کنکور؛ صنعتی که پول را می‌بلعد
در شرایطی که اقتصاد ما از ضعیف شدن صنایع مختلف رنج می‌برد بعضی از صنعت‌ها توانسته‌اند پیشرفت کنند و هر سال مبالغ کلانی درآمدزایی داشته باشند به عنوان مثال صنعت کنکور! بله کنکور که قرار بوده محیطی آموزشی باشد تبدیل به محیطی برای کسب درآمد و فعالیت تجاری شده است.
با در نظر گرفتن این نکته که این آزمون تبدیل به محلی برای درآمدزایی و اشتغال شده است و پول‌هایی در حاشیه آن رد و بدل می‌شود که بسیاری از آنها در هیچ نظام مالیاتی دیده نمی‌شود و حتی تابع هیچ قانون و نظارتی نیست، متوجه می‌شویم که باید از نگاهی اقتصادی به این غول بی سر و دم نگاه کرد.
برای بررسی نزدیکتر اعداد و ارقام به سراغ افرادی که از این خدمات استفاده کردند رفتیم و نظر آنها را جویا شدیم.
پول گرفتند و قولشان عملی نشد
محمدی پدری که پسرش از داوطلب‌های کنکور سال گذشته بوده، گفت: معلم پسرم که در یکی از مدارس غیر انتفاعی مطرح شهر تحصیل می‌کند از نام‌های مطرح مشهد در حوزه تدریس است. با اصرار پسرم با وی صحبت کردم و بعد از کلی چانه‌زنی راضی شد در ازای 20 میلیون تومان برای چهار درس که یکی از آنها مربوط به خود این فرد بود، با چهار استاد هماهنگ کند که در 10 جلسه کلاس کنکور سطح فرزندم را به جایی برسانند که این دروس را بالای 80 درصد بزند.
محمدی افزود:درس پسرم همیشه خوب بود و پس از اعلام نتایج کنکور هم در یک دانشگاه دولتی معمولی قبول شد اما جالب این بود که نه تنها در آن چهار درس آمار بیشتری نداشت بلکه از سطح دیگر دروس خیلی پایین‌تر بود و به جرات می‌گویم اساتید چیزی به او اضافه نکرده بودند.
وی ادامه داد: وقتی با این اساتید نیز در این خصوص صحبت کردم می‌گفتند احتمالا بخاطر استرس یا عدم تمرین کافی این اتفاق افتاده و همین میزان هم به لطف کلاس‌های ما بوده در حالی که پسرم در آزمون‌های آزمایشی نیز همین آمار را داشت.
اطرافیان بدون هزینه‌های کلان نتیجه مشابه گرفتند
پاینده‌فر که دخترش دو سال پیش داوطلب کنکور بود می‌گوید: دخترم دانش‌آموز متوسطی بود و برای همین به سفارش همکارانم از یک سال قبل از کنکورش به سراغ یک مشاور مطرح رفتیم که آموزشگاه و کتاب‌های خاص خود را داشت و قول داد با برنامه او هم سطح علمی دخترم بالاتر برود و هم در تست‌زنی در این یک‌سال مهارت پیدا کند. مبلغ 15میلیون تومان هزینه کردم.
پاینده فر ادامه داد: اما پس از یک‌سال تلاش دخترم در یک شهر دور دانشگاه شبانه قبول شد که اجازه رفتن او به آن دانشگاه را ندادم و ترجیح دادم به دانشگاه آزاد شهر خودمان برود.
اما در نهایت نتیجه گرفتم که این مشاوران فقط دورغ می‌گویند و همه چیز وابسته به تلاش خود فرد است. این میان فقط 15 میلیون تومان کلاه سر من رفت چرا که بچه‌های اطرافیان بدون این هزینه‌ها نتایجی مشابه گرفته بودند.
***
این گونه که به نظر می‌رسد این فعالیت به شدت درآمدزاست و افراد فعال در این حوزه می‌توانند به سرعت پیشرفت مالی داشته باشند. در همین راستا به سراغ یک معلم خصوصی که در فضای مجازی فعالیت دارد رفتیم و شرایط را از دید وی بررسی کردیم.
علی که با معدل بالا از یکی از دانشگاه‌های مطرح کشور فارغ‌التحصیل شده گفت: بعد از فارغ‌التحصیلی با وجود سابقه تدریس در دانشگاه و گذراندن دوره‌های مختلف برای تدریس به سراغ چند موسسه آموزشی برای تدریس رفتم. ابتدا به عنوان استاد ذخیره استفاده می‌شدم و در مواقع ضروری با من تماس می‌گرفتند اما بعد که دانش آموزان درخواست دادند که من به عنوان مدرسشان باشم، موسسات آموزشی با این موضوع مخالفت کردند.
علی ادامه داد: من ترم‌های بعد در خواست دادم که اجازه دهند کلاس مستقل داشته باشم و یا دانش‌آموزان خودم با من کلاس داشته باشند اما مسئولان آموزشگاه فقط دانش‌آموزان را به کلاس اساتید مورد نظر خود می‌فرستادند. من هم ترجیح دادم به صورت خصوصی و با تبلیغ در فضای مجازی فعالیت کنم و خوشبختانه موفق هم هستم و درآمد خوبی دارم. اما به جرات می‌گویم اکثر موسسات فقط به تیم خود کلاس می‌دهند و جایی برای پیشرفت دیگران نیست.
