همیشه پای یک مرد در میان است!
حتما شما هم این جمله معروف را شنیده‌اید که همیشه پای یک زن در میان است؛ در واقع این جمله به ظاهر طنز ریشه در تاریخ بشریت دارد. کمی که ریز شویم متوجه خواهیم شد که بسیاری از تحولات عظیم سیاسی، اجتماعی و حتی جنگ‌ها تحت تاثیر زنان بوده است.
اگر کمی ریزبینانه به تاریخ نگاه کنیم در هر دوره بزرگترین سیاستمداران دوره را تحت تاثیر یک زن خواهیم یافت. تاثیراتی پشت پرده اما حیاتی و تاثیرگذار! اما آن دوره که زنان فعالیتهای پشت پرده داشتند به پایان رسیده است و سال‌ها است که زنان در تمام کشورها به صورت علنی وارد صحنه‌های مختلف فعالیتهای اجتماعی از جمله سیاست شده‌اند.
این موضوع را میتوان تا حدودی در کشور خودمان نیز بسط دهیم چرا که فعالیت سیاسی زنان از دوره قاجار تا کنون علنی بوده و به صورت مشهود وارد فعالیتهای اجتماعی شدند. پس از انقلاب نیز با حکومت دین بر قوانین کشور این موضوع پررنگتر شد و زنان با اعتماد به نفس بیشتری وارد عرصه سیاست شدند.
اما با یک نگاه اجمالی به تاریخ معاصر به وضوح مشاهده می‌کنیم که حضور زنان در مقایسه با مردها بسیار کمتر بوده و نتوانستند به جایگاهی که لیاقتش را داشته‌اند، برسند. در حوزه سیاست اما حضور زنان کم‌رنگتر و دشوارتر از سایر حوزه‌ها بوده است. بخشی از این اجحاف ریشه در مردسالاری حاکم بر کشور دارد. برای بررسی بیشتر موانع به سراغ سه تن از زنان فعال و موفق سیاسی استان رفتیم و نظر آنها را جویا شدیم.
برخی نمیتوانند سکان داری زنان را تحمل کنند
عضو هیئت رئیسه شورای شهر گفت: فعالیت سیاسی برای همه خانم‌ها و آقایان هزینه بردار است. طبیعتا خانم‌ها با توجه به محدودیت‌هایی که در عرف جامعه دارند، در حوزه سیاسی نیز با چالشهایی موجه هستند از جمله اینکه فعالیت زیاد زنان برای کسانی که تهمایه‌های ضد زن و مردسالاری در آنها رسوخ کرده قابل تحمل نیست.
شهناز رمارم افزود: این افراد نمیتوانند قبول کنند که یک زن سکان مدیریت را از دست آنها بگیرد مگر اینکه در طول سالیان متمادی به اثبات رسیده باشند. یعنی آقایان خیلی سریع جهش و ترقی در فعالیتهای سیاسی دارند ولی زن‌ها باید به مرور و تدریجی خود را اثبات کنند تا جامعه مردسالار سیاسی آنها را بپذیرد.
رمارم تصریح کرد: همیشه شعار برای حقوق زنان، زنان مدیر، زنان وزیر و … به خوبی داده میشود اما مردها هنگام امضای حکم یک زن مسئول باور قطعی به شایستگی او ندارند و میگویند باید صاحب رزومه قوی‌تری باشند. این خیلی خوب است که مدارج ترقی پله به پله طی شود ولی چرا این موضوع فقط برای زنان و جوانان نسل جدید است؟
فضا برای فعالیت سیاسی زنان باز شده است
در ادامه به سراغ رئیس جمعیت زنان مسلمان نواندیش استان خراسان رضوی رفتیم و این موضوع را از نگاه این سیاستمدار قدیمی جویا شدیم.
رئیس جمعیت زنان مسلمان نواندیش استان خراسان رضوی گفت: متاسفانه 8 سال قبل از سال 92 فضای سیاسی شهر و استان برای فعالیت سیاسی زنان بسیار ناامن بود. اما پس از سال 92 با روی کار آمدن آقای روحانی بر پایه ائتلاف میان دو طیف اصلاحطلبها به رهبری آقایان رفسنجانی و خاتمی که بر فعالیت زن در جامعه باور داشتند، فضا بسیار باز و امن شد. آقای روحانی در دوره انتخابات وعدههای بسیاری در خصوص فعالیت زنان دادند و ما بر این باور رسیدیم که ایشان اعتقاد با حضور زنان در عرصه سیاسی جامعه دارند.
طاهره رحیمیان با بیان این که حضور زنان در دولت یازدهم و دوازدهم در فعالیتهای سیاسی شهر و استان بیشتر شده اما کافی نیست، افزود: تشکل‌های سیاسی که بعد از 92 در کشور شکل گرفته بودند قبل از این دوره نمیتوانستند فعالیت کنند اما پس از این دوره مسئولین به وعدههای خود عمل کردند و فضا را برای حضور زنان باز کردند.
رحیمیان ادامه داد: خوشبختانه در دوره آقای روحانی تشکل‌های سیاسی که زنان مسئولیت آن را داشتند دوباره فعال شد و ما نیز در استان نمایندگی دو تشکل زنانه کشور را داریم و البته مسئولیت یکی از احزاب مطرح استان با یک زن است که بسیار مسئولانه، تاتاثیرگذار و درست عمل کرده است. در انتخابات‌های سال 94 و 96 نیز تاثیرگذاری زنان را در ستادهای انتخاباتی مشاهده کردیم.
