نوشتن از دنیای درون
شصت و دومین جلسه نقد و پژوهش شعر در حوزه هنری خراسان با نقد و تحلیل کتاب «آرواره غمگین سه شنبه» اثر کسری تیموری برگزار شد. مجریان این جلسه طبق روال دیگر جلسات نقد کتاب حوزه، محمد کاظم کاظمی و قاسم رفیعا بودند.
در ابتدای جلسه مولف اثر، کسری تیموری به شعر خوانی پرداخت و بعد از او قاسم رفیعا توضیحاتی درمورد مولف این اثر داد و گفت: کسری تیموری متولد 1369 از شاعران خوب مشهدی است که پیش از انتشار مجموعه «آرواره غمگین سه شنبه»، تعدادی از شعرهایش را در گزیدههای شعر آزاد با عنوانهای «خوابهای مکتوب»، «روزگار افرای عاشق»، و کتاب «آذر» به چاپ رسانده است .
ازدیاد بایدها و نبایدها
منتقد اول تیمور زحمتکش صحبتهای خود را این چنین آغاز کرد: در کلیت کتاب ما با یک سردرگمی بین دنیای درون و بیرون شاعر مواجهیم وگاهی یافتن این نقطه عطف کمی سخت میشود. من فکر میکنم که شاید بهتر باشد قبل از شروع، کلید وردی به مخاطب داد و او را از کلیت محض خارج کرد. من تعداد بایدها و نبایدهای کتاب را نشمردم اما باید و نبایدهای زیادی در این کتاب دیدم که آنها را در این چهارچوب نمی‌پسندم.
تقسیم برجستگیها
مهدی آخرتی منتقد دوم ضمن تبریک به کسری تیموری گفت: برجستگی در شعرها را به چند دسته تقسیم میکنم. شعرهایی که درآنها برجستگی در مطلع، بدنه و مقطع اتفاق می‌افتد. شعرهایی که متکی به برجستگی در مقطع هستند و با اتکا به این ضربه عنصر خیال را بر میانگیزند.کلیت این شعرها یک واحد است و نمی‌توان آن را بند بند مورد بررسی قرار داد. در این شعرها شاعر یک فرم ذهنی دارد و با آن شاکله ذهنی ایجاد تناسب میکند و بدنه شعر را با فرمی که در مقطع ضربه دارد، متناسب میکند و در واقع تا انتهای شعر تصاویر آرام هستند و از لحاظ مضمون و مفهوم فراز و فروز خاصی وجود ندارد و در واقع ضربه نهایی در همنشینی کلمات ایجاد میشود. گونه دیگر گونهایست که در رابطه جانشینی زبان بیشتر کار میکند تا همنشینی و در این نمونه اشعار ممکن است بندی از شعر را در آوریم که کاملا برجسته است و به تنهایی عمل میکند و در طول شعر برجستگیهای منفردی وجود دارد که نقش یک جمله کامل را ایفا میکند.گونه بعد شعرهایی‌ست که متکی بر ضربه در مطلع هستند که یک براعت استهلال ایجاد میکند و ساختار از ابتدا نقش می-گیرد و این ساختار نسبت به دو گونه دیگر سادهتر است و ابهام در این اشعار کمتر به چشم می‌خورد و لذت خواندن این اشعار معمولا در کشف تناسب بین بندها است و آخرین گونه شعرهایی‌ست که در تمام شعر با یک ساختار یک دست مواجه هستیم که از کل به جز حرکت میکند و متکی به یک بند نیست.
آخرتی در پایان تأکید کرد: در کلیت این کتاب، مخاطبی که از او شعر گفته شده خاص است و تمام شعرها بر پایه ساختار مضمونی شکل می‌گیرد. در این اشعار برجستگیهای خاصی که ایجاد سوال می‌کنند وجود دارد مثل علاقهمند شدن به عدد هفت یا اشاره به شیشه مربا و حتی ترک کردن همسری که مثل شاخه لیمو زیبا است.
اتفاقهایی در درون شاعر
منتقد سوم این جلسه علیرضا جهانشاهی با ابراز خرسندی بسیار از چاپ این کتاب و تبریک صمیمانه به کسری تیموری گفت: من چندین سال است که با کسری دوست هستم و به واسطه این دوستی و شناخت، به جرات میگویم که او را به خاطر هوش بسیار می‌ستایم و ایمان دارم که اگراو در این شانزده سالی که مشغول فعالیت بود ، تنها با تکیه بر هوش خود نمی‌دوید و این اتفاق ها در درون او می‌افتاد و او با تمام قلبش فعالیت می‌کرد ما با یک دارایی بزرگ در درون او مواجه بودیم. کسری تیموری در بسیاری از شعرها بر روانشناسی عامه تسلط به سزایی دارد و شاخص ترین خصوصیت او این است که به تجربههای مشترک انسان دست می‌برد. او در شعرها میان درون و بیرون خود معلق است و گاهی ازدنیای درون خودش شعر مینویسد و گاهی با تعاریف عمومی به مخاطبش نزدیک میشود. این کتاب تصاویر و تعابیر به یاد ماندنی زیادی دارد و از کلمات خوبی در آن استفاده شده و با شناختی که از این شاعر دارم امیدوارم ازین جوی بپرد و به موفقیتهای بزرگتری دست پیدا کند.
شخصیسازی در شعر
چهارمین منتقد جلسه ، سروش مظفر مقدم صحبتهای خود را این گونه آغاز کرد: آنچه بعد از خواندن این کتاب می‌توانم بگویم این است که کسری تیموری تخیل مخصوص به خود را دارد که جهان شخصی خود را به آن تعمیم می‌دهد. در شعر او مکانیزم تضادها و تقابلها استعاری و شاعرانه است و ذهن را درگیر میکند. او در اشعارش از اسامی خاص مثل خیابان کلاهدوز یا ایتالیا و حتی اسم اشخاص مانند جواد گنجعلی استفاده میکند و این شخصیسازی بی آنکه حجیم باشد، شعر او را غنی میکند و در واقع بنیانهای ذهنی را به هم نمی‌ریزد. در شعر او آدم ها و مکان ها جایگاه مخصوص به خود را دارند و و آنها را مصادره به مطلوب میکند که انسان را کنجکاو به خواندن بقیه شعر میکند. او بیادعا و فارق از ادبیت و سانتی مانتالیسم این کار را انجام می‌دهد و در مجموع تنها خودش است.
***
آخرین منتقد این جلسه استاد محمد باقر کلاهی اهری با اشارهای کوتاه به اشعار گفت: مطلبی که در این کتاب برایم جالب بود این بود که من پنج سال در مناظری که در این کتاب توصیف شده زندگی کردهام و آنها را درک کردهام.
او ضمن تبریک به کسری تیموری و آرزوی موفقیت برای وی خاطره ای برای حاضرین تعریف کرد و با اشاره به روز تولدش به شعر خوانی پرداخت .
در پایان استاد محمد کاظم کاظمی با اشاره به طرح جلد و ویرایش کتاب گفت: هر چند که شخصا با طرح جلد و تایپ اسم کتاب ارتباط برقرار نکردم و به نظرم فانتزی است اما ویرایش این کتاب خوب است و آدم حس میکند مراقبتی در چینش کلمات صورت گرفته است، این جلسه با تشکر کسری تیموری از حضور حاضرین و منتقدین به پایان رسید.
گزارشی از مریم اصغری