عمردرصورت فوت بیمه شده به علت حادثه(غیرطبیعی)بعلاوه اندوخته ایجاد شده تا آن تاریخ
– معافیت ازپرداخت حق بیمه درصورت ازکارافتادگی کامل ودائم بیمه شده ضمن حفظ سایرشرایط
– پرداخت درصدی ازسرمایه بیمه عمر بابت جبران هزینه بیماری‌های خاص (سکته قلبی، مغزی، عمل قلب بازوکرونری ، انواع سرطان‌های بدخیم و پیونداعضاء اصلی بدن)
– برخورداری ازمعافیت کامل ازمالیات مطابق باماده 136 قانون مالیات‌های مستقیم سرمایه بیمه عمر اندوخته حاصل ازسرمایه گذاری‌های صورت گرفته
کاربردهای بیمه‌نامه عمر مختلط
عضو هیئت مدیره انجمن کارگزاران رسمی‌بیمه خراسان رضوی در خصوص کاربردهای بیمه‌نامه عمر مختلط گفت: با توجه به این که افراد در سنین مختلف تحت پوشش این بیمه نامه قرار می‌گیرند و در هر سنی نیازها متفاوت است، بنابراین کاربردهای این بیمه نامه نیز به فراخور سن متفاوت خواهد بود. تامین سرمایه کسب وکار، هزینه تحصیل، هزینه تهیه مسکن، هزینه ازدواج، تهیه جهیزیه، دریافت مستمری، جبران حقوق کار کنان پس از بازنشستگی و… از کاربردهایی هستند که در این بیمه نامه‌ها در نظر گرفته شده است. افراد تصور نکنند که چون سن بالایی دارند دیگر این بیمه‌ها کاربردی برای آن‌ها ندارد چرا که سعی شده این بیمه‌نامه‌ها مرتفع کننده نیازهای افراد در دوره‌های مختلف زندگی باشند.
تامین نیاز افراد در سنین مختلف
گنج‌بخش ادامه داد: تحقیقات نشان داده بیشترین نیاز مالی یک فرد بین سنین 20 تا 30 است چرا که عموما اشتغال، تحصیل، ازدواج، مسکن، تهیه جهیزیه و… در این بازه سنی اتفاق می‌افتد در حالی که افراد توان تهیه همه این موارد را در این رده سنی ندارند و عموما کمک در این موارد از توان خانواده‌ها نیز خارج است که این بیمه نامه می‌تواند در این سن برای افراد پشتوانه و آرامش به همراه داشته باشد.
وی افزود: در همین راستا بهتر است خانواده فرزندان خود را از سن یک تا پنج سالگی تحت پوشش این بیمه قرار دهند تا در بازه سنی 20 تا 30 سالگی فرزندشان دارای یک پشتوانه قوی برای آینده خود باشد.
بیمه یک سرمایه‌گذاری مطمئن است
این کارشناس ارشد بیمه تاکید کرد: با توجه به این که مردم کشور ما در حال سرمایه‌گذاری در بخش‌های نامطمئن وچالش بر انگیز مثل ارز هستند که تاثیر منفی نیز بر اقتصاد کشور دارد و حتی می‌تواند اقتصاد خانواده را دچار چالش کند، بیمه‌نامه عمر مختلط می‌تواند یک جایگزین بسیار مناسب برای این روش‌های نامطئن باشد که هم برای فرد و خانواده وی یک پشتوانه محسوب می‌شود و هم کمک شایانی به شرایط اقتصادی کشور می‌کند.
بیمه عمر، کمک به اقتصاد کشور است
وی تصریح کرد: بیمه را می‌توان از چند منظر مورد بحث قرار دارد، از جمله این که این صنعت می‌تواند پشتوانه خوبی برای سیستم بانکداری یک کشور باشد. البته بیمه مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران به عنوان متولی این صنعت نظارت دقیق بر نحوه عملکرد و سرمایه‌گذاری بیمه‌ها دارد. در همین رابطه بیمه مرکزی براساس آیین‌نامه شماره 60 شرکت‌های بیمه رامکلف کرده که حق بیمه‌های دریافتی از بیمه گذاران را دربخشهای مطمئن ازجمله بانک وبورس سرمایه گذاری نمایند.
بیمه مرکزی تضامین کافی از شرکت‌ها دریافت می‌کند
گنج‌بخش در خصوص مطمئن بودن سرمایه‌گذاری در بیمه گفت: بیمه مرکزی علاوه بر این که قبل از صدور مجوز هر شرکت بیمه، تضامین معتبر و کافی را دریافت می‌کند، قسمتی از حق بیمه‌های دریافتی را نیز از بیمه‌ها تحت عنوان حق بیمه اتکائی اخذ می‌کند ومطابق با قانون تاسیس بیمه مرکزی درصورتی که شرکت بیمه‌ای با بحران مواجه شود، بیمه مرکزی در جهت حفظ پرتفوی حقوق بیمه‌گذاران اقدام خواهد نمود.
ضریب نفوذ تنها 2.2 درصدی در ایران
این مدرس بیمه ابراز کرد: در دنیای کنونی بیمه‌نامه عمر یک ضرورت محسوب می‌شود که حتی در برخی کشورها به الزام تبدیل شده است و حتی در مواردی عیار توسعه و رفاه اجتماعی یک کشور را از شاخص بیمه‌ای آن کشور می‌سنجند.
گنج‌بخش ادامه داد: درکشورهای توسعه یافته سه رکن «تحصیل واشتغال » ، « مسکن وامکانات رفاهی» و«بهداشت ودرمان» برای اقشارمختلف جامعه ازکمیت وکیفیت قابل قبولی برخوردارند و امید زندگی باتوجه به پایین آمدن میزان مرگ و میر ناشی ازبیماری‌های و سوانح رانندگی و… درسطح بالایی قراردارد، ضریب نفوذ بیمه (نسبت حق بیمه به تولیدناخالص داخلی) بین 7 تا12درصد است. درایران علی‌رغم راه درازی که همچنان تا تحقق توسعه پایدار و بالارفتن سطح رفاه عمومی درپیش داریم ضریب نفوذبیمه 2.2 درصد است که البته کمی بالاتر از میانگین منطقه خاورمیانه (1.7 درصد) قرارگرفته اما با میانگین جهانی که حدود6.5درصد است فاصله بسیاردارد.
ضریب نفوذ 90درصدی در کانادا
عضو هیئت مدیره انجمن کارگزاران رسمی‌بیمه خراسان رضوی اضافه کرد: درکشورهای توسعه یافته از جمله کشورهای اروپایی به طورمیانگین 60درصد ودرامریکا 85درصد و درکانادا 90درصد ازمردم از بیمه عمر استفاده می‌کنند، درکشورهای کمترتوسعه یافته این رقم 8درصد ودرایران متاسفانه تنها 3درصد است.
بی‌اطلاعی مانع رشد بیمه عمر
وی در پایان گفت: متاسفانه کشور ما طی سال‌های اخیر دچار بی‌ثباتی اقتصادی فراوانی بوده که مردم را از سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت فراری داده و بیشتر به دنبال سرمایه‌گذاری زود بازده هستند. اما در مجموع عدم استقبال کافی از بیمه عمر در کشور می‌تواند عوامل مختلفی از جمله عوامل اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و…. داشته باشد که البته می‌توان بی‌اطلاعی مردم از مزایای جامع بیمه‌های عمر را مهم‌ترین علت عدم رشد این بیمه در کشورمان درنظر گرفت.
گزارشی از انسیه علویون