کارهایی که در موقع آلودگی باید انجام داد
بروز پدیده پایداری هوای مشهد و عدم خروج آلاینده‌ها متاسفانه دوباره آلودگی هوا سایه خود را بر سر این شهر پهن کرده است؛ البته این بار شاخص آلودگی هوا به حدی رسیده که شرایط هشدار را برای همه شهروندان ایجاد کرده است.
همانطور که پیداست حالا حالاها قرار نیست که آلودگی هوا دست از سر این شهر بردارد باید با راهکارهایی که سلامتی بدن را در برابر آلودگی هوا تضمین کند آشنا شویم.
در روزهایی که هوای شهر آلوده است در اولین گام باید حتی‌الامکان سفرهای غیرضروری خارج از منزل را کاهش دهید اما اگر بنابه ضرورت باید از منزل خارج شوید باید نکاتی را رعایت کنید.
به اندازه کافی از مایعات استفاده و از خوردن غذاهای آماده بیرون از منزل خودداری کنید و از سفرهای غیرضروری در سطح شهر پرهیز کنند و زمانی که در بیرون از منزل هستید از ماسک استفاده کنید به ویژه ماسک‌های N90 و N95.
از آنجایی که بیشترین تاثیر هوای آلوده و گرد و غبار روی سیستم تنفسی مخاط بینی و چشم است، شهروندان باید در چنین شرایطی از مصرف سیگار و قلیان پرهیز کنند؛ همچنین افراد ورزشکار سعی کنند در هوای آزاد ورزش نکنند و در و پنجره‌ها را در منزل ببندند.
در زمان آلودگی هوا، سرفه، احساس سنگینی در سینه، سوزش چشم در سالمندان بسیار شایع است، بنابراین سالمندان حتی‌المقدور از منزل خارج نشوند و اگر مجبور شدند از خانه خارج شوند، صبح زود باشد و با دستمال مرطوب جلوی بینی و دهان خود را بگیرند.
آلودگی هوا، اختلال خواب ایجاد می‌کند و بر مولکول DNA تاثیر می‌گذارد، شهروندان در چنین مواقعی به اندازه کافی مرکبات بخورند و خوردن فرآورده‌های دریایی به دلیل وجود منیزیم در آن، عدس و جوانه گندم باعث کاهش جذب فلزات سنگین مانند سرب می‌شود.
متاسفانه سالیانه بیش از 13 هزار کودک زیر 4 سال در اثر عوارض آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که یکی از عوامل مهم آن آسم ناشی از استنشاق آلودگی هوا است، کودکان به علت آنکه دستگاه تنفسی‌شان در حال رشد است، بدنشان بیشتر از دیگران در برابر آلودگی هوا آسیب‌پذیر است.
آلودگی هوا، سبب افسردگی می‌شود. در زمان آلودگی هوا شاید همه افراد عصبی‌تر از قبل باشند و به نوعی کم‌حوصله می‌شوند در مورد تاثیر آلودگی هوا بر روان، باید گفت سرب موجود در هوا موجب بروز افسردگی، سستی، بی‌اشتهایی کودکان شده و در برخی موارد سبب گوشه‌گیر شدن کودکان بیش‌فعال می‌شود.
استنشاق گاز CO2 در کودکان به دلیل داشتن سیستم دفاعی تکامل‌نیافته و کمبود اکسیژن در آنها منجر به مشکلات تنفسی می‌شود و از آنجایی که کودکان بیشتر به اکسیژن نیاز دارند، ذرات معلق و آلاینده‌ها در نزدیکی زمین بیشتر است، بنابراین کودکان بیشتر هوای آلوده تنفس می‌کنند.
در زمان آلودگی هوا چه بخوریم؟
برای کم شدن مضرات آلودگی هوا، مصرف منابع غذایی ویتامین E و ویتامین D را پیشنهاد می‌شود این ویتامین‌ها می‌توانند اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی کنند.
ویتامین E در روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز وجود دارد؛ منابع مناسب ویتامین D هم شیر، کره و زرده تخم‌مرغ هستند که باید در برنامه غذایی روزانه‌تان باشند.
علاوه بر این ویتامین‌ها مصرف غذاهایی را که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های سلنیوم و بتاکاروتن‌اند نیز توصیه می‌شود؛ سبزیجاتی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل، اسفناج، کلم و زردآلو بتاکاروتن دارند. سلنیوم را هم می‌توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان و غلات سبوس‌دار پیدا کنید.
ویتامین C هم می‌تواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده، کمک کند. شیر و لبنیات به خصوص پنیر و ماست هم به خاطر کلسیمی که دارند می‌توانند جذب عناصر سنگین مثل سرب را کاهش دهند.
صابر شیبانی
کارشناس محیط زیست