آقایان چشم بر واقعیت می‌بندند
رحیمیان با تاکید بر این که آقایان چشم خود را بر این واقعیت بستند، تصریح کرد: ارزیابی عملکرد مدیران مرد که در کشور نقش ایفا میکنند انجام نشده است که موفقیت آنها سنجیده شود. عدم اعتماد به بانوان بخاطر نداشتن رزومه کافی همیشه هست اما خود این افراد از همین نقطه شروع کرده‌اند و بخش عظیمی از چالش‌های کشور ما بخاطر مدیریت آقایانی است که رزومه کافی نداشتند و شایستگی پستهای محوله را نداشتند.
وی افزود: کافی است یک ارزیابی از عملکرد آقایان گرفته شود تا مشخص شود چقدر نسبت به مدت حضور بانوان عملکرد ضعیف‌تری داشتند. اما متاسفانه امور در دست آقایان است که به خود اجازه می‌دهند اینگونه اعمال نظر کنند در صورتی که اگر فضا را برای خانم‌ها باز کنند قطعا خانم‌ها عملکرد بهتری خواهند داشت.
زنان شایسته استاندار شدن در استان داریم
رحیمیان در خصوص توانایی زنان در پستهای مدیریتی اظهار کرد: اگر تا کنون بانوان در سمت‌هایی مثل شهرداری و استانداری قرار نگرفتند به دلایل موجهی نبوده است. ما در مشهد 17 منطقه داریم که شهردار نیاز دارند، آیا تا کنون آقایان در تمام این مناطق خیلی رزومه درخشانی از خود به جای گذاشتند؟ چرا از مدیریت خانم‌ها باید نگران باشیم ؟ شک نکنید اگر خانم‌های لایق در مناطق شهرداری به کار گرفته شوند هرگز رزومه‌ای ضعیفتر از آقایان نخواهند داشت.
وی در پایان گفت: ما در حال حاضر خانم‌هایی در استان داریم که لایق استانداری استان خراسان رضوی و حتی لایق وزارت هستند اما به دلایل زیادی این اتفاق نیفتاده است. بعضی‌ها پیگیر قائل شدن سهمیه برای خانم‌ها هستند اما من موافق این موضوع نیستم چرا که خانم‌ها آنقدر شایستگی‌های لازم را دارند که نیاز به سهمیه نباشد.
موفق به طراحی یک مدل جامع نشدیم
پس از صحبت‌های طاهره رحیمیان به سراغ رئیس دوره‌ای شورای هماهنگی اصلاحات و یکی از زنان موفق جامعه سیاسی خراسان رضوی رفتیم تا فعالیت سیاسی زنان را از نگاه وی مورد بررسی قرار دهیم.
رئیس دوره‌ای شورای هماهنگی اصلاحات گفت: فضای سنتی شهر مشهد فقط یکی از عوامل ممانعت از فعالیت زنان است که خیلی تاثیرگذار نیست. موانع کلی زیادی از جمله موانع حقوقی، فردی، اجتماعی و سیاسی وجود دارد که با نگاه وسیع به نظام جمهوری اسلامی متوجه میشویم که موفق به طراحی یک مدل جامع برای توسعه مشارکت و فعالیت سیاسی زنان نشدیم.
زنان شایسته استان نادیده گرفته شدند
الهه قلیزاده افزود: زنان با تغییر دولتها ، مسئولین ، حاکمیت و تفکرات مختلف، دستخوش سلایق و نظرات افراد تصمیم‌گیرنده شدند. اما در هر حال خود زنان باید جسارت رویارویی با مشکلات را داشته باشند تا چیزی توانایی مانع شدن برای آنها را نداشته باشد.
قلیزاده ادامه داد: در کل مدیران استان خراسان رضوی و مشهد بخاطر سنتی بودن فضای حاکم بر جامعه سیاسی و دیدگاه مردسالاری، از توانایی‌ها و ظرفیت‌های زنان به خوبی استفاده نمیکنند که باعث شده زنان توانمندی که میتوانستند در پستهای مدیریتی شهر و استان بیشتر مشارکت داشته باشند نادیده گرفته شوند.
قلیزاده با اشاره به اینکه نگاه سنتی چالش بزرگی است، ابراز کرد: توسعه ملی نیازمند مشارکت زنان و وفاق ملی است که باید اتفاق بیفتد. البته نگاه هوشمند مدیرانی چون آقای انتظاری در انتخاب بنده در یک موضوع فرهنگی و انتخاب برخی دیگر بانوان در سمت‌های مختلف مدیریت شهری نشان از دید خوب برخی مدیران به توانایی‌های زنان دارد.
وی در پایان گفت: نگاه عمومی شهر ما به بانوان با انتخاب‌های این مدیران لایق در حال تغییر است و من امیدوارم با کمک آقای انتظاری قدمی در جهت رفع مشکلات مجموعه پدیده برداشته شود کما اینکه این اتفاق تا کنون نیز رخ داده است و با حضور ایشان روح تازه‌ای در این مجموعه دمیده شده است.
گزارشی از رضا شجاع