بودجه‌ریزی در منزل!
” اگر در روزهای پایانی ماه، با کسری بودجه مواجه می‌شوید و برای رسیدن موعد پرداخت حقوق تان لحظه شماری کنید، اگر هشت شما در گروه 9 است، باید ببینید که کجای کار می‌لنگد؟ ”
این‌ها بخشی از نصیحت‌های پدربزرگ و مادربزرگی است که 10فرزند را بزرگ کرده‌اند و امروز 24 نوه دارند. خانم و اقای عسکری که قبول دارند این روزها شرایط اقتصادی بر وفق مراد نیست، با روی باز پای صحبت خبرنگار صبح امروز نشستند.
” در گذشته هم شرایط اقتصادی سخت بود و امکانات با امروز قابل مقایسه نبود، اما علاوه بر ایمان و توکلی که قوی بود، صرفه جویی و داشتن حساب و کتاب دخل و خرج منزل باعث شد که ما در بزرگ کردن 10 تا بچه به اندازه 2 تا بچه امروزی به مشکل مالی نخوریم. ”
” آن موقع آویزه گوش ما این بود که «مرد سیله زن سیل‌بند» ” یعنی حتی اگر به اندازه یک سیل هم درآمد در منزل داشته باشیم باید آن را مدیریت کنیم و سدی داشته باشیم که از ان استفاده کند.
این صحبت‌ها ما بهانه‌ای شد تا از یک کارشناس و مشاور اقتصادی بپرسیم که چه مواردی باید در دخل و خرج منزل دخیل باشد تا بتوانیم خسارت‌های مالی را کمتر کنیم؟
وزارت اقتصاد در منزل؟
سعید احمدی در این باره گفت: اولین رکن این است که یک نفر مسئولیت حساب و کتاب مالی را به عهده بگیرد. تعیین این شخص هم نباید بر اساس جنسیت یا صرفا میزان تسلط یکی از زوجین باشد، بلکه کسی که از هوش و شم اقتصادی بهتری برخوردار است باید این وظیفه را به دوش بگیرد. گاهی اوقات یک خانم خانه‌دار به خاطر اطلاعاتی که از افراد دیگری می‌گیرد یا وقتی که برای یادداشت کردن و بررسی کردن انواع نرخ‌ها می‌گذارد بهتر از همسرش می‌تواند از هدر رفتن سرمایه‌ها جلوگیری کند. واضح است که حساب و کتاب کردن به معنای ریاست یا تصمیم‌گیری شخصی نیست.
دور کردن مشکلات مالی از فرزندان
احمدی خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهم در مدیریت اقتصادی این است که اگر در برهه‌ای از زمان به دلیل مشکلات مالی در تنگنا قرار داشتید به هیچ وجه این مساله را با کودکان مطرح نکنید. به صورت غیرمستقیم از هزینه‌های اضافی کم کنید اما درد دل کردن یا بیان مشلات مالی روحیه آنها را تخریب می‌کند. مدیر اقتصادی باید سنگ صبور باشد.
هوشمند خرج کنید
این مشاور مالی معتقد است: برای خرید کردن، انتخاب مرکز آموزشی، درمانی و یا هر نوع هزینه دیگری، قبل از استفاده از هر روشی، قیمت روش‌های مختلف را با هم مقایسه کنید. روشی را انتخاب کنید که همزمان با تحقق خواسته نهایی و ایجاد مطلوبیت در خانواده، پایین‌ترین هزینه را داشته باشد.
مثلا در انتخاب تلویزیون منزل علاوه بر تکنولوژی‌های مدنظر، طول عمر، گارانتی معتبر و میزان مصرفانرژی را حتما در نظر بگیرید.
نحوه هزینه‌کردن نیز باید مدیریت شود، گاهی مواقع هزینه‌ای که می‌تواند صرف خرید مثلا یک یخچال جدید شود در طی سال برای کالای مصرفی بی‌دوام مثل رستوران رفتن صرف می‌شود.
