مشهد از چشم عکاسان فتوواک
بعد از فتوواک
ده سال پیش، رویداد جهانی فتوواک توسط «اسکات کلبی» عکاس موفق آمریکایی پایه گذاری شد. هر ساله در سراسر جهان، در اولین شنبه از ماه اکتبر، عکاسان و علاقه‌مندان به عکاسی در مسیرهای مجاز فتوواک تقسیم و توسط لیدر در مسیر خود هدایت و مدیریت می‌شوند، پیاده‌روی می‌کنند و سوژههای خیابانی و لحظه‌های مستند شهر خود را به ثبت می‌رسانند. امسال دومین سالی است که این رویداد در مشهد برگزار می‌شود و کانون عکس مشهد، متولی برگزاری فتوواک در هر دو سال است. بیش از سیصد عکاس در فتوواک 2017 مشهد شرکت کردند و همراه با شش لیدر در شش مسیر حضور یافتند. پس از گذشت دو ماه از برگزاری رویداد، در این هفته از آذر ماه منتخب آثار عکاسی فتوواک در گالری آرتین مشهد به نمایش گذاشته شد. هیئت انتخاب آثار نمایشگاه، شش لیدر فتوواک، کامران رحمتیان، سید رهام رسولی، رضا رهنمای مقدم، مهران کریمان، فاطمه روشن و امیرعلی پورملائکه بودند.
66 قاب از یک رویداد
مدیر کانون عکس مشهد، سید رهام رسولی، در رابطه با گزینش آثار گفت: عکس‌های فتوواک را از عکاسانی که مایل بودند آثارشان در نمایشگاه به نمایش گذاشته شود جمع آوری کردیم و کیفیت بالای عکس‌ها بیش از مضمون و سوژه در انتخاب آن‌ها نقش داشته است. در روند گزینش، عکس‌ها باید قابل چاپ باشند و در نظر مخاطب قابل قبول جلوه کنند. با مشورت و نظر هیئت داوران، در مجموع 66 قاب عکس از 50 عکاس را انتخاب کردیم و در نمایشگاه به نمایش گذاشته‌ایم.
کامران رحمتیان، لیدر مسیر اول فتوواک درباره مبنای گزینش عکس‌ها افزود: هیئت انتخاب آثار، عکاسانی هستند که سابقه بیشتری در عکاسی دارند. در سال 2016، یکی از عکس‌های فاطمه روشن جزو ده اثر برگزیده فتوواک جهان قرار گرفت. مبنای انتخاب ما پس از کیفیت، عکس‌هایی هستند که پیام و حرفی برای گفتن از فرهنگ مردم داشته باشند. عکس‌هایی از مکان‌های دیده نشده یا کمتر دیده شده که به لحاظ فنی هم کیفیت خوبی داشته باشند در بین آثار برگزیده نمایشگاه امسال قرار گرفته‌‌اند.
از زبان یک عکاس
قاب عکس‌های رنگی و سیاه و سفید بر روی دیوارهای گالری آرتین خودنمایی می‌کنند. حرکت در بین انبوه جمعیت بازدیدکنندگان نمایشگاه دشوار است. هر یک از عکس‌ها داستانی را روایت می‌کنند و عکاسان آن‌ها از شرح یافتن سوژههای خود می‌گویند. عکسی از «معین نجیب اکبر پور» با سوژه ظرف‌های دیزی در کنار هم چیده شده در کافه سنتی ستاره، اثر برگزیده نمایشگاه است.
مژده چوبینه یکی از عکاسان حاضر در نمایشگاه است. وی چهار اثر دارد که دو قاب از آثارش، سیاه و سفید و دو قاب دیگر رنگی هستند. چوبینه در رابطه با تجربه شخصی حضورش در فتوواک گفت: من در هر دو سال در رویداد فتوواک مشهد شرکت کردم و امسال در مسیر پنجم که لیدر آن مهران کریمان بود و از ابتدای مصلی تا خیابان نواب ادامه داشت عکاسی کردم. عکاسی خیابانی، برای من بسیار جذاب است زیرا می‌تواند وارد شخصیت آدم‌ها و دنیایشان شود و فتوواک تجربه‌ای است که ما را به مردم نزدیک می‌کند.
به گفته این عکاس جوان، داشتن یک دوربین حرفه‌ای دلیل بر گرفتن عکس‌های ماندگار و عالی نیست. وی در این رابطه افزود: حدود شش سال است که با دوربین آماتور Canon خود عکاسی می‌کنم و نظر شخصی من این است که داشتن نگاه هنری و عکاسانه قوی، باعث ثبت آثار ماندگار عکاسی می‌شود و من در کنار تمامی دوستان عکاسم، باید راه طولانی و تجربه‌های بسیاری را برای رسیدن به این نگاه پشت سر بگذاریم.
اهمیت هدف و تکنیک
رضا رهنمای مقدم، لیدر مسیر بوستان ملت تا بلوار سجاد و پس از آن از بلوار دستغیب تا میدان راهنمایی است. به گفته وی، این مسیر از بافت مدرن شهر عبور می‌کند و لحاظ سوژههای عکاسی، تنوع بالایی دارد. رهنمای مقدم درباره نقش لیدرها در انتخاب سوژههای عکاسی و آثار برگزیده نمایشگاه تصریح کرد: لیدرها وظیفه راهنمایی عکاسان را در مسیرها دارند و اجازه ندارند به آن‌ها سوژه بدهند. عکس‌های برتر مسیر ما، عکس‌هایی با سوژههای معماری و شغل‌های مختلف بودند و برخی از این کارها را در مجموعه نمایشگاه داریم. انتخاب عکس‌ها بیش از هر چیز، به تکنیک عکاسی آن بستگی دارد. پس از آن هدف عکاس مدنظر است. عکس‌ها به صورت هیئتی انتخاب می‌شدند و نظر تنها یک یا دو نفر برای انتخاب آثار برگزیده کافی نبود. تصمیم داشتیم تعداد عکس‌های انتخابی حدود 90 تا باشد اما با توجه به محدودیت فضای نمایشگاه و دقت در انتخاب آثار بهتر، این تعداد به 66 قاب رسید.
وی در ادامه از دغدغه شخصی خود برای رویدادهای عکاسی شهری گفت: امیدواریم مسئولان با عکاسان همکاری بیشتری برای دادن مجوز داشته باشند. ما همیشه همکاری لازم را از سوی مردم دریافت می‌کنیم و متاسفانه مشکل اصلی ما در گرفتن مجوز عکاسی داخل شهر است. کیفیت عکاسی شهری مشهد با تمام جاذبه‌های شهری خود، به دلیل سختی روند مجوز برای عکاسی، بالا نمی‌رود زیرا عکاسان با ترس و لرز کار می‌کنند و آرامش خاطر و تمرکز کافی برای دقت در عکاسی ندارند. من تجربه خبرنگاری مطبوعات را دارم و همیشه کارت عکاسی همراهم است اما با این وجود گاهی از عکاسی در حضور مسئولین و در شهر می‌ترسم. امیدواریم شاهد توجه و همکاری بیشتری از سوی مسئولین در حوزه عکاسی شهری باشیم.
***
در شب اول نمایشگاه، اساتیدی و علاقه مندان بسیاری از جمله حمیدرضا گیلانی فر از نمایشگاه بازدید کردند. گفتنی است نمایشگاه آثار منتخب فتوواک تا روز سه شنبه در محل گالری «آرتین» مشهد ادامه دارد.
سرویس فرهنگ «صبح امروز»