1

ادای دین به سلطان‌علی مشهدی

نظام الدین سلطانی معروف به سلطان‌علی مشهدی (۸۳۹-۹۲۶ ه‍.ق/۱۴۳۵-۱۵۲۰م) ملقب به «سلطان الخطاطین» و «قبله الکتاب»، از خوشنویسان ایرانی و از معروفترین نستعلیق‌نویسان قرن نهم و دهم ایران است. هیچیک از نستعلیق‌نویسان قدیم در زمان خود به اندازه او صاحب شهرت نشده‌اند. تمام کتیبه‌های مصر و مدارس هرات را که از بناهای سلطان حسین بایقرا و امیر علیشیر نوائی است، سلطانعلی به خط نستعلیق اعلای جلی نوشته است. شیوه او در نستعلیق‌نویسی نزد خوشنویسان دربار گورکانیان هند بسیار مورد توجه بود.

او به سال ۸۴۱ در مشهد متولد شد و پس از کسب کمالات به دربار سلطان ابوسعید گورکانی و سلطان حسین بایقرا راه یافت. سلطان علی مشهدی در سن ۸۵ سالگی در سال ۹۲۶ بدرود حیات گفت. وی شاگرد مولانا اظهر تبریزی بود و شاگردانی چون سلطان محمد نور، سلطان محمد خندان و میرعلی هروی را تعلیم داد.

مهمترین تالیف او رساله منظومی است در قالب مثنوی، که به قواعد خط پرداخته و بعدها به آن عنوان «صراط السطور» را داده‌اند و میرعلی هروی آن‌را «صراط الخط» نامیده است؛ هرچند خود سلطان‌علی، هیچ نامی بر آن ننهاده بود.

این مقدمه کوتاهی بود تا شهروندان مشهدی، وقوف یابند شهر مشهد و استان خراسان رضوی، علاوه بر این که مفتخر به بارگاه منور رضوی (ع) است، و زادگاه حکیم فردوسی است، همچنین زادگاه یکی از قله­های خوشنویسی نستعلیق، عروس خطوط اسلامی و هنر ملی ایرانیان است.

قزوین مفتخر به داشتن میرعماد الحسنی، یکی دیگر از خوشنویسان بنام ایران زمین است و آنطور که باید حق مطلب را در خصوص بزرگداشت وی ادا کرده­اند. دوسالانه بین­المللی خوشنویسی در بزرگداشت وی در این شهر برگزار می­گردد و تندیسی از او در میدانی به نامش، گوشه ای از قدردانی قزوینیان از این هنرمند بزرگ است. اما افسوس که در مشهد به این مهم ابدا توجه نشده است و کمتر شهروند مشهدی است که بداند مدفن این هنرمند هم در حرم رضوی(ع) قرار دارد.

اکنون که شورای جدید شهر، با رویکرد فرهنگی مبادرت به بزرگداشت پهلوان وفادار، با نامگذاری میدانی به نام او نموده است، جا دارد با ساخت تندیسی از سلطانعلی و نامگذاری میدان یا خیابانی به نام او، سنگ تمام بگذارد. همچنین خوشنویسی مشهد این قابلیت را داراست که دوسالانه ای بین المللی به نام او را برگزار نماید و صد البته همتی عمومی را می­طلبد.

 

 

محمد ملک، خوشنویس