والدین برای آرزوهایشان هر هزینه‌ای می‌کنند
اما این موضوع نیاز به نظر کارشناسی افراد باسابقه در این حوزه را دارد. به همین جهت به سراغ دو نفر از این افراد رفتیم تا دیدگاه آنها را نسبت به این موضوع بررسی کنیم.
مدیر موسسه فرااندیشه گفت: اول باید گفت بحث دریافت مبالغ نجومی برای تعداد اندکی از افراد صحت دارد و تعداد زیادی از کسانی که در بحث کنکور فعال هستند کاملا متعهد و اصولی کار می‌کنند. اما بحث افرادی که مبالغ نجومی را دریافت می‌کنند که باید بررسی شود تا چه میزان به حق است، ریشه در توقعات و خواست خانواده‌ها دارد.
عباس قاسمی در گفت‌وگو با خبرنگار صبح‌امروز افزود: آرزوهای اولیا که گاهی در خود آنها محقق نشده و حالا در پی آن هستند که در فرزندشان این آرزها را محقق کنند، باعث می‌شود بخواهند به هر روشی برای موفقیت فرزندشان متوسل شوند. در همین راستا به سراغ اساتید مختلفی در سطح شهر برای آموزش به فرزندانشان می‌روند و فکر می‌کنند به هر میزان که هزینه بیشتری پرداخت کنند موفقیت بیشتری نسیب فرزندشان خواهد شد. از طرفی برخی افراد در این بازار از شرایط خانواده‌ها سوء استفاده می‌کنند و مجموع این‌ها برای رد و بدل این مبالغ هنگفت دست به دست هم داده است.
هیچ نظارتی وجود ندارد
وی در خصوص طریقه نظارت بر این سیستم اظهار کرد: متاسفانه نظارتی بر این قضیه نیست، که البته نظارت بر این موضوع کار سختی است چرا که توافقات به صورت شخصی و برای کلاس‌های عمدتاً خصوصی است اما در هر صورت این کار متولی خاصی هم ندارد.
قاسمی تصریح کرد: چهار سال پیش اتحادیه خدمات آموزشی در خراسان رضوی تاسیس کردیم که من نایب رئیس آن هستم اما متاسفانه این اتحادیه دیگر فعالیتی ندارد. در این اتحادیه رویکرد بحث نظارت بر همین مشکلات بود اما چون حمایتی از طرف نهادهایی مثل آموزش و پرورش نداشتیم کار نیمه‌تمام باقی ماند.
وی افزود: باید به این نکته توجه کرد هر معلمی این قدرت را ندارد چنین مبالغی دریافت کنند و قطعا با روش‌های خاص خود توانسته‌اند به سطحی برسند که نام خود را تا این حد مطرح کنند که افراد حاضر به پرداخت مبالغ بالا می‌شوند. قطعا ویژگی‌های خاصی داشته‌اند که باعث این اعتماد شده است ولی این قدرت صرفاً عملی نیست..
رتبه برتر کنکور بودن دلیل بر معلم شدن نیست
قاسمی ادامه داد: موضوع بدتر این است که متاسفانه خانواده‌ها به دانشجویانی اعتماد می‌کنند که رتبه خوب کنکور داشته‌اند در حالی که این افراد صلاحیت تدریس را ندارند. حداقل کسانی که مبالغ نجومی می‌گیرند سال‌ها سابقه کار در این حوزه را دارند اما نمی‌توان گفت صرف این که کسی رتبه برتر کنکور بوده است معلم خوبی است چرا که تجربه این کار را ندارد و فقط تجربه خود را داشته و چه بسا این یک تجربه، به کار دیگر دانش آموزان نیاید.
این مشاور کهنه‌کار کنکور ابراز کرد: اعتماد به این افراد اشتباه است، اگر نتیجه خوبی نداشته باشد نمی‌توان معترض شد چرا که توافق بین دو طرف بوده و موسسه یا نهاد پاسخگویی وجود ندارد، کسانی هم که مبالغ هنگفت دریافت می‌کنند نیز به همین شکل است و نمی‌توان نظارتی بر آنها داشت. اتحادیه جایگاه خوبی برای انجام این کار بود اما آن گونه که باید و شاید به آن پرداخته نشد.
اتحادیه قصد درجه‌بندی اساتید و شهریه‌ها را داشت
قاسمی تصریح کرد: قرار بود در اتحادیه مدرسین بر اساس سابقه، توامندی، خروجی و چند آیتم دیگر درجه‌بندی شوند و تعرفه مناسب با هر درجه مشخص شود تا نظم بر پرداخت دانش‌آموزان حاکم شود و کسی خارج از اصول دریافتی نداشته باشد. در این درجه‌بندی باید والدین به دبیر نمره بدهند چون برخی دبیران موج ایجاد کرده و با استفاده از تاثیر آن بر دانش‌آموز آنها را جذب می‌کنند.
هیچ استادی معجزه نمیکند
مدیر موسسه فرااندیشه در پایان گفت: من توصیه می‌کنم والدین برای انتخاب این افراد به دقت سابقه آنها و خروجی را رصد کنند و زیر بار مبالغ هنگفت نروند چرا که خروجی هیچ جلسه‌ای با مبالغی که دریافت می‌شود همخوانی ندارد. هیچ استادی در زمان یک ساعت و نیم کلاس نمی‌تواند معجزه کند و این دانش‌اموز است که کار اصلی را باید انجام دهد و باید با کار و تمرین نتیجه مطلوب را حاصل کند که در این زمان‌ها نمی‌گنجد.
گزارشی از رضا شجاع