احمدی افزود: این موضوع در مورد تعداد فرزندان، بین کیفیت آموزش، بهداشت یا تعداد هم صادق است. یعنی ما همواره باید حواس خود را جمع کنیم تا انتخابی را انجام دهیم که اولاً بین در آمد و هزینه‌ها تعادل برقرار باشد؛ یعنی امکان‌پذیر باشد ثانیا با توجه به تفاوت در ترجیحات، سلیقه، فرهنگ حاکم در جامعه و خانواده انتخابی را داشته باشیم که وقتی به آن انتخاب دست یافتیم، به‌منظور تغییر آن، تلاش دوباره‌ای انجام نشود.
بودجه را شفاف کنید
وی تصریح کرد: با دقت زیاد هزینه و درآمد‌هایتان را طبقه بندی کنید. برای شروع تقسیم بندی، تمام هزینه‌های زندگی را در چند گروه بزرگ بنویسید و بعد جزئیات بیشتری را به هر گروه بیفزایید تا کل هزینه‌هایتان مشخص شود.
در قدم بعد ببینید که از بین هزینه‌های موجود کدام یک از آنها نیازهای اصلی و ضروری تان هستند و چه مواردی در درجات دوم و سوم قرار می‌گیرند. به طور مثال پرداخت قبض‌های آب، برق و تلفن، خرید مواد غذایی روزانه و… را در گروه نیازهای اولیه جای دهید و مواردی مثل خرید هدیه، سفارش غذا از رستوران، خرید لوازم خانگی تازه و… را در بخش دوم قرار دهید.
در این مرحله شما به اطلاعاتی از هزینه‌ها دست یافته‌اید. شاید لازم باشد که بعضی از آنها را به طور کلی از فهرست حذف کنید. در کنار این موارد ستاره‌ای قرار دهید تا درصورت لزوم رویشان خط بکشید. با این کار بودجه بندی شما انعطاف پذیرتر می‌شود.
سخت نگیرید دقیق باشید
احمدی تاکید کرد: باید رو به روی هرکدام از موارد فهرست تان مبلغی را بر طبق هزینه ماه‌های قبل یادداشت کنید. بعد یک ماشین حساب بردارید و تمام این اعداد را با هم جمع کنید تا کل هزینه ماهانه تان مشخص شود. هزینه نیازهای اصلی را جدای از نیازهای غیرضروری محاسبه کنید. این طوری دست تان در حذف موارد اضافی بازتر است.
از دوستان و اقوام خود برای کاهش این مبالغ کمک بگیرید و محاسبه کنید که مثلا خرید کردن از یک فروشگاه چه تفاوتی با خرید کردن از سوپرمارکت محل شما دارد؟
این مشاور مالی تصریح کرد: حالا مبلغ هزینه‌های ضروری را از کل مبلغ درآمدتان کم کنید تا ببینید چقدر از حقوق تان باقی می‌ماند. این مبلغ باقی مانده پولی است که می‌توانید بابت موارد غیرضروری زندگی کنار بگذارید و پسانداز کنید. این پسانداز می‌تواند بسته به نیاز شما در قالب سپرده بانکی، بیمه سرمایه‌گذاری یا بورس انجام شود.
اگر از بودجه‌ای که در این بخش دارید راضی نیستید لازم است برخی از موارد ستاره دار را حذف کنید تا دخل و خرج تان جور دربیاید.
عملیاتی شدن و آغاز راه
وی خاطرنشان کرد: اگر به نظرتان در برخی موراد خساست نشان داده‌اید حتما در آن تجدید نظر کنید و انعطاف بیشتری به خرج دهید. چرا که «سنگ بزرگ نشانه نزدن است» یعنی ذهن‌تان به شما تداعی می‌کند که این برنامه عملی نیست.
احمدی اضافه کرد: در اینجا مرحله برنامه ریزی شما به پایان می‌رسد اما اصل قضیه تازه شروع می‌شود. از این مرحله به بعد باید پولتان را طبق برنامه خرج کنید. در مورد خرید لوازم لوکس و فانتزی یا موارد غیرضروری خارج از برنامه وسوسه نشوید و یادتان باشد که برای داشتن زندگی بهتر، بودجه بندی یکی از راه حل‌های منطقی است که به شما کمک می‌کند به اهداف مختلف‌تان برسید.